Η Πολωνία καλοσωρίζει Ουκρανούς πρόσφυγες και επουλώνει πληγές της ιστορίας

Η Πολωνία βρίσκεται στην πρώτη γραμμή για την υποδοχή των Ουκρανών προσφύγων. Ωστόσο, η Βαρσοβία είναι γνωστή για την αδιάλλακτη μεταναστευτική της πολιτική και η ιστορία της σχέσης μεταξύ των δύο χωρών χαρακτηρίζεται σοβαρές αντιπαραθέσεις.

Οι σχέσεις μεταξύ Ουκρανίας και Πολωνίας επιβαρύνονται από σημαντικές διαμάχες. Σε αυτές τις δυσκολίες προστέθηκε και ένας νόμος που ψηφίσθηκε το 2018 από το συντηρητικό πολωνικό κόμμα «Νόμος και Δικαιοσύνη», που βρισκόταν στην εξουσία. Αυτός ο νόμος απέβλεπε, μεταξύ άλλων, στην αποκατάσταση «εγκλημάτων που έγιναν από Ουκρανούς εθνικιστές ή μέλη συγκροτημένων ουκρανικών σχηματισμών που είχαν συνεργασθεί με το Τρίτο Ράιχ. Η θετική υποδοχή των Ουκρανών, που υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν τα πάτρια εδάφη τους λόγω της ρωσικής στρατιωτικής εισβολής, συνιστά, αναμφίβολα, μια ευχάριστη έκπληξη, που έρχεται να ανατρέψει, εν μέρει έστω, την βαριά ιστορική κληρονομιά.

Το τραύμα της σοβιετικής εποχής

«Για δεκαετίες, αυτό το θέμα δεν αναφέρθηκε πραγματικά γιατί έθεσε υπό αμφισβήτηση τη φιλία μεταξύ αδελφών λαών των σοσιαλιστικών χωρών και θα μπορούσε, παραδόξως, να αναβιώσει τη μνήμη των σοβιετικών σφαγών που διαπράχθηκαν κατά των Πολωνών», υπενθυμίζει ο Π. Γκραβντόλ, ιστορικός στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης. Σύμφωνα με τον ιστορικό, πρόκειται πάνω από όλα για μια «ιστορική διαμάχη που κλιμακώθηκε από τους συντηρητικούς του κόμματος “Νόμος και Δικαιοσύνη” για να τροφοδοτήσει τη θυματοποιητική ρητορική τους που παρουσίαζε τους Πολωνούς ως θύματα της ιστορίας. Σήμερα, όμως, η θερμή υποδοχή των Ουκρανών από τους Πολωνούς είναι ένας τρόπος να ξαναγράψουμε την ιστορία, παρατηρώντας ότι όλα είναι πιθανά και ανοικτά στο ιστορικό γίγνεσθαι», συνεχίζει ο Π. Γκραβντόλ.

Εξάλλου, και οι Ουκρανοί και οι Πολωνοί πλήρωσαν, αμφότεροι, υψηλό τίμημα σε ανθρώπινες ζωές κατά τη μακρά διάρκεια της μακράς σταλινικής διακυβέρνησης. Είναι ενδεικτικό ότι περίπου 5 εκατομμύρια άνθρωποι πέθαναν στην Ουκρανία το 1932 και το 1933 κατά τη διάρκεια ενός μεγάλου λιμού που προκλήθηκε από την πολιτική κολεκτιβοποίησης που ακολούθησε απαρέγκλιτα ο Στάλιν.