Εκλογές 2023: Διερευνητικές εντολές: τι είναι και τι προβλέπει το Σύνταγμα

Ξεκινά σήμερα ο κύκλος των διερευνητικών εντολών, αφού, παρά την σαρωτική νίκη της Νέας Δημοκρατίας, κανένα κόμμα δεν συγκεντρώνει την απόλυτη πλειοψηφία των εδρών. Και προκειμένου να σχηματιστεί κυβέρνηση που θα λάβει την εμπιστοσύνη της Βουλής, εκκινεί η σχετική διαδικασία των εντολών.

Πιο συγκεκριμένα, σήμερα το μεσημέρι αναμένεται η υπουργός Εσωτερικών, καθηγήτρια Πολιτικής Επιστήμης,  κ. Καλλιόπη Σπανού, να διαβιβάσει στο γραφείο του προέδρου της Βουλής Κωνσταντίνου Τασούλα τα τελικά αποτελέσματα της εκλογικής αναμέτρησης. Ο κ. Τασούλας, στη συνέχεια θα μεταβεί στην Ηρώδου Αττικού όπου θα τα επιδώσει στην Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου.

Με βάση το άρθρο 37 του Συντάγματος, «η Πρόεδρος της Δημοκρατίας αφού εκ των τελικών αποτελεσμάτων διαπιστώσει ότι ο αρχηγός του πρώτου κόμματος δεν διαθέτει την απόλυτη πλειοψηφία (151) των εδρών στην νέα Βουλή» θα εκκινήσει τη διαδικασία των διερευνητικών εντολών.

Σύμφωνα με την προβλεπόμενη διαδικασία, η Πρόεδρος παρέχει την πρώτη διερευνητική εντολή στον αρχηγό του πρώτου σε κοινοβουλευτική δύναμη κόμματος, σε εκείνον που διαθέτει την σχετική πλειοψηφία των εδρών. Στόχος της διερευνητικής εντολής είναι να διακριβωθεί η δυνατότητα σχηματισμού κυβέρνησης που θα λάβει την εμπιστοσύνη της Βουλής.

Εάν η διερευνητική εντολή δεν τελεσφορήσει εντός τριών ημερών, η Πρόεδρος της Δημοκρατίας παρέχει την δεύτερη διερευνητική εντολή στον αρχηγό του δεύτερου κόμματος και, σε περίπτωση αποτυχίας του, στον αρχηγό του τρίτου κόμματος.

Εάν η διαδικασία των διερευνητικών εντολών αποβεί άκαρπη, η κ. Σακελλαροπούλου κάνει μια ύστατη προσπάθεια: καλεί τους αρχηγούς όλων των κομμάτων που εκπροσωπούνται στη Βουλή, προκειμένου να πειστούν για τον σχηματισμό κυβέρνησης από δύο ή περισσότερα κόμματα. Καλούνται όλα τα κόμματα που εξελέγησαν στη Βουλή, ασχέτως του αριθμού των βουλευτών τους, ασχέτως δηλαδή αν συγκροτούν κοινοβουλευτική ομάδα.

Εάν και αυτή η προσπάθεια αποδειχθεί άκαρπη, τότε η κυρία Σακελλαροπούλου θα επιδιώξει το σχηματισμό υπηρεσιακής Κυβέρνησης ευρύτερης αποδοχής από όλα τα κόμματα της Bουλής για τη διενέργεια νέων εκλογών. Τα καθήκοντα του Πρωθυπουργού θα ανατεθούν στον Πρόεδρο του Eλεγκτικού Συνεδρίου Ιωάννη Σαρμά, ο οποίος είναι ο αρχαιότερος εκ των τριών προέδρων των τριών Ανώτατων Δικαστηρίων της χώρας.

Ο δεύτερος γύρος των εκλογών θα πραγματοποιηθεί με το σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής και όπως όλα δείχνουν είναι πιθανό να έρθει νωρίτερα από τον αρχικό προγραμματισμό και να διεξαχθεί στις 25 Ιουνίου.

Η νέα προεκλογική περίοδος, μπορεί να είναι από 22 ημέρες έως ένα μήνα. Τα κόμματα και οι συνδυασμοί κομμάτων θα πρέπει να παρακαταθέσουν στον Άρειο Πάγο την σχετική αίτηση συμμετοχής στις εθνικές εκλογές.