Ο Τραμπ δεν μπορεί να ελέγξει πλέον τον Νετανιάχου

Οι δηλώσεις του προέδρου Τραμπ σχετικά με τη σύγκρουση Ισραήλ-Ιράν κυμαίνονται σε ένα φάσμα μεταξύ απερίφραστης υποστήριξης στις ισραηλινές επιθέσεις έως και πλήρους αποστασιοποίησης.

Σύμφωνα με το BBC, η ασάφειά του, έχει εντείνει το κλίμα της διεθνούς αβεβαιότητας, καθώς οι συγκρούσεις κλιμακώνονται – όπως και η αποχώρησή του από τη σύνοδο της G7 στον Καναδά.

Ο ίδιος δήλωσε απλώς ότι είχε «σοβαρά ζητήματα» να επιστρέψει στην Ουάσινγκτον. Ο Λευκός Οίκος ανέφερε ότι η αποχώρησή του σχετιζόταν με «όσα συμβαίνουν στη Μέση Ανατολή», ενώ αργότερα, στην πλατφόρμα Truth Social, είπε ότι «δεν έχει καμία σχέση με εκεχειρία».

Νωρίτερα, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου είχε δηλώσει ότι οι επιθέσεις ήταν «πλήρως συντονισμένες» με τις ΗΠΑ.

Οι τρεις παράγοντες που επηρεάζουν τον Τραμπ

1. Η πίεση Νετανιάχου

Καθώς τα ισραηλινά πυραυλικά πλήγματα έπληξαν την Τεχεράνη την Πέμπτη, ο Τραμπ απείλησε την ηγεσία του Ιράν με «ακόμα πιο βάναυσες» επιθέσεις από τον Ισραηλινό σύμμαχό του, εξοπλισμένο με αμερικανικές βόμβες.

Γνωρίζουμε τον απώτερο στόχο του Τραμπ. Όπως και ο Νετανιάχου, δηλώνει ότι το Ιράν δεν πρέπει να αποκτήσει πυρηνική βόμβα.

Το κρίσιμο σημείο είναι ότι προτιμά (σε αντίθεση με τον Νετανιάχου) να το πετύχει μέσω συμφωνίας ΗΠΑ-Ιράν — στοιχείο που συνδέεται με την αυτοπροβολή του ως κορυφαίου διαπραγματευτή.

Ωστόσο, παραμένει αμφίθυμος ως προς τον τρόπο επίτευξης: άλλοτε απειλεί με στρατιωτική ισχύ, άλλοτε δίνει έμφαση στη διπλωματία. Την περασμένη εβδομάδα δήλωσε ακόμη πως μια ισραηλινή επίθεση θα μπορούσε είτε να βοηθήσει είτε να «τινάξει στον αέρα» μια συμφωνία.

Η θεωρία του «τρελού»

Η απρόβλεπτη στάση του συχνά ερμηνεύεται εκ των υστέρων από υποστηρικτές του ως στρατηγική — η αποκαλούμενη «θεωρία του τρελού» στη διεθνή πολιτική.

Η θεωρία αυτή, που είχε αποδοθεί και στον πρόεδρο Νίξον κατά τον Ψυχρό Πόλεμο, λέει ότι η σκόπιμη αβεβαιότητα ή απειλή κλιμάκωσης εξαναγκάζει τους αντιπάλους (ή ακόμα και συμμάχους) να υποχωρήσουν.

Ορισμένοι σύμβουλοι και υποστηρικτές του Τραμπ υιοθετούν την εκδοχή της «μέγιστης πίεσης» αυτής της θεωρίας για το Ιράν, πιστεύοντας ότι οι απειλές τελικά θα αποδώσουν, καθώς θεωρούν ότι η Τεχεράνη δεν διαπραγματεύεται σοβαρά — παρόλο που το 2015 υπέγραψε πυρηνική συμφωνία υπό τον Ομπάμα, την οποία ο Τραμπ αργότερα ανέτρεψε.

Ο Νετανιάχου ασκεί συνεχώς πίεση στον Τραμπ για να επιλέξει τον στρατιωτικό και όχι τον διπλωματικό δρόμο, και ο πρόεδρος των ΗΠΑ —παρά την επιθυμία του για βράβευση με Νόμπελ Ειρήνης— μπορεί τελικά να θεωρήσει ότι πρέπει να υλοποιήσει τις πιο επιθετικές του απειλές προς την Τεχεράνη.

Το Ισραήλ ίσως επίσης εντείνει παρασκηνιακά τις πιέσεις για αμερικανική εμπλοκή, ώστε —κατά την άποψή του— να «ολοκληρωθεί η δουλειά».

Οι ΗΠΑ διαθέτουν «βόμβες διάτρησης καταφυγίων» που το Ισραήλ πιστεύει ότι μπορούν να καταστρέψουν την υπόγεια εγκατάσταση εμπλουτισμού ουρανίου στο Φορντόου.

Καθώς η σύγκρουση κλιμακώνεται, αυξάνεται και η πίεση στον Τραμπ από τα «γεράκια» του Ρεπουμπλικανικού Κογκρέσου, που ζητούν εδώ και καιρό αλλαγή καθεστώτος στο Ιράν.

Ο Τραμπ μπορεί επίσης να δεχτεί το επιχείρημα ότι έτσι θα αναγκάσει το Ιράν να επανέλθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων από μειονεκτική θέση. Όμως, η αλήθεια είναι πως οι Ιρανοί ήδη είναι στο τραπέζι: ο έκτος γύρος συνομιλιών με τον απεσταλμένο του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, είχε προγραμματιστεί στο Ομάν την Κυριακή.

Οι συνομιλίες τώρα έχουν εγκαταλειφθεί.

2. Η μέση οδός – συνέχιση της παρούσας πορείας

Μέχρι στιγμής, ο Τραμπ έχει επαναλάβει ότι οι ΗΠΑ δεν εμπλέκονται στις επιθέσεις του Ισραήλ.

Η κλιμάκωση φέρει σοβαρούς κινδύνους — που μπορεί να καθορίσουν την πολιτική του κληρονομιά. Αμερικανικά αντιτορπιλικά και χερσαίες πυραυλικές συστοιχίες ήδη βοηθούν στην άμυνα του Ισραήλ από την ιρανική αντεπίθεση.

Ορισμένοι από τους συμβούλους του στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας είναι πιθανό να τον συμβουλεύουν να μην κάνει τίποτα που θα μπορούσε να εντείνει τις ισραηλινές επιθέσεις κατά του Ιράν τις επόμενες ημέρες, ιδίως καθώς ιρανικοί πύραυλοι έχουν καταφέρει να διαπεράσουν τις ισραηλινο-αμερικανικές άμυνες, με φονικά αποτελέσματα.

«Μην αφήσετε την όμορφη Τεχεράνη να γίνει Γάζα», λένε Ισραηλινοί σε συνοικία που χτυπήθηκε από πύραυλο, στηρίζοντας τον πόλεμο.

Ο Νετανιάχου πλέον υποστηρίζει ότι μια επίθεση εναντίον του ανώτατου ηγέτη του Ιράν, αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, θα τερμάτιζε —και όχι θα κλιμάκωνε— τη σύγκρουση.

Ωστόσο, ένας ανώνυμος Αμερικανός αξιωματούχος που ενημέρωσε κάποια μέσα ενημέρωσης το Σαββατοκύριακο, είπε ότι ο Τραμπ κατέστησε σαφές πως αντιτίθεται σε μια τέτοια ενέργεια.

3. Ακούγοντας τις φωνές του κινήματος MAGA και κάνοντας πίσω

Ένας από τους βασικούς πολιτικούς παράγοντες που απασχολούν τον Τραμπ είναι η εγχώρια εκλογική του βάση.

Οι περισσότεροι Ρεπουμπλικάνοι στο Κογκρέσο εξακολουθούν να στηρίζουν σθεναρά το Ισραήλ, συμπεριλαμβανομένης της συνέχισης της αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας προς τη χώρα. Πολλοί έχουν εκφράσει φανερά την υποστήριξή τους στις ισραηλινές επιθέσεις κατά του Ιράν.

Ωστόσο, υπάρχουν καίριες φωνές μέσα στο κίνημα «Make America Great Again» (MAGA) του Τραμπ, που πλέον απορρίπτουν ρητά αυτή την παραδοσιακή, «σιδερένια» στήριξη προς το Ισραήλ.

Τις τελευταίες ημέρες, έχουν θέσει το ερώτημα γιατί οι ΗΠΑ διακινδυνεύουν να εμπλακούν σε έναν πόλεμο στη Μέση Ανατολή, τη στιγμή που ο Τραμπ έχει υποσχεθεί μια εξωτερική πολιτική που βάζει πρώτα την Αμερική («America First»).

Ο φιλοτραμπικός δημοσιογράφος Tucker Carlson δημοσίευσε μια αιχμηρή κριτική την Παρασκευή, λέγοντας ότι οι ισχυρισμοί της κυβέρνησης πως δεν εμπλέκεται δεν είναι αληθινοί, και ότι οι ΗΠΑ θα έπρεπε να «εγκαταλείψουν το Ισραήλ».

Πρότεινε ότι ο Νετανιάχου «και η κυβέρνηση του που διψά για πόλεμο» δρουν με τρόπο που μπορεί να σύρει τις ΗΠΑ σε πολεμική εμπλοκή για λογαριασμό του Ισραήλ.

Αυτό αποτελεί σημαντική πολιτική αδυναμία για τον Τραμπ.

Ασκεί επιπλέον πίεση πάνω του ώστε να δημιουργήσει απόσταση ανάμεσα στις ΗΠΑ και την ισραηλινή επιθετική στρατηγική — και υπάρχουν ενδείξεις, τουλάχιστον δημόσια, ότι έχει ήδη αρχίσει να ανταποκρίνεται.

Η εσωτερική συζήτηση στο στρατόπεδο MAGA το περασμένο Σαββατοκύριακο συνέπεσε με την ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, στην οποία δήλωνε ότι συμμερίζεται τον Ρώσο πρόεδρο Πούτιν στην έκκληση για τερματισμό του πολέμου.

Μέχρι την Κυριακή, ο Τραμπ δήλωνε ότι το Ιράν και το Ισραήλ πρέπει να φτάσουν σε μια συμφωνία, προσθέτοντας:

«Οι ΗΠΑ δεν είχαν καμία σχέση με την επίθεση στο Ιράν».

Το Ιράν έχει ήδη απειλήσει να επιτεθεί σε αμερικανικές βάσεις στην περιοχή, εάν —όπως ήδη συμβαίνει— η Ουάσινγκτον βοηθήσει την άμυνα του Ισραήλ.

Ο κίνδυνος για αμερικανικές απώλειες πιθανόν να ενισχύσει εκρηκτικά την απομονωτική φωνή του κινήματος MAGA, ασκώντας έτσι ακόμη μεγαλύτερη πίεση στον Τραμπ να κάνει πίσω και να καλέσει τον Νετανιάχου να τερματίσει γρήγορα την επίθεση.

Πηγή: Pagenews.gr