Ανοικτά καταστήματα τις Κυριακές: Τι ισχύει στην ΕΕ

Στην Ευρωπαϊκή Ενωση ισχύουν 4 μοντέλα: Δύο ακραία και δύο ενδιάμεσα. Το κριτήριο των τουριστικών περιοχών είναι το βασικό, όπως και το μέλημα – στις περισσσότερες περιπτώσεις – να προστατευθούν οι ΜμΕ έναντι του ανταγωνισμού από τα “μεγαθήρια”. 

Τα τρία τελευταία χρόνια την κυριακάτικη λειτουργία των καταστημάτων απελευθέρωσαν η Πορτογαλία, η Φινλανδία και φέτος η Μάλτα.

Τα τέσσερα βασικά μοντάλα που εφαμρόζονται στις χώρες της ΕΕ – με μικρές παραλλαγές– είναι τα εξής: 

1. Κλειστά όλες τις Κυριακές. Ισχύει στην Αυστρία παρότι είναι χώρα με πολύ τουρισμό και υψηλό κατά κεφαλήν εισόδημα. Μικρές εξαιρέσεις επιτρέπονται μόνο σε τουριστικές περιοχές.

2. Κανένας περιορισμός. Το μοντέλο αυτό, σύμφωνα με τα στοιχεία της EuroCommerce (Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Εμπορίου), εφαρμόζουν οι εξής χώρες: Βουλγαρία, Κροατία, Εσθονία, Λετονία, Λιθουανία, Πολωνία, Ρουμανία, Σλοβακία, Σλοβενία. Επίσης, εφαρμόζεται σε Σουηδία, Δανία και από πέρυσι στη Φινλανδία, στην Ιταλία, στην Πορτογαλία από τον Μάρτιο του 2015, ενώ φέτος προστέθηκε στη λίστα και η Μάλτα.

3. Κλειστά αλλά με αρκετές εξαιρέσεις που σχετίζονται με γεωγραφικά κριτήρια ή με κριτήρια σχετικά με τα τετραγωνικά μέτρα του καταστήματος. Πρόκειται στην ουσία για το μοντέλο που εφαρμόζεται από το 2013 και στην Ελλάδα και ακολουθείται και σε πολλές άλλες χώρες. Στην Τσεχία, για παράδειγμα, όπου πριν από τρία χρόνια δεν ίσχυε η κυριακάτικη αργία για τα εμπορικά καταστήματα, τώρα επιτρέπεται να ανοίγουν καταστήματα κάτω των 200 τ.μ, ενώ παρόμοια είναι η ρύθμιση και στην Ουγγαρία. Στην Ισπανία είναι ανοικτά κάποιες Κυριακές τον χρόνο, διαφορετικές σε κάθε περιοχή και δεν υπάρχουν περιορισμοί για μικρά καταστήματα, αλλά και για καταστήματα σε τουριστικές περιοχές. Στη Νορβηγία επιτρέπεται να είναι ανοικτά μόνον τα καταστήματα τροφίμων κάτω των 100 τ.μ. και τα καταστήματα πώλησης σουβενίρ, ενώ όλα είναι ανοικτά μόνον τρεις Κυριακές πριν από τα Χριστούγεννα. Στην Ισλανδία ισχύει περιορισμός, αλλά σε εντελώς αντίθετο πνεύμα από τους προηγούμενους, καθώς επιτρέπεται να είναι ανοικτά τα καταστήματα που βρίσκονται σε εμπορικά κέντρα (malls).

4. Ανοικτά υπό προϋποθέσεις για τους εργαζομένους. Στο Βέλγιο, για παράδειγμα, εάν ένα κατάστημα ανοίξει την Κυριακή, ο ιδιοκτήτης του είναι υποχρεωμένος να το κλείσει μία άλλη ημέρα της εβδομάδας. Στη Γαλλία, όπου επιτρέπεται να λειτουργούν τα καταστήματα με απόφαση δημάρχου έως 12 Κυριακές τον χρόνο, οι εργαζόμενοι πρέπει να λαμβάνουν διπλάσια αμοιβή σε σχέση με τις άλλες ημέρες.