Αβέβαιο το 2023 για την αγορά των κόκκινων δανείων

Με τρεις κρίσιμες εκκρεμότητες υποδέχονται το 2023 οι εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων (servicers), οι οποίες αναμένεται να καθορίσουν τη λειτουργία της αγοράς που χρίζει περαιτέρω ανάπτυξης στην Ελλάδα, παρά τις σημαντικές συναλλαγών που πραγματοποιήθηκαν την τελευταία διετία μέσω του κρατικού σχήματος εγγυήσεων "Ηρακλής".

Πλειστηριασμοί

Η πρώτη εκκρεμότητα αφορά στην απόφαση του Αρείου Πάγου για την ικανότητα των servicers να προχωρούν σε πράξης αναγκαστικής εκτέλεσης για δάνεια που έχουν τιτλοποιηθεί και δεν έχουν ρυθμιστεί. Μετά τις αποφάσεις που εκδόθηκαν εις βάρος των εταιρειών διαχείρισης από Εφετεία, και παρά τις περί του αντιθέτου μετέπειτα αποφάσεις που αναγνωρίζουν την ικανότητα των servicers, η κυβέρνηση αποφάσισε να παραπέμψει το ζήτημα στον Άρειο Πάγο.

Η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου θα συνεδριάσει στις 26 Ιανουαρίου προκειμένου να αποφανθεί επί του ζητήματος, με υψηλόβαθμες πηγές του κλάδου να διατυπώνουν την αισιοδοξία τους για “ξεκλείδωμα” των πλειστηριασμών για τα τιτλοποιημένα δάνεια. Αναγνωρίζουν, πάντως, ότι η υπόθεση είναι χρονοβόρα και, παρότι η Ολομέλεια θα συνεδριάσει στα τέλη του επόμενου μήνα, η έκδοση της απόφασης είναι πιθανό να ακολουθήσει μετά από έναν μήνα ή και περισσότερο.

Οι ανησυχίες για κατάθεση μαζικών ανακοπών στους πλειστηριασμούς από τους δανειολήπτες δεν έχουν επιβεβαιωθεί, αν και παρατηρείται κάποια αύξηση μετά τις σημαντικές διαστάσεις στη δημόσια σφαίρα που είχε δώσει στο ζήτημα ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές. “Η συντριπτική πλειονότητα των αποφάσεων που έχουν εκδοθεί έως σήμερα είναι υπέρ των servicers και αυτό μας εκπνέει αισιοδοξία για την έκβαση της υπόθεσης”, αναφέρει στο Capital.gr υψηλόβαθμη πηγή της αγοράς NPEs.

Εγγυήσεις “Ηρακλή”

Μια κρίσιμη απόφαση για τον κλάδο αναμένεται να εκδώσει η Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία (Eurostat) στις αρχές του έτους σχετικά με το κατά πόσο θα πρέπει οι κρατικές εγγυήσεις ύψους 18,7 δισ. ευρώ να προσμετρώνται στο δημόσιο χρέος σε απόλυτο βαθμό ή μερικώς.

Το ζήτημα αφορά τη μεθοδολογία που θα εφαρμόζει η Eurostat για το σύνολο της Ευρωζώνης, και όχι συγκεκριμένα τη χώρα μας, πλην όμως επηρεάζει σε μεγαλύτερο βαθμό τα δημόσια οικονομικά της Ελλάδας δεδομένου του υψηλού δείκτη χρέους/ΑΕΠ αλλά και της πορείας εξυγίανσης της αγοράς από τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια ύψους 120 δισ. ευρώ που βρίσκονται σήμερα υπό διαχείριση στους servicers.

Ήδη, η εκκρεμότητα για το θέμα αυτό “μπλόκαρε” τρεις σημαντικές τιτλοποήσεις που είχαν δρομολογηθεί μέσω του κρατικού σχήματος εγγυήσεων, με αποτέλεσμα να μην προλάβουν να τιτλοποιηθούν. Πρόκειται για τις τιτλοποιήσεις Frontier II της Εθνικής, Sunrise III της Πειραιώς και την κοινή των τεσσάρων συστημικών τραπεζών με την κωδική ονομασία Solar. Επίσης, εκτός “Ηρακλή” έμειναν και οι τιτλοποιήσεις NPEs ύψους 2,6 δισ. ευρώ που σχεδίαζε η Attica Bank προκειμένου να εξυγιάνει δραστικά το δανειακό της χαρτοφυλάκιο. Πηγές του ΥΠΟΙΚ εμφανίζονται καθησυχαστικές σε δηλώσεις τους στο “Κ”, εκτιμώντας ότι η κρισιμότητα της απόφασης της Eurostat είναι υπερεκτιμημένη σε ό,τι αφορά στην επίπτωσή της στο δημόσιο χρέος. “Ό,τι και να αποφασίσει η Eurostat για το θέμα αυτό, ο λόγος χρέους/ΑΕΠ θα είναι μειωμένος φέτος σε σύγκριση με πέρυσι, η κατάσταση είναι απολύτως διαχειρίσιμη”, διαβεβαιώνουν οι ίδιες πηγές.

Όπως εξηγούν, ο λόγος ΑΕΠ/χρέους αναμένεται να διαμορφωθεί φέτος – εάν δεν εγγραφούν οι εγγυήσεις- σε 169% από 193% πέρυσι, κυρίως λόγω γιγάντωσης του παρονομαστή ως αποτέλεσμα του πρωτοφανούς πληθωρισμού. Σε περίπτωση που εγγραφεί το σύνολο των εγγυήσεων του Ηρακλή, ο ίδιος λόγος θα διαμορφωθεί στο 177% – και πάλι, αισθητά χαμηλότερα από το 2021.

Σε εκκρεμότητα παραμένει και το αίτημα των εταιρειών διαχείρισης για εξάμηνη παράταση στα business plans τους τα οποία εμφανίζουν υστέρηση εξαιτίας της πανδημικής κρίσης και της μετέπειτα επιδείνωσης των μακροοικονομικών συνθηκών που συμπιέζουν το διαθέσιμο εισόδημα επιχειρήσεων και νοικοκυριών.

Περισσότερο εκτεθειμένη είναι η τιτλοποίηση Cairo II της Eurobank, η οποία παρουσιάζει επίτευξη των στόχων σε ποσοστό έως 85%, σύμφωνα με πηγές με γνώση των διαδικασιών, κυρίως λόγω της παύσης των πλειστηριασμών εν μέσω πανδημικής κρίσης. Ωστόσο, οι ίδιες πηγές εμφανίζονται καθησυχαστικές διαβεβαιώνοντας ότι για τέτοια ποσοστά υστέρησης δεν τίθεται ζήτημα κατάπτωσης των κρατικών εγγυήσεων.

Σημειώνεται ότι τα χαρτοφυλάκια Cairo I και Cairo II απαρτίζονται κυρίως από στεγαστικά δάνεια και δάνεια προς πολύ μικρές επιχειρήσεις και ασφαλίζονται με προσημειώσεις επί αστικών ακινήτων σε ποσοστά 75,8% και 64,9%. Επομένως, η μη εκπλειστηρίαση ακινήτων λόγω της νομοθετικής αναστολής, είχε σημαντικό αρνητικό αντίκτυπο στην εξέλιξη των ανακτήσεων.

Προκειμένου να κερδίσουν το χαμένο έδαφος, οι servicers βγάζουν προς πώληση επιμέρους τμήματα μεγαλύτερων χαρτοφυλακίων, σπάζοντάς τα ουσιαστικά σε “φέτες”, καθώς οι συναλλαγές αυτές συνεισφέρουν στις ταμειακές τους ροές και στην επίτευξη των στόχων των business plans.

Σημειώνεται ότι, στην έκθεσή της για την πρώτη αξιολόγηση της οικονομίας στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού εξαμήνου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπογραμμίζει τη σημασία της ομαλής διεξαγωγής των πλειστηριασμών, εντοπίζοντας στο πεδίο της δευτερογενούς αγοράς NPEs μια από τις βασικές μεταμνημονιακές εκκρεμότητες της χώρας.

Όπως επισημαίνει, οι servicers μέσω στοχευμένων μέτρων καλύπτουν αποκλίσεις στην εκκαθάριση δανείων, εκμεταλλευόμενοι τη σταδιακή επανεκκίνηση των πλειστηριασμών από τον Απρίλιο του 2021 και τη δυνατότητα πώλησης χαρτοφυλακίων μη εξυπηρετούμενων δανείων στη δευτερογενή αγορά. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή καλεί τις ελληνικές αρχές “να επαναξιολογούν συνέχεια το υφιστάμενο πλαίσιο και να προτείνουν βελτιώσεις όπου και όταν χρειάζεται, ώστε να διασφαλίζεται η αποτελεσματική λειτουργία του”.

 Βάσω Αγγελέτου/Capital.gr