Τα τρία σενάρια για την επέκταση της Ολυμπίας Οδού και ο «γρίφος» του 1 δισ. ευρώ

Το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών έχει στο τραπέζι τρία βασικά σενάρια, με κόστος από 700 εκατ. έως και 1 δισ. ευρώ, με τον μεγάλο «γρίφο» να είναι τόσο η χρηματοδότηση όσο και το πώς θα ξεπεραστεί ο σκόπελος του Συμβουλίου της Επικρατείας στην περιοχή του Καϊάφα.

Στόχος είναι οι κρίσιμες αποφάσεις για τη χάραξη να έχουν ληφθεί μέχρι το καλοκαίρι, ώστε μέσα στο 2026 να κατατεθεί στην Κομισιόν ο φάκελος χρηματοδότησης, μαζί με ολοκληρωμένη μελέτη κόστους – οφέλους.

Τρία σενάρια, ένας «βαρύς» λογαριασμός

Ακόμη και στο πιο «ελαφρύ» σενάριο των 700 εκατ. ευρώ, το κόστος του νέου άξονα είναι υπερδιπλάσιο από τα 332 εκατ. ευρώ που κόστισαν τα 75 χλμ. της Πατρών – Πύργου (με τη συμβολή του Δημοσίου στα 216 εκατ.).
Μαζί με αποζημιώσεις και μπόνους επιτάχυνσης για την Πατρών – Πύργου, που ήδη φτάνουν τα 108,9 εκατ. ευρώ, η «κάθοδος» της Ολυμπίας Οδού νοτιότερα ξεπερνά συνολικά το 1 δισ. ευρώ.

Το έργο Πύργος – Τσακώνα χωρίζεται ουσιαστικά σε δύο τμήματα:

• Πύργος – Αλφειός: 13 χλμ.

• Αλφειός – Καλό Νερό – Τσακώνα: 76,2 χλμ.

Για το μεγαλύτερο μέρος του άξονα υπάρχουν πλέον οριστικές μελέτες οδοποιίας, με μία σημαντική εξαίρεση: τη δύσκολη περιοχή της λίμνης Καϊάφα.

Ο Καϊάφας, η Natura και το μπλόκο του ΣτΕ

Η λίμνη Καϊάφα και η ευρύτερη περιοχή της Ζαχάρως είναι χαρακτηρισμένη ως Natura. Το 2010, το Συμβούλιο της Επικρατείας ακύρωσε τους περιβαλλοντικούς όρους της αρχικής χάραξης για το τμήμα των 20,5 χλμ. που διέρχεται από εκεί, βάζοντας ουσιαστικά «στον πάγο» το έργο.

Από τότε, και ιδίως μέσα στην περίοδο της οικονομικής κρίσης, ο νότιος άξονας αποσπάστηκε από την παραχώρηση της Ολυμπίας Οδού, ώστε να μπορέσουν να επανεκκινήσουν τα έργα στο τμήμα Κόρινθος – Πάτρα. Η συζήτηση για το Πύργος – Τσακώνα ουσιαστικά «πάγωσε» μέχρι την απόφαση επανένταξής του στην παραχώρηση.

Σήμερα εξετάζονται τρεις βασικές λύσεις για το δύσκολο κομμάτι Καϊάφας – Ζαχάρω:

1. Ανατολική χάραξη μέσω Λαπίθα

   • Διέλευση από τον ορεινό όγκο Λαπίθα,

   • Σήραγγα που μπορεί να φτάσει έως και τα 10 χλμ.,

   • Παράκαμψη της Ζαχάρως,

   • Όμως το κόστος εκτοξεύεται κοντά στο 1 δισ. ευρώ.

2. «Μηδενική λύση» – βελτίωση της υφιστάμενης χάραξης

   • Αναβάθμιση της σημερινής εθνικής οδού,

   • Προσαρμογή των τεχνικών χαρακτηριστικών (πλάτος, κόμβοι, ασφάλεια) ώστε να πληρούνται οι περιβαλλοντικές απαιτήσεις,

   • Στόχος η δραστική μείωση κόστους και περιβαλλοντικού αποτυπώματος.

3. Εναλλακτικές παραλλαγές της παραθαλάσσιας λύσης

   • Σενάρια που κινούνται κοντά στην αρχική χάραξη, με πιο «μαζεμένες» παρεμβάσεις,

   • Επιδίωξη να μην «συγκρουστεί» εκ νέου με το ΣτΕ.

Τι θα δεχτεί η Κομισιόν – ο ρόλος της χαμηλής κίνησης

Το μεγάλο στοίχημα δεν είναι μόνο τεχνικό ή περιβαλλοντικό, αλλά και οικονομικό.
Ο κυκλοφοριακός φόρτος στον άξονα που διατρέχει νοτιότερα τη δυτική Πελοπόννησο παραμένει χαμηλός. Αυτό κάνει δύσκολη την έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία στηρίζεται αυστηρά σε μελέτες κόστους – οφέλους.

Πηγές κοντά στον σχεδιασμό εκτιμούν ότι μια λύση με τεράστιες σήραγγες και κόστος κοντά στο 1 δισ. ευρώ δύσκολα θα περάσει από τις υπηρεσίες της Κομισιόν. Για αυτό και υπάρχει προσπάθεια να διαμορφωθεί μια χάραξη πιο «ρεαλιστική» οικονομικά, που δεν θα οδηγήσει το έργο στις καλένδες.

Χαρακτηριστικό προηγούμενο είναι ο άξονας Ιωάννινα – Κακαβιά: για να χρηματοδοτηθεί το καταληκτικό κομμάτι από το Καλπάκι, οι Jaspers μείωσαν τη διατομή του δρόμου, καθώς η πλήρης λύση δεν «έβγαινε» βάσει κόστους – οφέλους.

Κλειστός αυτοκινητόδρομος ή πιο «ελαφρύς» άξονας;

Στο τραπέζι βρίσκεται και το ερώτημα της ίδιας της μορφής του δρόμου Πύργος – Καλό Νερό – Τσακώνα:

• είτε πλήρης, κλειστός αυτοκινητόδρομος με όλες τις προδιαγραφές,

• είτε ένας πιο «συγκρατημένος» άξονας, με δύο λωρίδες (χωρίς ΛΕΑ), διαχωριστικό στηθαίο και βελτιωμένους κόμβους.

Η δεύτερη λύση μειώνει σημαντικά το κόστος αλλά και το περιβαλλοντικό αποτύπωμα, κάτι που μπορεί να λειτουργήσει θετικά στις Βρυξέλλες. Σε κάθε περίπτωση, για όποια λύση επιλεγεί, θα απαιτηθεί νέα περιβαλλοντική αδειοδότηση.

Γιατί εγκαταλείφθηκε η τμηματική λύση

Το σενάριο της τμηματικής υλοποίησης – με προτεραιότητα στον κλάδο που συνδέει το εθνικό δίκτυο με την Αρχαία Ολυμπία – φαίνεται πλέον να έχει απομακρυνθεί.

Ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Χρίστος Δήμας, είχε ξεκαθαρίσει πρόσφατα στη Βουλή ότι στόχος είναι:

«Όταν ολοκληρωθούν οι μελέτες, θα υποβληθεί στις ευρωπαϊκές αρχές φάκελος που θα περιλαμβάνει μηχανισμό υλοποίησης του συνόλου του έργου “Πύργος – Τσακώνα” ως επέκταση της παραχώρησης».

Το προηγούμενο της Πατρών – Πύργου δημιουργεί πάντως μια συγκρατημένη αισιοδοξία. Η επανένταξη του άξονα στην Ολυμπία Οδό τότε χρειάστηκε το «ναι» τριών διευθύνσεων της Κομισιόν (DG Grow, DG Comp, DG Move) και διαπραγματεύσεις σχεδόν δύο ετών – αλλά τελικά προχώρησε.

Τώρα, το στοίχημα είναι αν μπορεί να επαναληφθεί το ίδιο μοντέλο για ένα ακόμη πιο ακριβό και πιο σύνθετο έργο, με φόντο τη Natura του Καϊάφα και τον γρίφο του 1 δισ. ευρώ.

Πηγή: Pagenews.gr