Η ΕΕ έχει υποσχεθεί εδώ και καιρό να καταρρίψει τα εμπόδια που κατακερματίζουν τις κεφαλαιαγορές της — αλλά πίσω από κάθε καθυστέρηση κρύβεται ένας ιστός εθνικών συμφερόντων και παραγόντων της βιομηχανίας που επωφελούνται από το συνονθύλευμα.
Αλλά τώρα, ο κορυφαίος οικονομικός αξιωματούχος των Βρυξελλών σηματοδοτεί ότι η εποχή της διπλωματικής αυτοσυγκράτησης σχετικά με τέτοιες δυνάμεις μπορεί να πλησιάζει στο τέλος της.
«Ευχαριστούμε, συμβιβαζόμασταν με λιγότερα», είπε η επίτροπος οικονομικών υπηρεσιών της ΕΕ, Maria Luís Albuquerque , σε μια αίθουσα γεμάτη λομπίστες και κορυφαίους αξιωματούχους στη Βαρσοβία την περασμένη εβδομάδα, σύμφωνα με το κείμενο μιας ομιλίας που δημοσίευσε το γραφείο της.
Το διακύβευμα αναμφισβήτητα δεν ήταν ποτέ υψηλότερο. Υπάρχει ευρεία συναίνεση μεταξύ των φορέων χάραξης πολιτικής ότι η κινητοποίηση ιδιωτικών επενδύσεων θα είναι το κλειδί για την αποτίναξη της οικονομικής στασιμότητας στην Ευρώπη και την υλοποίηση της αμυντικής ατζέντας της Επιτροπής.
Ωστόσο, παρά τις περισσότερες από μια δεκαετία υψηλών φιλοδοξιών και επαναλαμβανόμενων πολιτικών δεσμεύσεων, οι προσπάθειες για την προώθηση της ένωσης των κεφαλαιαγορών έχουν σταθερά τελματώσει.
Η Αλμπουκέρκη δεν απαγγέλλει απλώς τη γραμμή του κόμματος στις διαλυμένες αγορές του μπλοκ. Από την ανάληψη των καθηκόντων του τον Δεκέμβριο, ο πρώην υπουργός Οικονομικών της Πορτογαλίας —και πρώην μέλος της Morgan Stanley— έχει επικαλεστεί δημόσια τα κεκτημένα συμφέροντα που κρατούν πίσω τις αγορές της ΕΕ.
“Έχουμε υπομείνει – και ακόμη και ενισχύσαμε – επίμονα εμπόδια που μας βλάπτουν όλους, ακόμα κι αν κάποιοι έχουν άμεσο κέρδος. Όχι πια”, είπε ο Αλμπουκέρκι στη διάσκεψη της Eurofi.
Το αντικείμενο της απογοήτευσής της είναι οι παίκτες της αγοράς που χαίρονται να διατηρήσουν το status quo για να γεμίσουν τα δικά τους ταμεία.
Στη Βαρσοβία, το Αλμπουκέρκι κάλεσε τους παίκτες στον οικονομικό υδραυλικό τομέα του μπλοκ, συμπεριλαμβανομένης της υποδομής συναλλαγών, της μεταπραγμάτευσης και της διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων.
Εκτός από τις εταιρείες, στοχεύει στην προστατευτική συμπεριφορά των εθνικών κυβερνήσεων που διατηρούν τις αγορές κατακερματισμένες για να διατηρήσουν την εξουσία λήψης αποφάσεων, έτσι ώστε οι δικές τους οικονομίες να μπορούν να ωφεληθούν περισσότερο βραχυπρόθεσμα.
Σπασμένα μέρη
Οι ευρωπαϊκές αγορές μετοχών, τα χρηματιστήρια και οι χρηματοοικονομικές υδραυλικές εγκαταστάσεις, γνωστές ως υποδομές μετά το εμπόριο, είναι ένα «σύνθετο συνονθύλευμα», το οποίο δημιουργεί «ένα τεράστιο εμπόδιο για την οικοδόμηση μεγαλύτερων και καλύτερων κεφαλαιαγορών», έγραψε το think tank New Financial σε μια έκθεση του 2021 για τον κατακερματισμό των αγορών.
Για όσο διάστημα παραμένουν τόσοι πολλοί παίκτες στην αγορά, η έκθεση ανέφερε ότι η ΕΕ «μπορεί να ασχοληθεί με τις λεπτομέρειες των κανονισμών», αλλά «δεν θα αλλάξουν πολλά».
Για σύγκριση, οι αγορές μετοχών των ΗΠΑ είναι υπερδιπλάσιες από τις αγορές της ΕΕ, ενώ διαθέτουν ένα μικρό κλάσμα των χρηματιστηρίων για εισαγωγές και συναλλαγές που διαθέτει η Ευρώπη. Η έκθεση διαπίστωσε, για παράδειγμα, ότι η ΕΕ έχει 20 φορές περισσότερους τόπους μετά το εμπόριο από τις ΗΠΑ
Οι αμερικανικές αγορές επωφελούνται επίσης από μία μόνο μη κερδοσκοπική εταιρεία, την DTCC, η οποία είναι υπεύθυνη για όλες τις συναλλαγές συμψηφισμού και διακανονισμού μετοχών. Στην ΕΕ, από την άλλη πλευρά, υπάρχουν 295 τόποι διαπραγμάτευσης , 14 κέντρα εκκαθάρισης και 32 κεντρικά αποθετήρια τίτλων. Οι περισσότερες συναλλαγές μετοχών γίνονται σε εγχώρια χρηματιστήρια. Και ενώ υπάρχουν μεγαλύτερες ομάδες ανταλλαγής στην ΕΕ τώρα, όπως το Euronext και το Nasdaq, τα εθνικά χρηματιστήρια εντός αυτών των ομίλων εξακολουθούν να είναι ξεχωριστά, πράγμα που σημαίνει ότι η αγορά εξακολουθεί να είναι κατακερματισμένη.
Η έρευνα του ΔΝΤ που συχνά επικαλείται η Επιτροπή υπολογίζει τη ζημία των φραγμών της ενιαίας αγοράς στην ΕΕ ως ισοδύναμη με δασμούς άνω του 100%.
Εν ολίγοις, τα εμπόδια είναι πραγματικά, αυτοεπιβεβλημένα και θυσιάζουν τα μακροπρόθεσμα συνολικά κέρδη για την οικονομία της ΕΕ υπέρ των βραχυπρόθεσμων κερδών για τους μικρότερους παίκτες εντός της ενιαίας αγοράς.
Μια ιστορία λόμπι
«Πίσω από κάθε εμπόδιο και πίσω από κάθε πηγή κατακερματισμού, υπάρχει κάποιος που βγάζει χρήματα από τον κατακερματισμό», δήλωσε ο κορυφαίος αξιωματούχος των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών της Επιτροπής, Τζον Μπέριγκαν, σε συνέδριο στις Βρυξέλλες τον Μάρτιο.
Ανέφερε ότι οι λόγοι για την υπεράσπιση των παγιωμένων συμφερόντων συνδέονται με τη συνολική ενσωμάτωση της ΕΕ. Τα οφέλη από την άρση των μπλοκαρισμάτων είναι «διάχυτα» σε όλη την ΕΕ, καθιστώντας τα πιο δύσκολα ορατά και συνεπώς η καταπολέμηση τους, ενώ η απώλεια εσόδων για τους παίκτες που επωφελούνται από μια πηγή κατακερματισμού μπορεί να είναι «αρκετά συγκεντρωμένη».
«Έτσι αυτοί οι άνθρωποι μιλούν και μιλούν δυνατά», είπε ο Μπέριγκαν.
Μία από τις πιο έντονες προτάσεις πίεσης στην πρόσφατη ιστορία προσπάθησε να σπάσει τα εμπόδια της αγοράς. Η Στρατηγική Λιανικής Επενδύσεων της Επιτροπής, που παρουσιάστηκε το 2023, στόχευε σε δύο σημαντικά βήματα για να ενισχύσει τον αριθμό των πολιτών που επενδύουν — εισάγοντας προσιτά σημεία αναφοράς σχέσης ποιότητας-τιμής, ώστε οι επενδυτές σε όλη την ΕΕ να μπορούν να δουν πόσο κέρδος έπαιρναν για το χρήμα τους και απαγόρευση μίζας που καταβάλλουν οι διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων σε επενδυτικούς συμβούλους σε αντάλλαγμα για τα προϊόντα τους.
Οι μίζες «δημιουργούν συγκρούσεις συμφερόντων και μπορούν να οδηγήσουν σε κακή πώληση χρηματοπιστωτικών προϊόντων, μη βέλτιστη κατανομή περιουσιακών στοιχείων και επενδυτικά προϊόντα με κακή απόδοση», σύμφωνα με τη ΜΚΟ Better Finance.
Το πρόβλημα είναι ότι ο χρηματοοικονομικός κλάδος κερδίζει χρήματα από την πρακτική. Οι κυβερνήσεις, υπό έντονη πίεση από διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων, ασφαλιστές και άλλους που επωφελούνται από τις μίζες, πίεσαν την Επιτροπή να άρει την απαγόρευση πριν καν προταθεί επίσημα το κείμενο το 2023. Η τελική συμφωνία για την πρόταση δεν έχει ακόμη επιτευχθεί.
Μια άλλη πρόταση, για μια κοινοτική ταινία που θα δημοσιεύει δεδομένα για τις τιμές και τον όγκο των διαπραγματεύσιμων τίτλων στην ΕΕ, βελτιώνοντας τη συνολική διαφάνεια των τιμών και τον ανταγωνισμό, καταργήθηκε μετά από —και πάλι— πίεση από τις κυβερνήσεις που πίεζαν τα χρηματιστήρια τους, των οποίων το επιχειρηματικό μοντέλο διανομής αυτών των δεδομένων για μια premium τιμή θα απειλούνταν από την ταινία.
Σύμφωνα με την πολιτική συμφωνία για αυτή τη νομοθεσία, θα δημιουργηθεί μια πιο αδύναμη εκδοχή της ταινίας με λιγότερο πολύτιμες πληροφορίες, αλλά τα χρηματιστήρια έχουν ήδη σχηματίσει κοινοπραξίες για να υποβάλουν προσφορά για τη λειτουργία της κασέτας, πράγμα που σημαίνει ότι ο ανταγωνισμός μπορεί να μειωθεί.
Αυτά είναι μόνο δύο παραδείγματα από πολλά, αλλά το μοτίβο είναι ξεκάθαρο — οι νέες πρωτοβουλίες της ΕΕ που θα εμβάθυναν τις κεφαλαιαγορές κατακλύζονται ή χάνονται αφού οι κυβερνήσεις, υπό την πίεση των εθνικών πρωταθλητών της χρηματοπιστωτικής βιομηχανίας, αρνούνται.
Οι κανόνες
Έπειτα, υπάρχει το επίμονο ζήτημα των κανόνων και του ποιος τους επιβάλλει. Αν και οι περισσότεροι συμφωνούν ότι η ύπαρξη ενός ενιαίου εγχειριδίου κανόνων και ενός ενιαίου επόπτη για τους παράγοντες της κεφαλαιαγοράς της ΕΕ θα έκανε την αγορά πιο ολοκληρωμένη, οι κυβερνήσεις δεν θα εγκαταλείψουν την κυριότητα των κανόνων και την εποπτεία τους, με τις συνόδους κορυφής υψηλού επιπέδου για το θέμα να καταλήγουν σε αδιέξοδο.
Συμμετέχουν επίσης σε «χρυσοχοΐα» — όταν οι χώρες εφαρμόζουν διαφορετικούς κανόνες της ΕΕ σε εθνικό επίπεδο. Αυτό γίνεται συχνά για την προστασία των εθνικών επενδυτών ή των εγχώριων οικονομικών συμφερόντων, γεγονός που δημιουργεί εμπόδια για τους ξένους νεοεισερχόμενους, βλάπτοντας τον ανταγωνισμό, σύμφωνα με μια έκθεση του 2024 από τον όμιλο λόμπι της πολωνικής κεφαλαιαγοράς CFA Poland.
Η έκθεση ξεχωρίζει τη Γερμανία, την Ισπανία και την Ιταλία ως χώρες με υψηλή επικάλυψη χρυσού, ενώ ανέφερε ότι το Λουξεμβούργο έχει τις λιγότερες χρυσές πλάκες.
Η Επιτροπή θέλει να το αλλάξει αυτό, σχεδιάζοντας να μετατρέψει τις οδηγίες — νόμους της ΕΕ που μπορούν να ερμηνευθούν σε εθνικό επίπεδο με διαφορετικούς τρόπους — σε κανονισμούς. Η τελευταία, σε αντίθεση με την πρώτη, πρέπει να εξαπλωθεί με τον ίδιο τρόπο σε ολόκληρη την ΕΕ, κάτι που θα συμβάλει στη συγκέντρωση μεγαλύτερης εποπτείας σε επίπεδο ΕΕ.
Αλλά οι κυβερνήσεις ήδη ρίχνουν κρύο νερό σε αυτήν την ιδέα. Ο Πολωνός υπουργός Οικονομικών Andrzej Domański, ο οποίος προεδρεύει επί του παρόντος συνομιλιών σε επίπεδο ΕΕ ως επικεφαλής της εξαμηνιαίας εκ περιτροπής προεδρίας, είπε ότι δεν υπάρχει «απολύτως κανένα περιθώριο» για συγκεντρωτική εποπτεία και ότι οι χώρες της ΕΕ θα «δεχτούν» μόνο καλύτερο «συντονισμό» μεταξύ των υφιστάμενων εθνικών εποπτικών αρχών.
Τελικά, η Επιτροπή μπορεί να μιλήσει σκληρά για την κατάρριψη των κατοχυρωμένων συμφερόντων που κρατούν την κεφαλαιαγορά της ΕΕ μικρότερη και κατακερματισμένη — αλλά οι εθνικές κυβερνήσεις θα πρέπει και πάλι να είναι αυτές που θα κινηθούν για να άρουν τυχόν εμπόδια.
Πηγή: pagenews.gr
-
➤ Η Λιθουανία στοχεύει να αποτρέψει τη Ρωσία με την αναβάθμιση της «κρίσιμης» οδικής και αντισυνοριακής άμυνας
-
➤ Μπερνάρ Αρνό: Θα φταίνε οι Βρυξέλλες εάν Ευρώπη και ΗΠΑ δεν βρουν λύση για τους δασμούς
-
➤ Συνεννόηση Μελόνι με τους Ευρωπαίους ηγέτες πριν τη συνάντηση με τον Τραμπ
-
➤ ΕΚΤ: Φόβοι για την ανάπτυξη λόγω δασμών
-
➤ ΕΕ: Οι 7 χώρες καταγωγής που θεωρούνται «ασφαλείς» για τον περιορισμό χορήγησης ασύλου
-
➤ Πώς η Ευρώπη θα μπορούσε να επωφεληθεί από τις πολιτικές του Τραμπ