ΠΟΥ: Επιφυλακή παρά τη λήξη συναγερμού για την πανδημία

Για πρώτη φορά τίθενται σε εφαρμογή οι Διεθνείς Κανονισμοί Υγείας ενώ, παρά τη λήξη παγκόσμιου συναγερμού τα κράτη πρέπει να είναι σε συνεχή επιφυλακή.

Τη λήξη της Έκτακτης Ανάγκης για την πανδημία κήρυξε ο Δρ Tedros Adhanom Ghebreyes, Γενικός Διευθυντής του ΠΟΥ επισημαίνοντας επίσης ότι μπορεί να έληξε η έκτακτη ανάγκη όμως τα κράτη σε εθνικό επίπεδο πρέπει να είναι σε επιφυλακή.

Σύμφωνα με τον ίδιο μετά την εμφάνιση της πανδημίας στη Γουχάν της Κίνας ο ίδιος στις 30 Ιανουαρίου 2020, κατόπιν συμβουλής μιας Επιτροπής Έκτακτης Ανάγκης που συγκλήθηκε βάσει των Διεθνών Κανονισμών Υγείας, κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για τη δημόσια υγεία διεθνούς ανησυχίας για την παγκόσμια έξαρση του COVID-19, που είναι το υψηλότερο επίπεδο συναγερμού σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.

Εκείνη την εποχή, εκτός Κίνας υπήρχαν λιγότερα από 100 κρούσματα που αναφέρθηκαν και κανένας θάνατος όπως είπε, όμως, στα τρία χρόνια από τότε, ο κορωνοϊός έχει ανατρέψει τον κόσμο μας. Σχεδόν 7 εκατομμύρια θάνατοι έχουν αναφερθεί στον ΠΟΥ, αλλά όπως γνωρίζουν οι ειδικοί, ο απολογισμός είναι πολύ υψηλότερος – τουλάχιστον 20 εκατομμύρια.

Τα συστήματα υγείας εξήγησε ο Δρ. Tedros Adhanom Ghebreyes έχουν διαταραχθεί έκτοτε σοβαρά, με εκατομμύρια ανθρώπους να χάνουν τις βασικές υπηρεσίες υγείας, συμπεριλαμβανομένων των εμβολιασμών που σώζουν ζωές για παιδιά. Όμως η νόσος COVID-19 ήταν κάτι πολύ περισσότερο από μια κρίση υγείας.

Προκάλεσε σοβαρή οικονομική αναταραχή, διαγράφοντας τρισεκατομμύρια από το ΑΕΠ, διατάραξε τα ταξίδια και το εμπόριο, κλείνοντας επιχειρήσεις και βυθίζοντας εκατομμύρια ανθρώπων στη φτώχεια. Επίσης, προκάλεσε σοβαρές κοινωνικές αναταραχές, με τα σύνορα κλειστά, τις μετακινήσεις περιορισμένες, τα σχολεία κλειστά και εκατομμύρια ανθρώπους να βιώνουν μοναξιά, απομόνωση, άγχος και κατάθλιψη.

Ο COVID-19 επιδείνωσε όμως και τα πολιτικά ρήγματα, εντός και μεταξύ των εθνών καθώς έχει διαβρώσει την εμπιστοσύνη μεταξύ ανθρώπων, κυβερνήσεων και θεσμών, που τροφοδοτείται από έναν χείμαρρο παραπληροφόρησης και έχει αποκαλύψει τις έντονες ανισότητες του κόσμου μας, με τις φτωχότερες και πιο ευάλωτες κοινότητες να έχουν πληγεί περισσότερο, και τις τελευταίες να έχουν πρόσβαση σε εμβόλια και άλλα εργαλεία.

Τώρα όμως, για πάνω από ένα χρόνο, η πανδημία βρίσκεται σε πτωτική τάση, με την ανοσία του πληθυσμού να αυξάνεται από εμβολιασμούς και λοιμώξεις, η θνησιμότητα να μειώνεται και η πίεση στα συστήματα υγείας να μειώνεται.

«Αυτή η τάση επέτρεψε στις περισσότερες χώρες να επιστρέψουν στη ζωή όπως την ξέραμε πριν από τον COVID-19» τόνισε ο γενικός διευθυντής του ΠΟΥ και συμπλήρωσε ότι τον τελευταίο χρόνο, η Επιτροπή Έκτακτης Ανάγκης – και ο ΠΟΥ – ανέλυσαν τα δεδομένα προσεκτικά και εξετάζοντας πότε θα ήταν η κατάλληλη στιγμή για να μειωθεί το επίπεδο συναγερμού.

Λήξη συναγερμού

«Χθες, η Επιτροπή Έκτακτης Ανάγκης συνεδρίασε για 15η φορά και μου συνέστησε να κηρύξω το τέλος της έκτακτης ανάγκης για τη δημόσια υγεία διεθνούς ενδιαφέροντος. Έχω αποδεχτεί αυτή τη συμβουλή. Ως εκ τούτου, με μεγάλη ελπίδα κηρύσσω το τέλος της πανδημίας ως μια παγκόσμια έκτακτη ανάγκη για την υγεία. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι ο COVID-19 έχει τελειώσει ως παγκόσμια απειλή για την υγεία» τόνισε χαρακτηριστικά εξηγώντας ότι αυτό βασίζεται στο γεγονός ότι την περασμένη εβδομάδα, λόγω COVID-19

χάθηκε μια ζωή κάθε τρία λεπτά – και αυτοί είναι μόνο οι θάνατοι που γνωρίζουμε. «Την ώρα που μιλάμε, χιλιάδες άνθρωποι σε όλο τον κόσμο δίνουν μάχη για τη ζωή τους σε μονάδες εντατικής θεραπείας και εκατομμύρια ακόμη συνεχίζουν να ζουν με τις εξουθενωτικές συνέπειες της κατάστασης μετά την COVID-19. Αυτός ο ιός είναι εδώ για να μείνει. Εξακολουθεί να σκοτώνει και εξακολουθεί να αλλάζει. Παραμένει ο κίνδυνος εμφάνισης νέων παραλλαγών που προκαλούν νέα αύξηση των κρουσμάτων και των θανάτων» σημείωσε.

Όχι στη διάλυση των Συστημάτων Υγείας

Σύμφωνα με τον Δρ. Tedros Adhanom Ghebreyes, το χειρότερο πράγμα που θα μπορούσε να κάνει οποιαδήποτε χώρα τώρα είναι να χρησιμοποιήσει αυτές τις ειδήσεις ως αφορμή για να διαλύσει τα συστήματα που έχει κατασκευάσει ή να στείλει το μήνυμα στους πολίτες της ότι το COVID-19 δεν είναι τίποτα ανησυχητικό.

«Αυτό που σημαίνει αυτή η είδηση είναι ότι είναι καιρός οι χώρες να περάσουν από τη λειτουργία έκτακτης ανάγκης στη διαχείριση του COVID-19 μαζί με άλλες μολυσματικές ασθένειες. Τονίζω ότι δεν πρόκειται για μια στιγμιαία απόφαση. Είναι μια απόφαση που έχει εξεταστεί προσεκτικά εδώ και αρκετό καιρό, έχει προγραμματιστεί και ληφθεί με βάση μια προσεκτική ανάλυση των δεδομένων. Εάν χρειαστεί, δεν θα διστάσω να συγκαλέσω μια άλλη Επιτροπή Έκτακτης Ανάγκης εάν ο COVID-19 θέσει για άλλη μια φορά τον κόσμο μας σε κίνδυνο» τόνισε επίσης.

Εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του στους επιστήμονες της Επιτροπής Έκτακτης Ανάγκης για το έργο τους τρία χρόνια πανδημίας, συμπληρώνοντας ωστόσο, ότι η Επιτροπή ναι μεν θα σταματήσει τις εργασίες της τώρα, όμως έχει στείλει ένα σαφές μήνυμα ότι οι χώρες δεν πρέπει να σταματήσουν τις δικές τους.

Πρώτη φορά σε εφαρμογή οι Διεθνείς Κανονισμοί Υγείας

Ο Δρ. Tedros Adhanom Ghebreyes επεσήμανε ότι κατόπιν συμβουλής της Επιτροπής, αποφάσισε να χρησιμοποιήσει μια διάταξη των Διεθνών Κανονισμών Υγείας που δεν έχει χρησιμοποιηθεί ποτέ στο παρελθόν, για τη δημιουργία μιας Επιτροπής Αναθεώρησης για την ανάπτυξη μακροπρόθεσμων, μόνιμων συστάσεων για τις χώρες σχετικά με τον τρόπο διαχείρισης του COVID-19 σε συνεχή βάση.

Επιπλέον, αυτή την εβδομάδα, ο ΠΟΥ δημοσίευσε την τέταρτη έκδοση του Παγκόσμιου Σχεδίου Στρατηγικής Ετοιμότητας και Αντίδρασης για τον COVID-19, το οποίο περιγράφει κρίσιμες ενέργειες για τις χώρες σε πέντε βασικούς τομείς: συνεργατική επιτήρηση, προστασία της κοινότητας, ασφαλής και επεκτάσιμη φροντίδα, πρόσβαση σε αντίμετρα και συντονισμός έκτακτης ανάγκης.

Στιγμές για προβληματισμό

Σε άλλο επίπεδο, όπως είπε ο Δρ. Ghebreyes τώρα είναι η στιγμή για προβληματισμό. Ο COVID-19 άφησε –και συνεχίζει να αφήνει– βαθιές ουλές στον κόσμο μας. Αυτές οι ουλές πρέπει να χρησιμεύουν ως μόνιμη υπενθύμιση της πιθανότητας εμφάνισης νέων ιών, με καταστροφικές συνέπειες.

«Ως παγκόσμια κοινότητα, τα δεινά που υπομείναμε, τα οδυνηρά μαθήματα που πήραμε, οι επενδύσεις που έχουμε κάνει και οι ικανότητες που έχουμε δημιουργήσει δεν πρέπει να πάνε χαμένα. Οφείλουμε σε αυτούς που έχουμε χάσει να αξιοποιήσουμε αυτές τις επενδύσεις και τις ικανότητες, να μάθουν από όλα αυτά και να μετατρέψουμε αυτό το βάσανο σε ουσιαστική και διαρκή αλλαγή» σημείωσε.

Εξηγώντας ότι, διαθέτουμε τα εργαλεία και τις τεχνολογίες για να προετοιμαστούμε καλύτερα για τις πανδημίες, να τις ανιχνεύσουμε νωρίτερα, να ανταποκρινόμαστε ταχύτερα σε αυτές και να μετριάζουμε τον αντίκτυπό τους. Παρόλα αυτά, σε παγκόσμιο επίπεδο, η έλλειψη συντονισμού, η έλλειψη ισότητας και η έλλειψη αλληλεγγύης σήμαιναν ότι αυτά τα εργαλεία δεν χρησιμοποιήθηκαν τόσο αποτελεσματικά όσο θα μπορούσαν να είχαν χρησιμοποιηθεί και χάθηκαν ζωές που δεν έπρεπε. «Πρέπει να υποσχεθούμε στον εαυτό μας και στα παιδιά και τα εγγόνια μας ότι δεν θα ξανακάνουμε αυτά τα λάθη» τόνισε και συμπλήρωσε «Αυτό είναι το αντικείμενο της συμφωνίας για την πανδημία και οι τροποποιήσεις στους Διεθνείς Κανονισμούς Υγείας που διαπραγματεύονται τώρα οι χώρες – μια δέσμευση προς τις μελλοντικές γενιές ότι δεν θα επιστρέψουμε στον παλιό κύκλο πανικού και παραμέλησης που άφησε τον κόσμο μας ευάλωτο, αλλά θα προχωρήσουμε με μια κοινή δέσμευση για την αντιμετώπιση κοινών απειλών με μια κοινή απάντηση».

Ο COVID άλλαξε τον κόσμο μας και μας άλλαξε

Ο Δρ. Tedros Adhanom Ghebreyes κλείνοντας τόνισε «Ο COVID άλλαξε τον κόσμο μας και μας άλλαξε και έτσι πρέπει να είναι. Αν όλοι επιστρέψουμε στο πώς ήταν τα πράγματα πριν από τον COVID-19, θα έχουμε αποτύχει να μάθουμε τα μαθήματά μας και θα έχουμε αποτύχει στις επόμενες γενιές. Αυτή η εμπειρία πρέπει να μας αλλάξει όλους προς το καλύτερο. Πρέπει να μας κάνει πιο αποφασισμένους να εκπληρώσουμε το όραμα που είχαν τα έθνη όταν ίδρυσαν τον ΠΟΥ το 1948: το υψηλότερο δυνατό επίπεδο υγείας για όλους τους ανθρώπους».