Σύμφωνα με το Bloomberg, ίσως ήρθε η ώρα να εγκαταλείψουμε αυτή την απλοϊκή σκέψη.
Πρόσφατα, μια ομάδα ανώτερων στρατιωτικών από περίπου 20 χώρες, που συγκεντρώθηκαν στο Βασιλικό Ινστιτούτο Ενωμένων Υπηρεσιών (RUSI) στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Το θέμα της συνάντησης ήταν η επανενεργοποίηση των στρατιωτικών σωμάτων (corps) ως βασικής οργανωτικής δομής για την πολεμική προετοιμασία – ένας θεσμός που είχε σε μεγάλο βαθμό εγκαταλειφθεί μετά την διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991, αλλά επανέρχεται τώρα στο προσκήνιο κυρίως λόγω Πούτιν.
Το βασικό μήνυμα που προέκυψε από τη συνάντηση αυτή, είναι ότι οι στρατιωτικές ηγεσίες της Δύσης δεν αναρωτιούνται εάν η απειλή ρωσικής επίθεσης σε μέλος του ΝΑΤΟ είναι πραγματική, αλλά πού, πότε και με ποια μορφή μπορεί να εκδηλωθεί.
Επίσης, δεν εστιάζουν στις υποθέσεις για το τι μπορεί ή δεν μπορεί να κάνει ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, ενώ η μεγαλύτερη ανησυχία τους είναι ο χρόνος – ή μάλλον η έλλειψή του – για να προετοιμαστούν.
Η αντίληψη πως η Ρωσία, αποδυναμωμένη από την Ουκρανία, δεν μπορεί να κινηθεί στρατιωτικά εναντίον του ΝΑΤΟ παραβλέπει τη φιλοσοφία και την ψυχολογία του Κρεμλίνου, αλλά και το γεγονός πως οι στρατιωτικές δυνάμεις αναδιατάσσονται πλέον και βρίσκονται σε πλήρη ετοιμότητα για ένα ενδεχόμενο νέο μέτωπο στην Ανατολική Ευρώπη.
Το ΝΑΤΟ δεν προετοιμάζεται επειδή «φοβάται», αλλά κυρίως γιατί αντιλαμβάνεται πως η απειλή είναι πλέον πραγματική και όχι θεωρητική.
Ο Πούτιν δεν χρειάζεται να κατακτήσει το Βερολίνο ή το Παρίσι για να προκαλέσει κρίση – μια υβριδική ενέργεια στα κράτη της Βαλτικής, μια επίθεση στην ενεργειακή σταθερότητα στα γειτονικά κράτη της Ρωσίας ή μια προβοκάτσια, αρκούν για να ενεργοποιηθεί συνολικά η αλυσίδα αντίδρασης.
Το ερώτημα, λοιπόν, δεν είναι αν θα τολμήσει. Είναι πόσο προετοιμασμένοι είμαστε στη Δύση για όταν αποφασίσει να το κάνει.
Όταν ξεκίνησε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία το 2022, ακόμη και οι διοικητές του ΝΑΤΟ εξεπλάγησαν από την απροσδόκητη ανεπάρκεια της Μόσχας στην επιχείρηση κατάληψης του Κιέβου.
Η αποτυχία αυτή στοίχισε στους Ρώσους την αφρόκρεμα των στρατευμάτων και του εξοπλισμού τους.
Όμως κάθε αίσθηση εφησυχασμού που είχε δημιουργηθεί, έχει πλέον εξαφανιστεί.
Οι εκτιμήσεις
Σύμφωνα με πρόσφατη ανάλυση της υπηρεσίας πληροφοριών της Δανίας, το χρονοδιάγραμμα για την πιθανή επανάκαμψη της ρωσικής απειλής προς το ΝΑΤΟ έχει αναθεωρηθεί δραματικά προς τα κάτω:
-Έξι μήνες για μια τοπική επίθεση,
-Δύο χρόνια για έναν περιφερειακό πόλεμο στη Βαλτική,
-Πέντε χρόνια για μια ευρύτερη σύγκρουση στην Ευρώπη.
Το ρωσικό εκστρατευτικό σώμα είναι πλέον διπλάσιο σε μέγεθος σε σχέση με την αρχή της εισβολής.
Ο Πούτιν συνεχίζει να στρατολογεί, ενώ η παραγωγή όπλων και πυρομαχικών έχει εκτοξευθεί.
Η επαφή με δυτικά προηγμένα όπλα, όπως οι αμερικανικοί εκτοξευτές HIMARS, έχει επιτρέψει στους Ρώσους να αναπτύξουν τρόπους εξουδετέρωσής τους.
Το αρχικό πλεονέκτημα της Ουκρανίας σε καινοτομία στο πεδίο της μάχης έχει πια εξαλειφθεί.
Η ρωσική πολεμική αεροπορία, σχεδιασμένη για σύγκρουση με το ΝΑΤΟ, παραμένει μοντέρνα και σχεδόν ανέπαφη.
Όσο για τη χρήση drones και τον ηλεκτρονικό πόλεμο, η Ρωσία φαίνεται να υπερτερεί του ΝΑΤΟ, εφαρμόζοντας το δόγμα της μαζικότητας και της ταχύτατης προσαρμογής, έναντι της δυτικής έμφασης στην τεχνολογική υπεροχή λίγων και εξειδικευμένων μέσων.
Λιγότερο συζητημένο αλλά εξίσου ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι η Ρωσία βελτιώνει συνεχώς την ακρίβεια των πυραύλων της.
Το Iskander, ρωσικό αντίστοιχο του αμερικανικού ATACMS, έχει γίνει ιδιαίτερα δύσκολος στόχος ακόμη και για τα συστήματα Patriot.
Χρησιμοποιείται πλέον για πλήγματα εναντίον εκτοξευτών HIMARS, στρατηγείων και διοικητικών θέσεων των Ουκρανών.
Αυτό που ανέφεραν ξανά και ξανά οι στρατιωτικοί του ΝΑΤΟ στις πρόσφατες κλειστές συζητήσεις είναι ένας απρόσμενος τόνος σχεδόν θαυμασμού για την ταχύτητα με την οποία οι ρωσικές δυνάμεις έχουν μάθει και προσαρμοστεί στο μέτωπο.
Το μήνυμα είναι σαφές: η Ρωσία δεν είναι πλέον ο αποδιοργανωμένος εισβολέας του 2022.
Είναι μια ανασυγκροτημένη πολεμική μηχανή, που μαθαίνει, παράγει και ελίσσεται, και που θα μπορούσε να αποτελέσει πραγματική απειλή για το ΝΑΤΟ πολύ νωρίτερα απ’ ό,τι εκτιμούσε η Δύση.
Το ΝΑΤΟ δεν είναι έτοιμο – και ο Πούτιν το ξέρει
Το Σώμα Ταχείας Αντίδρασης των Συμμάχων (ARCC), η βρετανικής ηγεσίας απάντηση στο 18ο Αερομεταφερόμενο Σώμα των ΗΠΑ, παραμένει υπό συγκρότηση.
Υπολογίζεται ότι θα χρειαστεί τουλάχιστον ένας χρόνος ακόμη για να αποκτήσει το πλήρες φάσμα δυνατοτήτων που διαθέτει το αμερικανικό αντίστοιχο.
Έτοιμο ή όχι, το ΝΑΤΟ θα πρέπει, σε περίπτωση ρωσικής πρόκλησης, να μετακινήσει στρατεύματα από τις δυτικές προς τις ανατολικές χώρες, διασχίζοντας ένα δίκτυο με εμφανή σημεία συμφόρησης, διαφορετικά κρατικά καθεστώτα αδειών διέλευσης και υποδομές που δεν επαρκούν.
Υπάρχει μεν ομάδα του ΝΑΤΟ που εργάζεται πάνω σε αυτό, αλλά οι πρώτες ασκήσεις επίδειξης ταχείας ανάπτυξης στρατευμάτων δεν έχουν προγραμματιστεί πριν από το 2027.
Και αυτό είναι μόνο η αρχή των προβλημάτων. Σε αντίθεση με την Ουκρανία, της οποίας η εφοδιαστική αλυσίδα εκτείνεται σε ειρηνικά κράτη της Δύσης και παραμένει ασφαλής, το ΝΑΤΟ θα δεχόταν επιθέσεις από την πρώτη στιγμή.
Κάθε λιμάνι, αποθήκη, εργοστάσιο και σιδηροδρομικός σταθμός της Ευρώπης που θα εμπλεκόταν στην πολεμική προσπάθεια, θα μετατρεπόταν αυτομάτως σε νόμιμο στόχο για ρωσικά πλήγματα με πυραύλους.
Υπάρχουν, βέβαια, και θετικά νέα. Ένα από τα σημαντικότερα είναι η ενίσχυση του ευρωπαϊκού consensus στο ερώτημα αν πρέπει ο Πούτιν να ανακοπεί στην Ουκρανία — παρότι εξαιρέσεις όπως η Ουγγαρία του Βίκτορ Όρμπαν συνεχίζουν να προκαλούν ανησυχία.
Οι αμυντικές δαπάνες αυξάνονται, ενώ η Βρετανία αναμένεται την επόμενη εβδομάδα να ανακοινώσει στη νέα Στρατηγική Αμυντική Ανασκόπησή της την κατανομή 1 δισ. λιρών για drones και τεχνολογίες ταχύτερης λήψης αποφάσεων στο πεδίο μάχης.
Όμως ο χρόνος πιέζει. Η Ευρώπη εξακολουθεί να κινείται με τον ρυθμό της γνωστής γραφειοκρατίας, ενώ οι ΗΠΑ δείχνουν σημάδια οπισθοχώρησης.
Αυτό πρέπει να αλλάξει — και γρήγορα.
Διότι, όπως σημειώνει ο απόστρατος Βρετανός στρατηγός Ρούπερτ Σμιθ, πρώην αναπληρωτής Ανώτατος Διοικητής των Συμμαχικών Δυνάμεων στην Ευρώπη:
«Πολεμάς με αυτά που έχεις στο χέρι εκείνη τη μέρα».
Και με βάση τα σημερινά δεδομένα, αυτό ίσως να μην είναι αρκετό για να αποτρέψει το Κρεμλίνο από την υλοποίηση του σχεδίου του για την επιστροφή της Ρωσίας ως μεγάλης δύναμης στην Ευρώπη.
Η διστακτικότητα της Δύσης δεν είναι ουδετερότητα — είναι πρόσκληση. Και ο Πούτιν το καταλαβαίνει καλύτερα απ’ όλους.