ΗΠΑ κατά Κίνας για ριψοκίνδυνα παιχνίδια στον Ινδοειρηνικό

Ενόσω το γεωπολιτικό θερμόμετρο βρίσκεται στο «κόκκινο» εξαιτίας των δραματικών εξελίξεων στη Μέση Ανατολή τις οποίες και επιχειρεί να εκμεταλλευτεί ο σινο-ρωσικός άξονας, το αμερικανικό Πεντάγωνο κατηγορεί την Κίνα για κλιμάκωση ενός «μοτίβου» επικίνδυνων και προκλητικών ελιγμών της πολεμικής αεροπορίας της κατά αμερικανικών αεροσκαφών σε διεθνή εναέριο χώρο πάνω από τις θάλασσες της Ανατολικής και Νότιας Κίνας.

Προειδοποιώντας για τον κίνδυνο «ακούσιας σύγκρουσης», η κυβέρνηση Μπάιντεν κάνει λόγο για «σκόπιμη» και «συντονισμένη» εκστρατεία εκ μέρους του Πεκίνου για «εξαναγκαστική αλλαγή της νόμιμης επιχειρησιακής δραστηριότητας των Ηνωμένων Πολιτειών».

Ο βοηθός υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου στην Ουάσινγκτον ότι οι Κινέζοι πιλότοι έχουν γίνει όλο και πιο προκλητικοί, γεγονός που “θα μπορούσε να οδηγήσει σε ατυχήματα, και αυτά τα ατυχήματα θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε ακούσιες συγκρούσεις”- Έλιν Ράντνερ, βοηθός υπουργός Άμυνας για θέματα ασφάλειας στον Ινδο-Ειρηνικό, σε συνέντευξη Τύπου στην Ουάσινγκτον σημείωσε ότι σε μια περίπτωση, ένα οπλισμένο κινεζικό μαχητικό αεροσκάφος πλησίασε σε απόσταση 14 μέτρων ένα αμερικανικό αεροσκάφος και παρέμεινε εκεί για περισσότερα από 15 λεπτά.

Οι ΗΠΑ έχουν “μετρήσει” 180 τέτοια περιστατικά από το φθινόπωρο του 2021, περισσότερα από όσα συνέβησαν την προηγούμενη δεκαετία, και έχουν δώσει στη δημοσιότητα αποχαρακτηρισμένα βίντεο και φωτογραφίες κινεζικών μαχητικών αεροσκαφών που πλησιάζουν αμερικανικά αεροσκάφη σε διεθνή εναέριο χώρο για να καταδείξουν τα κινεζικά πρότυπα συμπεριφοράς.

Με τις σχέσεις Ουάσινγκτον-Πεκίνου να βρίσκονται στο χαμηλότερο σημείο από το 1979 και τη διπλωματική αναγνώριση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας επί διακυβέρνησης Τζίμι Κάρτερ, καμία από τις δύο υπερδυνάμεις δεν δείχνει διατεθειμένη να υποχωρήσει είτε πρόκειται για ζητήματα γεωπολιτικής επιρροής και ισχύος ή τεχνολογικής υπεροχής, ενώ ο Σι Τζινπίνγκ συνεχίζει ακάθεκτος με «συνοδοιπόρο» τον Βλαντιμίρ Πούτιν την «εκστρατεία» προς αναδιάταξη της παγκόσμιας τάξης.

Ο Νέος Δρόμος του Μεταξιού “έφερε” τον Βλαντιμίρ Πούτιν, ο οποίος κατηγορείται και επισήμως για εγκλήματα πολέμου, στο Πεκίνο για πρώτη φορά από την έναρξη της εισβολής της Ρωσίας στα ουκρανικά εδάφη. Η τελευταία του επίσκεψη ήταν τον Φεβρουάριο του 2022, λίγο πριν από την έναρξη του πολέμου, όταν ο ίδιος και ο Σι Τζινπίνγκ δήλωσαν από κοινού μια ατελείωτη φιλία. Ο Πούτιν ήταν ο επίτιμος προσκεκλημένος της συνόδου κορυφής, στην οποία συμμετείχαν 130 άτομα, κυρίως αρχηγοί κρατών από αναδυόμενες χώρες. Από την Ευρώπη συμμετείχε μόνο ο Ούγγρος πρωθυπουργός Όρμπαν, θαυμαστής του Ρώσου προέδΚίνρου.

Μαζί με τον Σι Τζινπίνγκ επιτέθηκαν στις ΗΠΑ και παρουσιάστηκαν ως πρωτοπόροι ενός “δικαιότερου πολυπολικού κόσμου”. Ο Κινέζος πρόεδρος χρησιμοποίησε τη σύνοδο κορυφής για να επαναλάβει τη φιλοδοξία του να αναδιαμορφώσει την παγκόσμια τάξη, σε μια εποχή που το ουκρανικό μέτωπο παραμένει ανεπίλυτο και ο πόλεμος μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς παραμένει ανεπίλυτος. Ο Σι διαφήμισε και πάλι την Κίνα ως “εναλλακτική λύση” στην ηγεσία των ΗΠΑ και “διασώζοντας” έναν ρόλο-κλειδί για τον Βλαντιμίρ Πούτιν, τονίζοντας πόσο κεντρική είναι η σχέση μεταξύ των δύο χωρών για την υλοποίηση του οράματος του Σι.

Ο σκληρός, ανοιχτός ανταγωνισμός Ηνωμένων Πολιτειών-Κίνας έχει εγείρει ανησυχίες διεθνώς ότι μπορεί να καταλήξει σε σύγκρουση, κάτι το οποίο ούτε οι ίδιες δείχνουν να επιζητούν, ωστόσο τα μέτωπα αντιπαράθεσης είναι τόσα πολλά -από το εμπόριο, την Ταϊβάν έως τη Νότια Σινική Θάλασσα-, όπως και τα συμφέροντα εξίσου, που ουδείς θα μπορούσε να αποκλείσει ένα «ατύχημα».

Μετά την επίσκεψη της πρώην προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ Νάνσι Πελόζι στην εκδημοκρατισμένη Ταϊβάν τον Αύγουστο του 2022, οι προσπάθειες του Πενταγώνου να αποκαταστήσει την επικοινωνία με την κινεζική στρατιωτική ηγεσία έπεσαν στο κενό και η Ουάσιγκτον εμφανίζεται όλο και πιο ανήσυχη για την απουσία στρατιωτικού διαλόγου.

Ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας Λόιντ Όστιν προειδοποίησε πριν από μερικούς μήνες, στη σκιά δύο προκλητικών αναχαιτίσεων αμερικανικών και συμμαχικών αεροσκαφών στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας, ότι η στάση του Πεκίνου αυξάνει τον κίνδυνο και ότι υπάρχει πιθανότητα συμπτωματικού επεισοδίου. 

Την ίδια στιγμή που οι ΗΠΑ δημοσίευσαν πλάνα από την επιθετική συμπεριφορά της Κίνας, ο Καναδάς κατηγόρησε επίσης το αεροσκάφος της για “απερίσκεπτη” παρέμβαση. Κινεζικά αεροσκάφη παρακολουθούσαν επί αρκετές ώρες ένα αεροσκάφος ναυτικής περιπολίας Aurora, το οποίο βρισκόταν σε αποστολή παρακολούθησης της εφαρμογής των κυρώσεων του ΟΗΕ κατά της Βόρειας Κορέας, σύμφωνα με καναδικό τηλεοπτικό συνεργείο που επέβαινε στο αεροσκάφος. 

Το ένα αεροσκάφος πλησίασε σε απόσταση αναπνοής το καναδικό αεροπλάνο, σε μια κίνηση που ο υπουργός Άμυνας του Καναδά, Μπιλ Μπλερ, χαρακτήρισε «αντιεπαγγελματική». Περνώντας στην αντεπίθεση, το Πεκίνο υποστήριξε ότι το αεροπλάνο «εισέβαλε παράνομα στον εναέριο χώρο» της νήσου Τσιγουέι, η οποία βρίσκεται στα υπό ιαπωνική διοίκηση νησιά Σενκάκους που διεκδικεί η Κίνα. Οι σχέσεις Κίνας-Καναδάς βυθίστηκαν σε ιστορικό χαμηλό φέτος μετά τις κατηγορίες για κινεζική ανάμειξη στις καναδικές εκλογές και την απόπειρα εκφοβισμού βουλευτών, που οδήγησε στην απέλαση Κινέζου διπλωμάτη τον Μάιο.