UNICEF: 1 στα 4 παιδιά στην Ελλάδα αντιμέτωπο με τον εφιάλτη της φτώχειας

Το 25,5% των παιδιών της Ελλάδας ζουν σε σχετική εισοδηματική φτώχεια και το 39% σε πολυδιάστατη φτώχεια, σύμφωνα με τα στοιχεία έκθεσης που έδωσε στη δημοσιότητα σήμερα η UNICEF. 

Συνολικά η διεθνής οργάνωση, ερεύνησε την κατάσταση των παιδιών σε ό,τι αφορά την εκπαίδευση, τη διατροφή, την υγεία, τις οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες σε 41 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ). Κατά μέσο όρο ένα παιδί στα πέντε (21%) σε αυτές τις 41 χώρες ζει κάτω από το όριο της φτώχειας.

Στους Στόχους για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη (ΣΒΑ) που αφορούν τα παιδιά, η Ελλάδα αποδίδει καλύτερα στο στόχο «Προώθηση της ειρήνης, της δικαιοσύνης και ισχυρών θεσμών» (3η θέση) και χειρότερα στο στόχο «Μείωση ανισοτήτων» (36η). 

Πιο συγκεκριμένα:

Να μπει τέλος στη φτώχεια: Στην Ελλάδα το 25,5% των παιδιών ζουν σε σχετική εισοδηματική φτώχεια και το 39% σε πολυδιάστατη φτώχεια. Οι κοινωνικές μεταβιβάσεις μειώνουν την εισοδηματική φτώχεια πριν από τις μεταφορές κατά 18%. Αυτό θέτει την Ελλάδα στην 29η θέση σε αυτόν τον στόχο. 

Να μπει τέλος στην πείνα: Η Ελλάδα βρίσκεται στην 35η θέση, με το 15,7% των παιδιών ηλικίας κάτω των 15 ετών να ζει με έναν ενήλικα που είναι σε επισιτιστική ανασφάλεια και ποσοστό παιδικής παχυσαρκίας 20,9% (το 3ο υψηλότερο).

Να εξασφαλίσουμε υγεία & ευημερία: Η Ελλάδα βρίσκεται στην 20η θέση ως προς αυτόν τον στόχο. Το ποσοστό νεογνικής θνησιμότητας είναι 2,6 παιδιά ανά 1000 γεννήσεις. Δεν υπήρχαν δεδομένα για το ποσοστό αυτοκτονίας εφήβων (15-19). Το 27,9% των παιδιών ηλικίας 11-15 ετών αναφέρουν ότι αντιμετωπίζουν δύο ή περισσότερα ψυχολογικά προβλήματα περισσότερο από μία φορά την εβδομάδα (το 5ο υψηλότερο ποσοστό), το 5,8% αναφέρουν ότι έχουν μεθύσει τον τελευταίο μήνα (κάτω από το μέσο όρο 6,9 για αυτήν την ομάδα χωρών). Το εφηβικό ποσοστό γεννήσεων είναι 7,23 γεννήσεις ανά 1.000 γυναίκες ηλικίας 15-19 ετών, μειωμένο από 11,20 ανά 1.000 το 2005.

Να εξασφαλίσουμε μια ποιοτική εκπαίδευση: Με το 56,7% των 15χρονων να επιτυγχάνουν τη βάση στην ανάγνωση, τα μαθηματικά και τις φυσικές επιστήμες (το 5ο χαμηλότερο ποσοστό) και το 94,9% των παιδιών να συμμετέχουν σε προσχολική εκπαίδευση ένα χρόνο πριν από την έναρξη της υποχρεωτικής σχολικής φοίτησης, η Ελλάδα βρίσκεται στο χαμηλότερο τρίτο της κατάταξης για αυτόν τον στόχο στην 33η θέση.

Να πετύχουμε ισότητα των φύλων: Οι δείκτες αυτού του στόχου δεν περιλαμβάνονται στον γενικό πίνακα κατάταξης όμως εξετάζονται στην έκθεση. Για παράδειγμα η Ελλάδα εμφανίζει ένα ποσοστό 2% γυναικών ηλικίας 18-29 ετών που ανέφεραν ότι βίωσαν σεξουαλική βία πριν από την ηλικία των 15 ετών, κάτω από τον μέσο όρο για αυτή την ομάδα χωρών (6,3%). Στο δείκτη αυτό η Ρουμανία εμφανίζει μόλις 1,1%, Κροατία και Πολωνία 1,9%. Υψηλά ποσοστά αντίστοιχα εμφανίζουν Λουξεμβούργο (13%), Ηνωμένο Βασίλειο (12,3%) και Γαλλία (12%).

Να προωθηθεί η αξιοπρεπής οικονομική ανάπτυξη και εργασία: Η Ελλάδα παρουσιάζει χαμηλές επιδόσεις σε αυτόν τον στόχο στην 32η θέση, με το 10,5% των ατόμων ηλικίας 15-19 ετών να μην είναι σε εκπαίδευση, απασχόληση ή σε κατάρτιση και το 11,6% των παιδιών ηλικίας κάτω των 18 ετών να ζουν σε νοικοκυριά ανέργων (πάνω από το μέσο όρο για αυτήν την ομάδα χωρών και στους δύο δείκτες).

Να μειωθούν οι ανισότητες εντός και μεταξύ των χωρών: Η Ελλάδα βρίσκεται στην 36η θέση σε αυτόν τον στόχο. Το μερίδιο του συνολικού εισοδήματος που πηγαίνει στο 10% των νοικοκυριών με παιδιά είναι 64% υψηλότερο από το μερίδιο που φτάνει στο χαμηλότερο 40%. Επίσης, υπάρχει σχετική διαφορά 63,2% μεταξύ των οικογενειακών εισοδημάτων των παιδιών στο 10ο χαμηλότερο εκατοστημόριο και εκείνων του μέσου όρου – ένα μέτρο «ανισότητας στις χαμηλότερες βαθμίδες». Αυτό είναι το 6ο υψηλότερο αποτέλεσμα αυτού του δείκτη. Μια άνοδος στην οικογενειακή κοινωνικοοικονομική κατάσταση προβλέπει αύξηση των επιδόσεων στις εξετάσεις των μαθητών 15 ετών στην ανάγνωση, τα μαθηματικά και τις φυσικές επιστήμες κατά 33,3 βαθμούς, κάτω από τον μέσο όρο για αυτή την ομάδα χωρών.

Να κάνουμε ασφαλείς και βιώσιμες τις πόλεις: Η Ελλάδα βρίσκεται στην 28η θέση σε αυτόν τον δείκτη και στόχο, έχοντας συγκεντρώσεις λεπτών σωματιδίων σε αστικές περιοχές 12,3 μικρογραμμαρίων ανά κυβικό μέτρο – πάνω από το διεθνώς αναγνωρισμένο ασφαλές επίπεδο των 10. 

Να εξασφαλίσουμε βιώσιμη παραγωγή και κατανάλωση: Με το 62,7% των 15χρονων να γνωρίζουν πέντε ή περισσότερα περιβαλλοντικά ζητήματα, η Ελλάδα κατατάσσεται στην 17η θέση από τις 37 χώρες σε αυτόν τον δείκτη και στόχο. 

Να προωθήσουμε την ειρήνη, τη δικαιοσύνη και ισχυρούς θεσμούς: Το ποσοστό αυτό-αναφερόμενου χρόνιου εκφοβισμού (bullying) είναι το 7ο χαμηλότερο σε αυτήν την ομάδα χωρών (6,4% παιδιών 11-15 ετών που έχουν υποστεί εκφοβισμό τουλάχιστον δύο φορές το μήνα). Επίσης 12,2% γυναικών ηλικίας 18-29 ετών που ανέφεραν ότι είχαν βιώσει φυσική βία πριν την ηλικία των 15 στην Ελλάδα (το 6ο χαμηλότερο ποσοστό). Τα αποτελέσματα αυτά θέτουν την Ελλάδα στην 3η θέση. Δεν υπήρχαν διαθέσιμα στοιχεία για την Ελλάδα όσον αφορά το ποσοστό ανθρωποκτονιών.

[1] Το ποσοστό σχετικής παιδικής φτώχειας δείχνει το ποσοστό των παιδιών κάθε χώρας που ζουν σε ένα νοικοκυριό όπου το διαθέσιμο εισόδημα είναι μικρότερο από το 60% του εθνικού μέσου (αφού ληφθούν υπόψη οι φόροι και οι παροχές και γίνει προσαρμογή ως προς το μέγεθος και τη σύνθεση της οικογένειας).

[2] Η πολυδιάστατη φτώχεια (υλική αποστέρηση) μετράται ως παιδιά που στερούνται 2 ή περισσότερα από τα παρακάτω: διατροφή, ρουχισμό, εκπαιδευτικούς πόρους, δραστηριότητες αναψυχής, κοινωνικές δραστηριότητες, πρόσβαση σε πληροφορίες ή στέγαση.

[3] Η επισιτιστική ανασφάλεια ορίζεται ως έλλειψη ασφαλούς πρόσβασης σε επαρκή, ασφαλή και θρεπτικά τρόφιμα που μπορούν να εξασφαλίσουν φυσιολογική ανάπτυξη καθώς και έναν ενεργό και υγιεινό τρόπο ζωής.

Η Ολλανδία, η Νορβηγία και η Ισλανδία βρίσκονται πρώτες στον κατάλογο των 29 ανεπτυγμένων χωρών που έχουν σημειώσει τις μεγαλύτερες προόδους συνολικά στο θέμα της ευημερίας των παιδιών, ενώ η Ελλάδα βρίσκεται στην 25η θέση, σύμφωνα με έκθεση της Unicef που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα.

Μεταξύ των πιο κακών μαθητών είναι η Ρουμανία, η Βουλγαρία και η Χιλή, χώρες οι οποίες έχουν όμως χαμηλότερο εισόδημα ανά κάτοικο σε σχέση με άλλες ανεπτυγμένες χώρες.

Ωστόσο ο «κακός βαθμός» κάποιων χωρών, όπως οι ΗΠΑ (37η σε σύνολο 41) και η Νέα Ζηλανδία (34η θέση) «αποδεικνύει ότι το αυξημένο εθνικό εισόδημα δεν αρκεί για να διασφαλίσει καλά αποτελέσματα σε ό,τι αφορά την ευημερία των παιδιών», υπογραμμίζουν οι συντάκτες της έκθεσης «Child well-being in rich countries».

Η Βουλγαρία, η Ισπανία, οι ΗΠΑ, το Μεξικό και η Τουρκία παρουσιάζουν επίσης ποσοστά παιδικής φτώχειας μεγαλύτερα του μέσου όρου. Αντίθετα, η Φινλανδία, η Ισλανδία και η Νορβηγία είναι μεταξύ των χωρών που έχουν σημειώσει τις μεγαλύτερες προόδους στη μείωση της παιδικής φτώχειας.

Εξάλλου ένα παιδί στα οκτώ κατά μέσο όρο είναι αντιμέτωπο με διατροφική ανασφάλεια, ενώ στη Βρετανία και τις ΗΠΑ το ποσοστό φτάνει το ένα στα πέντε, ενώ στην Τουρκία και στο Μεξικό ένα στα τρία.

Οι περισσότερες ανεπτυγμένες χώρες έχουν μειώσει το ποσοστό της βρεφικής θνησιμότητας τα τελευταία χρόνια, όμως ο Καναδάς, οι ΗΠΑ, η Χιλή, το Μεξικό, η Βουλγαρία και η Τουρκία εξακολουθούν να έχουν ακόμη υψηλότερα ποσοστά από τον μέσο όρο με 2,8 θανάτους ανά 1.000 γεννήσεις ζώντων βρεφών.

Οι χώρες της νότιας Ευρώπης (Πορτογαλία, Ιταλία και Ισπανία) έχουν τα μικρότερα ποσοστά αυτοκτονιών μεταξύ των εφήβων και η Νέα Ζηλανδία το υψηλότερο. Όμως κατά μέσο όρο σχεδόν ένας έφηβος στους τέσσερις (ένας στους τρεις στην Ιταλία) έχει τουλάχιστον δύο συμπτώματα ψυχολογικών προβλημάτων (νευρικότητα, προβλήματα ύπνου, θλίψη) την εβδομάδα.