Όλα τα παιδιά στην εκπαίδευση: Το πρόγραμμα που έστειλε στα θρανία πάνω από 25.000 παιδιά πρόσφυγες

Μια αποτίμηση με το βλέμμα στο μέλλον πραγματοποιήθηκε στο υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, την Παρασκευή 17 Μαΐου. Οι «αριθμοί της ελπίδας» μιλούν από μόνοι τους:

· Στο πρόγραμμα «Όλα τα παιδιά στην Εκπαίδευση» – ACE, από το 2021 μέχρι σήμερα ωφελήθηκαν 25.366 πρόσφυγες και μετανάστες μαθητές, λαμβάνοντας γλωσσική υποστήριξη και υποστήριξη στη σχολική μελέτη σε 40 τοποθεσίες σε όλη την επικράτεια. Ανάμεσά τους, 5.982 ασυνόδευτα ή χωρισμένα από τις οικογένειές τους ανήλικα και 273 παιδιά με αναπηρίες.

·Το πρόγραμμα λειτούργησε ως μια πραγματική «γέφυρα» ανάμεσα στην μη τυπική και στην τυπική εκπαίδευση, που επιπλέον που αποτρέπει την σχολική διαρροή: το 75% των μαθητών του ACE έχουν εγγραφεί και παρέμειναν στο ελληνικό δημόσιο σχολείο.

· Παράλληλα με την μη τυπική εκπαίδευση, 8.322 παιδιά του ACE ενισχύθηκαν με δράσεις δομημένης ψυχοκοινωνικής υποστήριξης, 532 παραπέμφθηκαν σε εξειδικευμένες υπηρεσίες, 4.642 παιδιά έχουν υποστηριχθεί για την εγγραφή τους στο δημόσιο σχολείο, 379 σχολεία έλαβαν υποστήριξη μέσω υπηρεσιών διερμηνείας.

· Μια σειρά διδακτικών και μαθησιακών εργαλείων αναπτύχθηκαν μέσω του προγράμματος, συμπεριλαμβανομένου ενός προγράμματος ταχείας εκμάθησης, τα οποία είναι αυτή την στιγμή προσβάσιμα για χρήση στα σχολεία ως εκπαιδευτικό υλικό για μαθητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης με προσφυγικό ή μεταναστευτικό υπόβαθρο, καθώς και για παιδιά με αναπηρίες και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. 

· Επιπλέον περισσότεροι από 5.000 εκπαιδευτικοί εκπαιδεύτηκαν στις μεθοδολογίες και την παιδαγωγική της εκπαίδευσης χωρίς αποκλεισμούς, μέσω του Teach4Integration – ενός πιστοποιημένου προγράμματος ανάπτυξης ικανοτήτων διάρκειας 400 ωρών, το οποίο υλοποιήθηκε σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού.

Αυτά τα επιτεύγματα και διδάγματα από την τριετή υλοποίηση του προγράμματος «Όλα τα παιδιά στην εκπαίδευση»,  το οποίο αποτέλεσε μια πρωτοβουλία του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, που συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και υλοποιείται από την UNΙCEF σε συνεργασία με μια σειρά από ΜΚΟ και ακαδημαϊκούς εταίρους, γιόρτασαν στην κοινή εκδήλωση που συνδιοργάνωσαν χθες το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου και το Γραφείο της UNICEF στην Ελλάδα, παρουσία αντιπροσωπειών άλλων συνεργαζόμενων Υπουργείων, αξιωματούχων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, εκπροσώπων των εταίρων υλοποίησης, ακαδημαϊκών, και πολλών παιδιών που συμμετέχουν στο ACE.

«Όταν υπέγραψα το Μνημόνιο Συνεργασίας με τη UNICEF το 2021, το οποίο επιτρέπει στους Ανοικτούς Χώρους Φιλοξενίας να φιλοξενούν δραστηριότητες μη τυπικής εκπαίδευσης και δημιουργικής απασχόλησης, οι σκέψεις μου επικεντρώθηκαν στις προοπτικές ένταξης που θα μπορούσαμε να προσφέρουμε στα παιδιά προσφύγων και μεταναστών σε ολόκληρη τη χώρα. Σήμερα, η αξιολόγηση των αποτελεσμάτων του προγράμματος «Όλα τα παιδιά στην εκπαίδευση» μας οδήγησε σε συμπεράσματα που θα αποτελέσουν παρακαταθήκη για την μακροπρόθεσμη πολιτική της χώρας προς τους πρόσφυγες: Αποφασίσαμε να καθιερώσουμε τη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας, καθώς και των αρχών του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής, στα παιδιά και τις οικογένειες των προσφύγων, μεταναστών και αιτούντων άσυλο που βρίσκονται στη χώρα, μια οριζόντια δράση που θα καλύπτει το σύνολο του πληθυσμού των παιδιών ηλικίας 4-17 ετών, που φιλοξενούνται στις δομές μας» σημείωσε η Υφυπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, κα Σοφία Βούλτεψη κατά την εναρκτήρια ομιλία της. 

Η Υπεύθυνη Τύπου και Επικοινωνίας της Γενικής Διεύθυνσης Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων (DGHOME) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Αθήνα, κα Μαίρη Πανούση, εκπροσωπώντας την αντιπροσωπεία της ΕΕ, δήλωσε: «Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπογραμμίζει τη ζωτική σημασία της συνέχισης του προγράμματος  «Όλα τα παιδιά στην εκπαίδευση» από τις ελληνικές αρχές, προκειμένου να διατηρηθεί η πρόοδος που έχει σημειωθεί στην ένταξη και εκπαίδευση των παιδιών μεταναστών και προσφύγων στην Ελλάδα τα τελευταία τρία χρόνια. Ως εκ τούτου, καλούμε τα αρμόδια υπουργεία να συνεργαστούν στενά για να διασφαλίσουν τη συνέχιση αυτών των ζωτικών προσπαθειών».

«Το πρόγραμμα ACE αποτέλεσε ορόσημο για την εκπαίδευση των παιδιών προσφύγων και μεταναστών στην Ελλάδα, λειτουργώντας σε κλίμακα και εισάγοντας καινοτόμες μεθόδους διδασκαλίας και μάθησης, προωθώντας την ένταξη και, τελικά, την ενσωμάτωση των παιδιών στις τάξεις. Χάρη στις προσπάθειες, τη δέσμευση και την αφοσίωση της κυβέρνησης της Ελλάδας, το ACE λειτουργεί ως ένα εξαιρετικό μοντέλο για την εκπαίδευση των παιδιών, παρέχοντας έναν χάρτη για πολιτικές και δράσεις στο μέλλον και θέτοντας ένα πολύ επιτυχημένο παράδειγμα εφαρμογής της Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού στο πλαίσιο του καθολικού δικαιώματος των παιδιών στην εκπαίδευση. Αυτό δεν θα είχε καταστεί εφικτό χωρίς τους εταίρους υλοποίησης, τον ακαδημαϊκό χώρο, την ΕΕ, το Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής αλλά και, πρώτα και κύρια, το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, το οποίο ξεκίνησε αυτήν την προσπάθεια» σημείωσε ο Dr. Ghassan Khalil, Εκπρόσωπος της UNICEF στην Ελλάδα. 

Μετά τις εναρκτήριες παρατηρήσεις των αξιωματούχων, η Επικεφαλής του Τμήματος Εκπαίδευσης της UNICEF στην Ελλάδα, Δέσποινα Καραμπερίδου παρουσίασε τα δεδομένα της αποτίμησης υπογραμμίζοντας πως η αύξηση του ποσοστού συμμετοχής στην τυπική εκπαίδευση συνδέεται με το αυξημένο επίπεδο κατάκτησης της ελληνικής γλώσσας. Σε μια συζήτηση που συντόνισε η Αναπληρώτρια Εκπρόσωπος της UNICEF, Άσπα Πλακαντωνάκη, φιλοξενήθηκαν οι αντιπροσωπείες των εταίρων υλοποίησης του ACE (ΑΡΣΙΣ, DRC, ΕΛΙΞ, ΜΕΤΑδραση, Solidarity Now, Junior Achievement), καθώς και ακαδημαϊκών εταίρων (Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και Πανεπιστήμιο Πατρών), δίνοντάς τους τη δυνατότητα να μοιραστούν τις απόψεις τους σχετικά με τον αντίκτυπο του προγράμματος στα παιδιά καθώς και στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα συνολικά, τα διδάγματα που αποκομίσαμε, τις βέλτιστες πρακτικές και τις προτάσεις για τη βιωσιμότητα των επιτευχθέντων αποτελεσμάτων στο μέλλον.

Τέλος, σε ένα πάνελ που συντόνισε η Γκέλυ Αρώνη, Προϊσταμένη της Μονάδας Ένταξης και Υποστήριξης Ασυνόδευτων Ανηλίκων της Γενικής Γραμματείας Ευάλωτων Πολιτών και Θεσμικής Προστασίας του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, εκπαιδευτικοί και έφηβοι που ωφελούνται από το πρόγραμμα αντάλλαξαν εμπειρίες σχετικά με τις μαθησιακές τους διαδικασίες, τη σημασία της εκπαίδευσης ως πολύτιμου εργαλείου για την ένταξη στην κοινότητα, καθώς και την ενδυναμωτική επίδραση που έχει η εκπαίδευση στα παιδιά σε όλους τους τομείς.

Μετά την ολοκλήρωση του ACE υπό την άμεση διαχείριση της UNICEF με συγχρηματοδότηση από την ΕΕ, ξεκίνησε μια διαδικασία παράδοσης του προγράμματος στο Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, με το Υπουργείο να επιβεβαιώνει σταθερά τη δέσμευσή του να αναλάβει και να συνεχίσει την εποπτεία των υπηρεσιών μη τυπικής εκπαίδευσης με έμφαση στην ελληνομάθεια, αλλά και ψυχοκοινωνικής υποστήριξης, στα παιδιά που φιλοξενούνται στις δομές του.