Το GREGY στο επίκεντρο του Ανώτατου Συμβουλίου Ελλάδας και Αιγύπτου στις 7/5 – ΑΟΖ και κοινές ασκήσεις

Στο επίκεντρο των διαβουλεύσεων, όπως είναι αναμενόμενο, θα βρεθούν ζητήματα που έχουν να κάνουν με το γεωπολιτικό περιβάλλον, με έμφαση στην εφαρμογή του διεθνούς δικαίου. Ορόσημο για τις διμερείς σχέσεις Ελλάδας – Αιγύπτου αποτελεί, όπως αναφέρουν κυβερνητικές πηγές, η συνεδρίαση του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας – Αιγύπτου το οποίο θα πραγματοποιηθεί μεθαύριο Τετάρτη 7/5 στην Αθήνα. Στο επίκεντρο των διαβουλεύσεων, όπως είναι αναμενόμενο, θα βρεθούν ζητήματα που έχουν να κάνουν με το γεωπολιτικό περιβάλλον, με έμφαση στην εφαρμογή του διεθνούς δικαίου στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου – ειδικά σε μια συγκυρία που η Τουρκία σηκώνει ψηλά το θέμα της Κύπρου, έπειτα και από την πρόσφατη επίσκεψη του προέδρου Ταγίπ Ερντογκάν στο κατεχόμενο τμήμα του νησιού – αλλά και την ενέργεια.

Όπως είναι αναμενόμενο το ενδιαφέρον θα εστιάσει στην ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Αιγύπτου, GREGY Interconnector, καθώς ενισχύει τον ενεργειακό ρόλο της χώρας μας. Δεν είναι τυχαίο ότι έχει ήδη αναγνωριστεί ως έργο μείζονος γεωπολιτικής και περιβαλλοντικής σημασίας για το σύνολο της Ευρώπης. Επίσης, ψηλά στην ατζέντα θα βρίσκεται και ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός που εγκρίθηκε πρόσφατα.

Όσον αφορά στο μεγάλο έργο του καλωδίου που θα συνδέσει ηλεκτρικά Ελλάδα και Αίγυπτο μεταφέροντας καθαρή ενέργεια από την Αφρική στην Ευρώπη, οι δύο πλευρές αναμένεται να επαναλάβουν τη δέσμευση για ενίσχυση της συνεργασίας με στόχο την αντιμετώπιση των προκλήσεων με γνώμονα τη ασφάλεια στην ευρύτερη περιοχή.

Ένα σημαντικό ορόσημο για την επιτάχυνση της υλοποίησης του εμβληματικού έργου επετεύχθη την περασμένη Τετάρτη με την υπογραφή της συμφωνίας επιχορήγησης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) και της εταιρείας ELICA του Ομίλου Κοπελούζου που «τρέχει» το έργο της διασύνδεσης.

Με τα συγκεκριμένα κονδύλια θα χρηματοδοτηθεί μέρος του κόστους για τις δύο πρώτες μελέτες του GREGY, δηλαδή της μελέτης γραφείου (Desktop Study) που θα καθορίσει τη βέλτιστη χάραξη του υποθαλάσσιου καλωδίου καθώς και της ολοκληρωμένης ανάλυσης κόστους – οφέλους και της τεχνικής ανάλυσης (CBA και Τεχνική Ανάλυση). Οι μελέτες αυτές θεωρούνται κρίσιμες για την ωρίμανση και την ταχεία υλοποίηση του έργου.

AOZ και στρατιωτική συνεργασία

Στο τραπέζι των συζητήσεων της συνεδρίασης του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας – Αιγύπτου την Τετάρτη θα βρεθεί και η συμφωνία Ελλάδας – Αιγύπτου για την οριοθέτηση Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) του 2020, η οποία έχει ενταχθεί στον ευρύτερο θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό της Ελλάδας που υπεβλήθη στην ΕΕ τον Απρίλιο του 2025, έπειτα από την καταδίκη της χώρας μας στο ευρωδικαστήριο, διότι είχε καθυστερήσει να τον συντάξει.

Οι θαλάσσιες περιοχές που αποτυπώνονται στον χάρτη, συμπεριλαμβάνουν τις συμφωνίες Ελλάδας – Ιταλίας για οριοθέτηση ΑΟΖ του 1977 και του 2020 καθώς και εκείνη της χώρας μας με την Αίγυπτο του 2020, ενώ συμπίπτουν και με τα όρια που απορρέουν από τον νόμο 4001/2011 για τη λειτουργία ενεργειακών αγορών ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου, για έρευνα, παραγωγή και δίκτυα μεταφοράς υδρογονανθράκων και άλλες ρυθμίσεις. Πρόκειται για μία «απάντηση» στο παράνομο τουρκο-λιβυκό μνημόνιο του 2019 στο οποίο αγνοούνταν τα κυριαρχικά δικαιώματα ελληνικών νησιών όπως π.χ. της Κρήτης και του Καστελλόριζου.

Στη συνάντηση της Τετάρτης, πέρα από τα ενεργειακά ζητήματα θα τεθούν και θέματα που αφορούν στη στρατιωτική συνεργασία των δύο χωρών η οποία ενισχύεται μέσω κοινών εκπαιδευτικών προγραμμάτων και ασκήσεων. Είναι αξιοσημείωτο ότι η κοινή απόφαση των δύο πρωθυπουργών Ελλάδας – Αιγύπτου κ.κ. Κυριάκου Μητσοτάκη και Αμπντέλ Φάταχ αλ-Σίσι για τη σύσταση του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας των δύο χωρών είχε σφραγιστεί με την υπογραφή κοινής δήλωσης την άνοιξη του 2023 και είχε επιβεβαιωθεί κατά την τελευταία τους συνάντηση στο Κάιρο τον περασμένο Ιανουάριο.