Οικονομική κρίση: Ποιοι χτυπήθηκαν περισσότερο από τη μείωση των εισοδημάτων και του βιοτικού επιπέδου

Η οικονομική κρίση είχε σημαντικές επιπτώσεις τόσο σε παγκόσμιο επίπεδο όσο και στην ελληνική κοινωνία.

Η οικονομική κρίση δεν άφησε ανεπηρέαστο σχεδόν κανέναν, παγκοσμίως αλλά και στην Ελλάδα.

Υπήρξαν, όμως, κάποιοι που επλήγησαν περισσότερο από την οικονομική κρίση.

Κάποιες πληθυσμιακές ομάδες και κάποια επαγγέλματα, ωστόσο, επηρεάστηκαν πολύ περισσότερο.

Στη διάρκεια των τελευταίων ετών, αρκετά εισοδήματα μειώθηκαν και άλλα τόσα άλλαξαν στην καθημερινότητα των Ελλήνων.

Όπως είναι φυσικό αρκετές πληθυσμιακές ομάδες επηρεάστηκαν, κατά κύριο λόγο αρνητικά.

Συγκεκριμένα, κάποιοι είδαν το εισόδημά τους να μειώνεται, κάποιοι να μένει σταθερό και κάποιοι άλλοι (έστω λίγοι) ακόμη και να αυξάνεται.

Ωστόσο σημαντική είναι και η εργασιακή κινητικότητα, η «νέα μετανάστευση», και η διαγενεακή κινητικότητα.

Η νέα έρευνα της διαΝΕΟσις, με συντονιστή τον Καθηγητή στο Πολυτεχνείο του Μιλάνου Μάνο Ματσαγγάνη, αναλύει διεξοδικά πλήθος στοιχείων.

Ακολουθούν κάποια από τα βασικά ευρήματα της έρευνας.

Ποιοι ήταν αυτοί που επλήγησαν περισσότερο από την κρίση

Η κρίση έπληξε περισσότερο τους εργαζόμενους από ό,τι τους συνταξιούχους. Αυξήθηκε σημαντικά ο σχετικός κίνδυνος φτώχειας των παιδιών. Οι απώλειες ήταν μεγαλύτερες για τις οικογένειες με ένα ή δύο παιδιά από ό,τι για τις οικογένειες χωρίς παιδιά, ή με τρία παιδιά και άνω.

Το φτωχότερο δεκατημόριο του πληθυσμού το 2014 ήταν κατά 56% φτωχότερο από το αντίστοιχο δεκατημόριο το 2009.

Το πλουσιότερο δεκατημόριο το 2014 ήταν κατά 42% φτωχότερο από το αντίστοιχο δεκατημόριο το 2009.

Οι επιπτώσεις στην αγορά εργασίας

Η μείωση της απασχόλησης ήταν μεγαλύτερη για τους άνδρες και για τους κλάδους της οικοδομής (-63%), της βιομηχανίας, του ηλεκτρισμού και της ύδρευσης (-38%), ενώ μικρότερη σημειώθηκε στους τομείς της δημόσιας διοίκησης (-2%) και στον πρωτογενή τομέα (-9%).

Ο αριθμός εργαζομένων μειώθηκε περισσότερο στις μικρότερες ηλικίες, με τους εργαζόμενους έως 29 ετών να μειώνονται στο μισό. Οι εργαζόμενοι ηλικίας 45-64 μειώθηκαν μόνο κατά 9%.

Η μείωση της απασχόλησης ήταν αντιστρόφως ανάλογη με το μορφωτικό επίπεδο των εργαζομένων καθώς οι εργαζόμενοι απόφοιτοι δημοτικού, γυμνασίου, λυκείου ή κάποιας μεταλυκειακής εκπαίδευσης μειώθηκαν σημαντικά (από 53% έως 20%). Αντίθετα οι εργαζόμενοι με μεταπτυχιακό ή διδακτορικό αυξήθηκαν κατά 57%.

Σχετικά με την εξέλιξη των αμοιβών και την κοινωνική κινητικότητα

Η μέση αμοιβή μειώθηκε κατά περισσότερο από ένα πέμπτο (-21,8%) ανά εργαζόμενο. Η μέση μείωση αμοιβών ήταν 30% (σε αποπληθωρισμένα μεγέθη). Χαρακτηριστικό είναι ότι στην Ελλάδα είναι 2,2 φορές πιθανότερο κάποιος που έχει μεγαλώσει σε οικογένεια που τα “βγάζει πέρα δύσκολα” να τα βγάζει πέρα δύσκολα και σήμερα ως ενήλικας. Η σχετική πιθανότητα στην ΕΕ είναι ακόμη μεγαλύτερη (2,8).

Η μελέτη καταλήγει σε κάποιες προτάσεις πολιτικής που η εφαρμογή τους ενδεχομένως να μπορούσε να βελτιώσει την υπάρχουσα κατάσταση.

Ποιες είναι

1. Γενναίος αναπροσανατολισμός της οικονομικής πολιτικής με στόχο την αύξηση της παραγωγικότητας και τη δημιουργία βιώσιμων θέσεων εργασίας με καλύτερες αμοιβές.

2. Αναβάθμιση της στάθμης των δεξιοτήτων των εργαζομένων με βελτίωση της ποιότητας όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης από την προσχολική αγωγή μέχρι τη δια βίου μάθηση και εξασφάλιση ίσης πρόσβασης σε όλους.

3. Συστηματικότερη στήριξη του εισοδήματος των φτωχών και των ανέργων μέσα από την επέκταση των επιδομάτων ανεργίας ώστε να καλύπτουν περισσότερους ανέργους. Την βελτίωση του σχεδιασμού του ενιαίου επιδόματος στήριξης τέκνων, την θεσμοθέτηση επιδόματος ενοικίου και την καλύτερη εφαρμογή του κοινωνικού εισοδήματος αλληλεγγύης

4.Ανάπτυξη των κοινωνικών υπηρεσιών με γεύματα στα σχολεία για όλους τους μαθητές δημοτικού καθώς και επέκταση της παιδικής φροντίδας σε όλες τις οικογένειες με παιδιά ηλικίας 2-5 ετών. Επίσης την αποκατάσταση του προγράμματος “Βοήθεια στο Σπίτι” για την εξυπηρέτηση των ηλικιωμένων και την αποσύνδεση της περίθαλψης από την ασφάλιση.