Το κόστος της ολιγωρίας

Η καθυστέρηση, η αναβλητικότητα, η διστακτικότητα, η φοβία, είναι χαρακτηριστικά που επιφέρουν σοβαρό κόστος σε αυτόν που δεν απαλλάσσεται από αυτά και λαμβάνει τις αποφάσεις που πρέπει, όταν πρέπει. Αυτό ισχύει πολύ περισσότερο στις διεθνείς σχέσεις όπου οι συνέπειες είναι βαριές και φθάνουν μέχρι την καταστροφή και έκλειψη εθνών και κρατών. Σήμερα υπήρξε μία τοποθέτηση εκπροσώπου του State Department σχετικά με το τουρκο – λιβυκό Μνημόνιο η οποία είναι σε γενικές γραμμές θετική. Το πλέον σημαντικό στοιχείο, είναι η αναφορά ότι τα νησιά έχουν «γενικά», όπως σημειώνει, «δικαίωμα στην ΑΟΖ και στην ηπειρωτική υφαλοκρηπίδα στον ίδιο βαθμό με οποιαδήποτε άλλη χερσαία περιοχή». Είναι θέση με μεγάλη σημασία διότι απορρίπτει το βασικό επιχείρημα της Τουρκίας ότι τα νησιά δεν έχουν θαλάσσιες ζώνες και επειδή προέρχεται από την Ουάσινγκτον είναι καταλυτική και θετική για την ελληνική πλευρά.

Η δήλωση του αξιωματούχου του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών κατόπιν ερώτησης του ΑΠΕ – ΜΠΕ έχει ως εξής:

«(Η Συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης) προκάλεσε εντάσεις στην περιοχή, είναι αντιπαραγωγική και προκλητική. Οι αποφάσεις που δεν λαμβάνουν υπόψη τα συμφέροντα όλων των ενδιαφερομένων κρατών δεν βοηθούν (και) είναι προκλητικές. Επιπλέον, σε αντίθεση με όσα προτείνει η Τουρκία, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο όπως αποκρυσταλλώνεται στη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας, τα νησιά έχουν γενικά δικαίωμα στην ΑΟΖ και στην ηπειρωτική υφαλοκρηπίδα στον ίδιο βαθμό με οποιαδήποτε άλλη χερσαία περιοχή. Σημειώνουμε, ότι η Ελλάδα έχει επίσης αλληλεπικαλυπτόμενες θαλάσσιες διεκδικήσεις στη περιοχή που περιλαμβάνεται στο μνημόνιο κατανόησης Τουρκίας – Λιβύης για την οριοθέτηση. Ως πάγια πολιτική, ενθαρρύνουμε τα κράτη να επιλύουν τις διαφορές τους ειρηνικά, με βάση το διεθνές δίκαιο».

Ας αναλογιστεί κάποιος πόσο πιο ισχυρή θα ήταν η θέση της Ελλάδας αν είχε ήδη ανακηρύξει ΑΟΖ, εδώ και χρόνια, είχε προχωρήσει σε οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών με την Κύπρο και δεν ανέβαλε επί δύο τουλάχιστον δεκαετίες την άσκηση του κατοχυρωμένου από το Δίκαιο της Θάλασσας δικαιώματος. Δεν θα προσπαθούσε τώρα η Αθήνα να αναιρέσει τετελεσμένα που επιχειρεί να επιβάλλει η Άγκυρα με τη γελοία συμφωνία στην οποία προχώρησε με το καθεστώς της Τρίπολης που παρά τη γελοιότητά της και την εξωπραγματική γεωγραφία που επικαλείται προσπαθεί να την καταστήσει αποδεκτή.

Οι τουρκικές αντιδράσεις που επικαλούντο ως δικαιολογία σε κατ’ ιδίαν συζητήσεις οι τότε Έλληνες αρμόδιοι όταν η Κύπρος είχε προτείνει στην Ελλάδα την οριοθέτηση ΑΟΖ, τις οποίες συνέχισαν να επικαλούνται και οι διάδοχοί τους, είναι παραδοχή ανεπάρκειας και φοβικού συνδρόμου που στοίχισε και στοιχίζει στα εθνικά συμφέροντα. Όπως και η εξίσου απαράδεκτη δικαιολογία ότι «και οι Αμερικανοί δεν πολυσυμφωνούσαν τότε». Αυτοί οι οποίοι είχαν την ευθύνη διαφύλαξης και προώθησης των εθνικών συμφερόντων ήταν μεταξύ φόβου για τις τουρκικές αντιδράσεις και ευθυγράμμισης με τις αμερικανικές ανησυχίες παρότι αυτές ερχόντουσαν σε σύγκρουση με μείζονα εθνική προτεραιότητα. Γνωρίζοντας πως λειτουργούν πολλοί στο ελλαδικό πολιτικό σύστημα, το πιθανότερο είναι ότι δεν μπήκαν καν στη διαδικασία να οργανώσουν και να προωθήσουν την ελληνική επιχειρηματολογία ώστε να πεισθούν οι Αμερικανοί ότι είναι και προς το δικό τους συμφέρον η οριοθέτηση των ελληνικών θαλασσίων ζωνών.

Η Κύπρος η οποία επίσης αντιμετώπιζε τις τουρκικές απειλές έχοντας λιγότερα μέσα στη διάθεσή της και ελάχιστο κλάσμα από την ελλαδική στρατιωτική αποτρεπτική δυνατότητα, οριοθέτησε ΑΟΖ και προχώρησε στην προκήρυξη για την αδειοδότηση των βυθοτεμαχίων προσελκύοντας τους παγκόσμιους ενεργειακούς κολοσσούς. Ακόμα και σήμερα που η Τουρκία έχει εισβάλλει στην κυπριακή ΑΟΖ με πλωτά γεωτρύπανα κα πολεμικά σκάφη, εξέλιξη που οφείλεται και πάλι στη μη ελλαδική αντίδραση και στο διαρκές φοβικό σύνδρομο, η Λευκωσία δίνει μαθήματα διπλωματικής αντιμετώπισης ενός στρατιωτικά υπέρτερου εχθρού που μάλιστα βρίσκεται σε κατάσταση αμόκ. Γεγονός που επιβεβαιώνει ότι η σημερινή απίθανη, σουρεαλιστική κατάσταση, η Τουρκία να έχει συμφωνήσει με τη Λιβύη σε δήθεν ΑΟΖ και η Ελλάδα να τρέχει πανικόβλητη να πείσει διεθνώς ότι αυτό δεν μπορεί να ισχύει, οφείλεται αποκλειστικά στο ότι το ελληνικό πολιτικό σύστημα για μία ακόμη φορά δεν είχε κάνει αυτό που έπρεπε, όταν έπρεπε. Και τώρα πληρώνουμε το κόστος.