Συναγερμός για τη φέτα στις εμπορικές διαπραγματεύσεις ΗΠΑ και ΕΕ

Οι Ηνωμένες Πολιτείες ασκούν πιέσεις για την κατάργηση της ευρωπαϊκής προστασίας ΠΟΠ (Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης), ιδιαίτερα για αγροτικά προϊόντα όπως η φέτα, η οποία αποτελεί βασικό προϊόν της ελληνικής αγροτικής οικονομίας. Αυτές οι πιέσεις εκδηλώνονται κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων με την Ευρωπαϊκή Ένωση για μια νέα εμπορική συμφωνία.

Συγκεκριμένα, σε μια εκτενή έκθεση 92 σελίδων με τίτλο «2025 Special 301 Report» που δημοσιεύθηκε από το Γραφείο του Εμπορικού Αντιπροσώπου των Ηνωμένων Πολιτειών (USTR), αναφέρεται ότι οι ΗΠΑ έχουν αναλάβει συστηματικές προσπάθειες για την κατάργηση των ετικετών ΠΟΠ, υποστηρίζοντας ότι αυτές «υπονομεύουν» την πρόσβαση των αμερικανικών προϊόντων στην αγορά.

Στο στόχαστρο των ΗΠΑ βρίσκονται, εκτός από την ελληνική φέτα, και ιταλικά τυριά όπως η παρμεζάνα, η γκορκοτζόλα, η φοντίνα και η ασιάγκο. Σύμφωνα με τους Αμερικανούς, αυτά τα προϊόντα παράγονται σε πολλές χώρες του κόσμου και δεν θα έπρεπε να υπόκεινται σε ειδικό καθεστώς προστασίας.

Η ελληνική φέτα είναι ένα προϊόν που συνδέεται άρρηκτα με το περιβάλλον του, διαθέτοντας συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, πλούσια ιστορία και γεωγραφική ταυτότητα. Το 2002, αναγνωρίστηκε ως προϊόν ονομασίας προέλευσης (ΠΟΠ) από την ΕΕ. Από τότε, η ονομασία «φέτα» επιτρέπεται να χρησιμοποιείται αποκλειστικά για τυρί που παράγεται στην καθορισμένη γεωγραφική περιοχή της Ελλάδας και πληροί τις σχετικές προδιαγραφές.

«Η ονομασία της δεν είναι γενική και δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί αυθαίρετα από άλλες χώρες», επισημαίνουν εκπρόσωποι της αγοράς στον ΟΤ, αναφερόμενοι στην υπόθεση της Δανίας, όπου το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο καταδίκασε τη χώρα το 2022 για την εξαγωγή τυριού με την ονομασία «φέτα» εκτός ΕΕ.

Οι ισχυρισμοί των ΗΠΑ

Στην πολυσέλιδη έκθεση του Γραφείου του Εμπορικού Αντιπροσώπου των Ηνωμένων Πολιτειών (USTR) στο απόσπασμα για τις Γεωγραφικές Ενδείξεις (ΠΟΠ, ΠΓΕ, ΓΕ) αναφέρονται οι προσπάθειες των Ηνωμένων Πολιτειών μέσω διμερών και πολυμερών συμφωνιών να προωθήσουν «τα συμφέροντα των ΗΠΑ όσον αφορά την πρόσβαση στην αγορά σε ξένες αγορές και να διασφαλίσουν ότι οι εμπορικές πρωτοβουλίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), των κρατών μελών της, των ομοϊδεατών χωρών και των διεθνών οργανισμών που σχετίζονται με τις γεωγραφικές ενδείξεις δεν υπονομεύουν την εν λόγω πρόσβαση στην αγορά».

Η ατζέντα της ΕΕ για τις γεωγραφικές ενδείξεις χαρακτηρίζεται «εξαιρετικά ανησυχητική» από την αμερικανική πλευρά, καθώς υποστηρίζεται ότι «υπονομεύει σημαντικά την προστασία των εμπορικών σημάτων που κατέχουν οι Αμερικανοί παραγωγοί, δημιουργώντας εμπόδια στην πρόσβαση στην αγορά για τα αμερικανικά προϊόντα που βασίζονται σε κοινές ονομασίες, όπως η παρμεζάνα και η φέτα».

Επιπλέον, η ΕΕ κατηγορείται ότι στις διαπραγματεύσεις για εμπορικές συμφωνίες «ασκεί πιέσεις στους εμπορικούς εταίρους της, προκειμένου να εμποδίσει οποιονδήποτε παραγωγό, εκτός από εκείνους που βρίσκονται σε συγκεκριμένες περιοχές της ΕΕ, να χρησιμοποιεί ορισμένες ονομασίες προϊόντων, όπως η fontina, η gorgonzola, η parmesan, η asiago ή η φέτα. Αυτό συμβαίνει παρά το γεγονός ότι οι όροι αυτοί είναι κοινές ονομασίες για προϊόντα που παράγονται σε πολλές χώρες παγκοσμίως».

Σε άλλο σημείο της έκθεσης αναφέρεται το γεγονός ότι στην ΕΕ και σε άλλες αγορές που έχουν προστατεύσει τις γεωγραφικές ενδείξεις «οι παραγωγοί και οι έμποροι των ΗΠΑ είτε αποκλείονται ουσιαστικά από τις εν λόγω αγορές είτε πρέπει να υιοθετήσουν επαχθείς παρακάμψεις» και «είτε δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν καθόλου τους περιγραφικούς χαρακτήρες, ή οτιδήποτε έστω τους παραπέμπει, στην αγορά, είτε στην καλύτερη περίπτωση μπορούν να πωλούν τα προϊόντα τους μόνο ως «τύπου fontina», «τύπου gorgonzola», «τύπου asiago-style» ή «απομίμηση φέτας».

Ο πρόεδρος της Εθνικής Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών (ΕΘΕΑΣ) και του Αγροτικού Γαλακτοκομικού Συνεταιρισμού Καλαβρύτων, Παύλος Σατολιάς, εξέφρασε την αισιοδοξία του σχετικά με την έκβαση των διαπραγματεύσεων μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ για την προστασία των ΠΟΠ, σε δηλώσεις του στον ΟΤ. Ο συνεταιρισμός του παράγει και εμπορεύεται την γνωστή φέτα ΠΟΠ Καλαβρύτων.

Ο κ. Σατολιάς τόνισε ότι η γνώση και η αναγνώριση των ΠΟΠ περιορίζεται εντός της ΕΕ και δεν είναι γνωστή στις τρίτες αγορές. Έτσι, η πίεση που ασκούν οι ΗΠΑ εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο των πρόσφατων διαπραγματεύσεων.

Πηγή: Pagenews.gr