Κυριακή στις κάλπες: Κρίσιμες εκλογές σε Ρουμανία, Πολωνία και Πορτογαλία

Εκατομμύρια ψηφοφόροι στη Ρουμανία, την Πολωνία και την Πορτογαλία καλούνται να ψηφίσουν αυτό το Σαββατοκύριακο σε κρίσιμες αναμετρήσεις που θα καθορίσουν την πορεία των δημοκρατιών τους σε μια περίοδο αυξημένων πολιτικών, εμπορικών και οικονομικών εντάσεων. Στη Ρουμανία, ο ακροδεξιός αντιευρωπαϊστής υποψήφιος είναι ο επικρατέστερος στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών. Στην βαθιά διχασμένη Πολωνία, ένας φιλελεύθερος, ένας συντηρητικός και ένας ακροδεξιός υποψήφιος διεκδικούν την προεδρία στον πρώτο γύρο των εκλογών.

Στην Πορτογαλία, η οποία διεξάγει πρόωρες βουλευτικές εκλογές μόλις 14 μήνες μετά την τελευταία ψηφοφορία, το status quo φαίνεται ότι θα συνεχιστεί. Ο Guardian παραθέτει τα δεδομένα και για τις τρεις χώρες. «Μαραθώνιος» οι εκλογές της Ρουμανίας Η περσινή ψηφοφορία στη Ρουμανία ακυρώθηκε και ο ακροδεξιός νικητής αποκλείστηκε εν μέσω εκτεταμένων ανησυχιών για ρωσική ανάμειξη και άλλες παρατυπίες. Ετσι, η ψηφοφορία της Κυριακής είναι ο δεύτερος γύρος των δεύτερων προεδρικών εκλογών μέσα σε έξι μήνες. Αυτή τη φορά ένας υπερεθνικιστής, επικριτής της ΕΕ και θαυμαστής του Τραμπ, βρίσκεται στον δεύτερο γύρο εναντίον ενός ανεξάρτητου κεντρώου σε μια ψηφοφορία που οι αναλυτές έχουν χαρακτηρίσει ως την πιο σημαντική στη μετακομμουνιστική ιστορία της χώρας. Ο 38χρονος Γκεόργκε Σιμιόν -ο οποίος εμφανίζεται με καπέλο MAGA, προωθεί μια κοινωνικά συντηρητική ατζέντα και θέλει τη διακοπή της στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία- κέρδισε άνετα τον πρώτο γύρο με 41% των ψήφων, σχεδόν διπλάσιο ποσοστό από τον αντίπαλό του. Ο αντίπαλός του, Νικουσόρ Νταν, ο 55χρονος δήμαρχος του Βουκουρεστίου, χαρακτήρισε τον δεύτερο γύρο ως μια μάχη μεταξύ «μιας φιλοδυτικής και μιας αντιδυτικής κατεύθυνσης για τη Ρουμανία». Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν τη διαφορά μεταξύ των δύο να μειώνεται στο ελάχιστο.

Ο Νικουσόρ Νταν (αριστερά) και ο Γκεόργκε Σιμιόν σε debate στη ρουμανική τηλεόραση

Ο Σιμιόν, που επωφελείται από το κύμα απογοήτευσης των ψηφοφόρων από τα κυρίαρχα κόμματα της Ρουμανίας, υποσχέθηκε, αν κερδίσει, να διορίσει πρωθυπουργό τον Καλίν Γκεοργκέσκου, τον φιλορώσο νικητή-έκπληξη της ακυρωμένης ψηφοφορίας του Νοεμβρίου. Η ήττα του υποψηφίου του κυβερνώντος συνασπισμού Σοσιαλδημοκρατών-Φιλελευθέρων στον πρώτο γύρο, προκάλεσε την παραίτηση του φιλοευρωπαίου πρωθυπουργού Μαρσέλ Τσιολάκου και την de facto κατάρρευση της κυβέρνησης. Πρέπει τώρα να σχηματιστεί νέος συνασπισμός. Αναλυτές δήλωσαν ότι μια νίκη του Σιμιόν θα μπορούσε να οδηγήσει τη χώρα σε απότομη μετατόπιση προς τα δεξιά, ενώ δεν αποκλείεται συνασπισμός του κόμματος AUR του Σιμιόν και των Σοσιαλδημοκρατών του Τσιολάκου. Αλλο πιθανό σενάριο, είναι οι πρόωρες εκλογές. Η ψηφοφορία παρακολουθείται στενά από την ΕΕ, η οποία δεν θα ήθελε άλλον έναν ανασταλτικό παράγοντα στην περιοχή, δίπλα στην Ουγγαρία και στη Σλοβακία.

Την παρακολουθούν επίσης οι εθνικιστές -μεταξύ άλλων και στην Ουάσινγκτον, όπως ο Ελον Μασκ- οι οποίοι κατηγόρησαν το Βουκουρέστι ότι καταπατά τη δημοκρατία μετά την ακύρωση της αρχικής ψηφοφορίας και την απαγόρευση στον Γκεοργκέσκου να θέσει ξανά υποψηφιότητα. Ο πρόεδρος της Ρουμανίας κατέχει σημαντικές εξουσίες σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, εθνικής ασφαλείας, αμυντικών δαπανών και διορισμών δικαστικών. Εκπροσωπεί επίσης τη χώρα-μέλος του ΝΑΤΟ στη διεθνή σκηνή και μπορεί να ασκήσει βέτο σε σημαντικές ψηφοφορίες της ΕΕ. Τι γίνεται στη διχασμένη Πολωνία; Υψηλού κινδύνου για την κυβέρνηση του Ντόναλντ Τουσκ θεωρείται η ψηφοφορία της Κυριακής, στην Πολωνία. Ο πρώτος γύρος θα περιορίσει τον κατάλογο των υποψηφίων για την ανάδειξη του επόμενου προέδρου της χώρας, ενός ρόλου που συνεπάγεται κάποια επιρροή στην εξωτερική και αμυντική πολιτική, καθώς και ισχυρές εξουσίες άσκησης βέτο στη νομοθεσία που ψηφίζεται από το Κοινοβούλιο. Από το 2023, η χώρα κυβερνάται από τον Συνασπισμό Πολιτών του Τουσκ, μια ιδεολογικά ποικιλόμορφη και πολιτικά εύθραυστη συμμαχία φιλοδημοκρατικών κομμάτων. Η κεντρική του υπόσχεση ήταν να αντιστρέψει τις αμφιλεγόμενες και επεκτατικές αλλαγές που επιδιώχθηκαν κατά τη διάρκεια της οκταετούς διακυβέρνησης από το εθνικολαϊκιστικό κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS). O Ραφάλ Τρζασκόφσκι χαιρετά πολίτες στο Μπρζεγκ – REUTERS/Kacper Pempel Ωστόσο, η ικανότητα της κυβέρνησης να υλοποιήσει αυτές τις υποσχέσεις, εμποδίζεται από τα βέτο του Αντρέι Ντούντα, στην εξουσία από το 2015. Ο πρόεδρος της Πολωνίας είναι στενός πολιτικός σύμμαχος της αποπεμφθείσας κυβέρνησης και σταθερός υποστηρικτής του Ντόναλντ Τραμπ.

Η νίκη στην προεδρική κούρσα θα εδραιώσει τη θέση της κυβέρνησης και θα μπορούσε να την βοηθήσει να εκπληρώσει ορισμένες από τις φιλελεύθερες υποσχέσεις της σε κοινωνικά ζητήματα όπως οι αμβλώσεις και τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ+. Εχοντας σταθερά το προβάδισμα στις δημοσκοπήσεις, ο Ραφάλ Τρζασκόφσκι, ο 53χρονος κεντρώος δήμαρχος της Βαρσοβίας και υψηλόβαθμο μέλος του κυβερνητικού συνασπισμού, είναι το φαβορί. Ο Κάρολ Ναβρότσκι μιλά σε υποστηρικτές του, σε προεκλογική συγκέντρωση.Ο κύριος αντίπαλός του είναι ένας 42χρονος συντηρητικός, ο Κάρολ Ναβρότσκι, ο οποίος είναι τυπικά ανεξάρτητος, αλλά υποστηρίζεται από το λαϊκιστικό PiS. Ο μέχρι πρότινος ελάχιστα γνωστός ιστορικός ελπίζει να βελτιώσει την εικόνα του άλλοτε κυβερνώντος κόμματος, εμμένοντας όμως στα βασικά του μηνύματα για την κυριαρχία, την παράνομη μετανάστευση και την απογοήτευση από τις πράσινες πολιτικές. Ο δεύτερος γύρος θα διεξαχθεί την 1η Ιουνίου. Ξανά πρόωρες εκλογές στην Πορτογαλία Η Πορτογαλία οδηγείται στις κάλπες για τις τρίτες πρόωρες βουλευτικές εκλογές της σε τρία χρόνια. Ο κεντροδεξιός πρωθυπουργός, Λουίς Μοντενέγκρο, προκήρυξε εκλογές ως απάντηση στα αυξανόμενα ερωτήματα σχετικά με τις επιχειρηματικές δραστηριότητες της οικογένειάς του. Ο Μοντενέγκρο, επικεφαλής της πλατφόρμας της Δημοκρατικής Συμμαχίας (AD) που κυβερνά την Πορτογαλία από πέρυσι, ελέγχεται σχετικά με μια εταιρεία συμβούλων σχετικά με την προστασία δεδομένων, που ίδρυσε το 2021 και την οποία μεταβίβασε στη σύζυγο και τους γιους του τον επόμενο χρόνο. Αντιμέτωπος με ερωτήματα σχετικά με πιθανή σύγκρουση συμφερόντων, ο Μοντενέγκρο -ο οποίος έχει αρνηθεί οποιαδήποτε παραβίαση δεοντολογίας- οργάνωσε ψηφοφορία για την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης στην κυβέρνησή του τον Μάρτιο, λέγοντας ότι ήθελε «να τερματίσει την ατμόσφαιρα μόνιμων υπονοούμενων και ίντριγκας».

Ομως, έχασε την ψηφοφορία στο Κοινοβούλιο και προκήρυξε νέες εκλογές. O Λουίς Μοντενέγκρο σε προεκλογική του εμφάνιση – Πρόσφατες δημοσκοπήσεις δείχνουν ένα παρόμοιο αποτέλεσμα με την προηγούμενη αναμέτρηση, που τοποθετεί το AD στο 33%, το αντιπολιτευόμενο Σοσιαλιστικό Κόμμα (PS) στο 26% και το ακροδεξιό Chega στο 17%. Ο Μοντενέγκρο φαίνεται πιθανό να μην έχει και πάλι την πλειοψηφία -ακόμη και αν συνάψει συμφωνία με το μικρό κόμμα Φιλελεύθερη Πρωτοβουλία, το οποίο συγκεντρώνει δημοσκοπικά περίπου 6%- και θα δυσκολευτεί να κυβερνήσει, ιδίως αν το PS κάνει πράξη τις απειλές του να αντιταχθεί στη νομοθετική του ατζέντα. Παρ’ όλο που διατήρησε την καθολική απαγόρευση οποιασδήποτε συμφωνίας με το Chega, η κυβέρνησή του έχει κατηγορηθεί ότι εξυπηρετεί την Ακροδεξιά, αφού ανακοίνωσε την απέλαση 18.000 παράτυπων μεταναστών κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας. Υπήρξαν επίσης εικασίες ότι το Σοσιαλδημοκρατικό κόμμα του Μοντενέγκρο θα μπορούσε να τον αντικαταστήσει με κάποιον που θα ήταν πιο δεκτικός στη συνεργασία με τους ακροδεξιούς. Τον Μάρτιο του 2024, το AD κέρδισε 80 έδρες έναντι 78 του PS, ενώ το Chega, του οποίου ηγείται ο πρώην αθλητικός τηλεπαρουσιαστής Αντρέ Βεντούρα, αύξησε τις έδρες του από 12 σε 50. 

Πηγή: pagenews.gr