Στον αέρα οι συνομιλίες για τερματισμό του πολέμου: Άφαντος ο Πούτιν, Διστακτικός ο Τραμπ

Οι πολυαναμενόμενες ειρηνικές συνομιλίες για την Ουκρανία στην Τουρκία φαίνεται να εκτροχιάζονται προτού καν αρχίσουν.

Η απουσία του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν, το χαμηλό επίπεδο της ρωσικής αντιπροσωπείας, οι ειρωνικές δηλώσεις από τις δύο πλευρές και το ψυχρό κλίμα στην αμερικανική αποστολή ενισχύουν την αίσθηση ότι οι συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη ενδέχεται να καταλήξουν σε ένα ακόμη διπλωματικό φιάσκο — ή, ακόμα χειρότερα, σε μια συνειδητή επικοινωνιακή παγίδα.

Η ανακοίνωση της τελευταίας στιγμής από το Κρεμλίνο ότι ο Πούτιν δεν θα μεταβεί τελικά στην Τουρκία δεν εξέπληξε τους Ουκρανούς, αλλά προκάλεσε εμφανή απογοήτευση στους Αμερικανούς, οι οποίοι είχαν επενδύσει πολιτικά στην επανεκκίνηση του διαλόγου. Το αποτέλεσμα είναι μια ρωσική αντιπροσωπεία τόσο χαμηλού επιπέδου, που, κατά κοινή ομολογία, δεν έχει καμία δυνατότητα λήψης αποφάσεων. Ούτε καν ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, δεν δίνει το «παρών». Ένας υφυπουργός, ένας συνεργάτης του Πούτιν (που ήταν επικεφαλής και στις πρώτες, απολύτως αποτυχημένες διαπραγματεύσεις του 2022) και ο επικεφαλής της GRU ανέλαβαν το έργο.

Η εκπρόσωπος του ρωσικού ΥΠΕΞ, Μαρία Ζαχάροβα, επέμεινε ότι η Μόσχα θέλει να «αφαιρέσει τις ρίζες της κρίσης» και να επιδιώξει «διαρκή ειρήνη» – φράσεις που κατά τους περισσότερους αναλυτές κρύβουν τις γνωστές μαξιμαλιστικές θέσεις του Κρεμλίνου. Σε κάθε περίπτωση η Ρωσία απορρίπτει την πρόταση 30ήμερης κατάπαυσης του πυρός που έχει καταθέσει η Ουκρανία με τη στήριξη των Ευρωπαίων συμμάχων της.

Ενδεικτικό της σύγχυσης που επικρατεί είναι το γεγονός πως αρχικά ανακοινώθηκε ότι οι συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη θα αρχίσουν το πρωί. Στη συνέχεια η Ζαχάροβα γνωστοποίησε ότι μετατίθενται για το απόγευμα. Αλλά πηγές του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών είπαν στο BBC αργά το μεσημέρι ότι δεν έχει οριστεί ακόμη η ώρα συνάντησης.

Ανταλλαγή χαρακτηρισμών

Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι, μόλις αποβιβάστηκε στην Άγκυρα, έκανε λόγο για «κομπάρσους» και «διακοσμητικού χαρακτήρα» εκπροσώπους από τη ρωσική πλευρά.

Σε πιο επίσημο τόνο, η ουκρανική προεδρία τόνισε ότι έχει αποστείλει «υψηλόβαθμη αποστολή με την εντολή να προετοιμάσει τις απαραίτητες αποφάσεις», αλλά η Ρωσία επέλεξε να στείλει «μια αποστολή ασαφούς εντολής».

Η απάντηση της Μόσχας ήταν άμεση: «Ένας κλόουν και ένας αποτυχημένος μιλάει έτσι για αξιοσεβαστούς ανθρώπους», σχολίασε δηκτικά η Ζαχάροβα.

“Ο Πούτιν δεν σχεδιάζει προς το παρόν να ταξιδέψει στην Κωνσταντινούπολη”

“Ο Βλαντίμιρ Πούτιν δεν σχεδιάζει προς το παρόν να ταξιδέψει στην Κωνσταντινούπολη για τις ειρηνευτικές συνομιλίες με την Ουκρανία“, δήλωσε την Πέμπτη το Κρεμλίνο, “αλλά η ρωσική αντιπροσωπεία βρίσκεται εκεί και είναι έτοιμη να συναντήσει την ουκρανική ομάδα”.

Ερωτηθείς εάν ο Πούτιν θα πήγαινε στην Κωνσταντινούπολη εάν το έκανε ο Ντόναλντ Τραμπ, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ δήλωσε ότι “η Ρωσία δεν γνωρίζει ακόμη πώς θα εξελιχθούν οι διαπραγματεύσεις και ότι η ουκρανική αντιπροσωπεία δεν έχει εμφανιστεί ακόμη“.

Σύμφωνα με ρωσικά μέσα ενημέρωσης, έφτασε στην Κωνσταντινούπολη η ρωσική αντιπροσωπεία για τις διαπραγματεύσεις με την Ουκρανία. Πρόκειται για έναν σύμβουλο, έναν διπλωμάτη και έναν κατάσκοπο.

Εξ άλλου, Ουκρανός αξιωματούχος διέψευσε νωρίτερα ότι έχει υπάρξει συμφωνία σχετικά με το πότε θα μπορούσαν να ξεκινήσουν οι συνομιλίες με τη Ρωσία στην Τουρκία την Πέμπτη, απορρίπτοντας αναφορές ρωσικών μέσων ενημέρωσης, που έκαναν λόγο ότι οι συνομιλίες θα ξεκινήσουν περίπου στις 10:00.

Ο Αντρίι Κοβαλένκο, αξιωματούχος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας και Άμυνας της Ουκρανίας, δήλωσε στην εφαρμογή Telegram ότι η έναρξη των συνομιλιών στις 10 π.μ. (0700 GMT) “δεν είχε προγραμματιστεί και δεν ήταν αλήθεια“.

Το χρονοδιάγραμμα για την έναρξη των συνομιλιών μετέδωσε το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων TASS.

Διφορούμενες δηλώσεις του Τραμπ

Ο Ντόναλντ Τραμπ, που παραμένει στο Κατάρ, απέφυγε να επικρίνει τη μη εμφάνιση Πούτιν. Αντίθετα, δήλωσε ότι «δεν σχεδίαζε να πάει ο ίδιος στην Τουρκία και άρα δεν περίμενε ούτε τον Πούτιν να πάει». Σε μια αποστροφή που σχολιάστηκε ευρέως, είπε: «Δεν νομίζω πως ήταν δυνατόν να πάει ο Πούτιν αν δεν πήγαινα εγώ».

Ταυτόχρονα ωστόσο άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να μεταβεί αύριο, Παρασκευή, στην Τουρκία, αν «κριθεί σκόπιμο». Είναι ένα μικρό παράθυρο ελπίδας; Ή μία δήλωση που έγινε για να γίνει; Κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα, όταν επικρατεί τέτοια σύγχυση.

Αντιθέτως, ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο, που βρίσκεται στην Αντάλεια για την άτυπη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ, εμφανίστηκε εμφανώς αποστασιοποιημένος: έκανε λόγο για “βλέπουμε πού θα οδηγήσει” η διαδικασία και “όποιος μηχανισμός οριστεί”. Ο τόνος του δεν θύμιζε καθόλου τις προειδοποιήσεις του περασμένου μήνα, όταν απειλούσε με απόσυρση των ΗΠΑ από τη διαμεσολάβηση αν δεν υπήρχε απτή πρόοδος.

Περισσότερες κυρώσεις στη Ρωσία; Ο Τραμπ, ο οποίος γίνεται όλο και πιο απογοητευμένος τόσο με τη Ρωσία όσο και με την Ουκρανία, καθώς προσπαθεί να τις ωθήσει προς μια ειρηνευτική διευθέτηση, δήλωσε ότι “πάντα εξετάζει” το ενδεχόμενο να επιβάλει δευτερεύουσες κυρώσεις στη Μόσχα, αν πιστεύει ότι εμποδίζει τη διαδικασία.

Αμερικανοί αξιωματούχοι έχουν μιλήσει για πιθανές οικονομικές κυρώσεις καθώς και για πιθανές δευτερογενείς κυρώσεις σε αγοραστές ρωσικού πετρελαίου.

Ο Ουκρανός υπουργός Εξωτερικών Αντρίι Σίμπιχα δήλωσε νωρίς την Πέμπτη ότι συναντήθηκε με τον Ρούμπιο για να μοιραστούν το ειρηνευτικό όραμα του Ζελένσκι και να “συντονίσουν τις θέσεις τους κατά τη διάρκεια αυτής της κρίσιμης εβδομάδας”.

Ο Μεντίνσκι και ο Φόμιν, μέρος της ρωσικής αντιπροσωπείας, συμμετείχαν στην τελευταία σειρά διαπραγματεύσεων μεταξύ των δύο πλευρών τις πρώτες εβδομάδες του πολέμου. Στην αντιπροσωπεία της Πέμπτης συμμετείχαν και άλλοι ανώτεροι στρατιωτικοί αξιωματούχοι και αξιωματούχοι των μυστικών υπηρεσιών.

Άμεσες συνομιλίες μεταξύ διαπραγματευτών από την Ουκρανία και τη Ρωσία πραγματοποιήθηκαν για τελευταία φορά στην Κωνσταντινούπολη τον Μάρτιο του 2022, ένα μήνα αφότου ο Πούτιν έστειλε δεκάδες χιλιάδες στρατιώτες στην Ουκρανία σε μια “ειδική στρατιωτική επιχείρηση”, όπως την αποκαλεί, για να ξεριζώσει τους νεοναζί.

Η Ουκρανία και οι σύμμαχοί της λένε ότι η εισβολή ήταν μια απρόκλητη, αυτοκρατορικού τύπου αρπαγή γης.

Με τις ρωσικές δυνάμεις να προελαύνουν στην Ουκρανία και να ελέγχουν πλέον περίπου το ένα πέμπτο της χώρας, ο επικεφαλής του Κρεμλίνου έχει προσφέρει ελάχιστες, αν όχι καθόλου, παραχωρήσεις μέχρι στιγμής. Στην πρότασή του το Σαββατοκύριακο, είπε ότι οι συνομιλίες στην Τουρκία θα αποσκοπούσαν σε μια διαρκή ειρήνη.

Αναφέρθηκε συγκεκριμένα στις συνομιλίες του 2022 και στο αποτυχημένο σχέδιο συμφωνίας.

Σύμφωνα με εκείνη τη συμφωνία, μεταξύ άλλων, η Ουκρανία θα συμφωνούσε σε μόνιμη ουδετερότητα με αντάλλαγμα εγγυήσεις ασφαλείας από τα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ: Βρετανία, Κίνα, Γαλλία, Ρωσία και Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς και άλλα έθνη όπως η Λευκορωσία, ο Καναδάς, η Γερμανία, το Ισραήλ, η Πολωνία και η Τουρκία, σύμφωνα με το σχέδιο που είδε το Reuters.

Αλλά αξιωματούχοι στο Κίεβο λένε ότι η συμφωνία για ουκρανική ουδετερότητα είναι μια κόκκινη γραμμή που δεν θα περάσουν.

Πηγή: Pagenews.gr