Το υπουργείο Εξωτερικών της προσωρινής κυβέρνησης της Λιβύης εξέδωσε ανακοίνωση, με την οποία καταγγέλλει την Ελλάδα ότι, με τον καθορισμό των δύο οικοπέδων νοτίως της Κρήτης, παραβιάζει κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας την ώρα που προετοιμάζεται η επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών, Γιώργου Γεραπετρίτη, στη Λιβύη, όπου επρόκειτο να επισκεφθεί τόσο την Τρίπολη όσο και τη Βεγγάζη,
Η αντίδραση της ελληνικής πλευράς ήταν άμεση, με πηγές του υπουργείου Ενέργειας να σχολιάζουν ότι «η Ελλάδα ασκεί στην πράξη τα κυριαρχικά της δικαιώματα με σταθερή προσήλωση στο Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας. Η ελληνική κυβέρνηση δεν εγκαταλείπει τον διάλογο, πάντοτε όμως στο πλαίσιο της διεθνούς νομιμότητας».
«Εμείς δεν φοβόμαστε να ασκήσουμε τα κυριαρχικά μας δικαιώματα. Το επόμενο διάστημα ο Έλληνας ΥΠΕΞ θα επισκεφθεί τη Λιβύη», σχολίασαν παράλληλα, κυβερνητικές πηγές.
Η αντίδραση της Λιβυής δείχνει ότι οι Τούρκοι πέτυχαν να βάλουν πόδι μετά απο συστηματική προσπάθεια τα τελευταία χρόνια, γεγονός που επιβεβαίωσε και άρθρο της Καθημερινής και του Βασίλη Νέδου στις 9/6.
Το λιβυκό ΥΠΕΞ
Αφορμή για την αντίδραση της Τρίπολης, σύμφωνα με την Καθημερινή, στάθηκε δημοσίευμα ευρωπαϊκού περιοδικού (τεύχος 3335, 12 Ιουνίου 2025), σύμφωνα με το οποίο οι ελληνικές αρχές προχωρούν σε διεθνή πρόσκληση υποβολής προσφορών για άδειες εξερεύνησης και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων σε θαλάσσιες περιοχές νοτίως της Κρήτης.
Η ανακοίνωση εκφράζει πλήρη επιφύλαξη και ρητή διαφωνία με κάθε ενέργεια έρευνας ή εκμετάλλευσης σε αυτές τις περιοχές, «ελλείψει προηγούμενης νομικής συμφωνίας που να σέβεται το Διεθνές Δίκαιο».
Η Τρίπολη υπογραμμίζει ότι επιδιώκει «η Μεσόγειος Θάλασσα να αποτελέσει χώρο συνεργασίας, ειρήνης και κοινής ανάπτυξης για όλα τα γειτονικά κράτη», προειδοποιώντας ότι «οι μονομερείς λύσεις δεν οδηγούν παρά μόνο σε ένταση και επιπλοκές».
Κλείνοντας, η λιβυκή κυβέρνηση καλεί την Αθήνα να επιδείξει υπευθυνότητα και να επιλέξει την οδό του διαλόγου και της διαπραγμάτευσης, «ως τη μόνη δίκαιη και βιώσιμη οδό προς αποδοτικές λύσεις, στηριγμένες στους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου και τη διασφάλιση των συμφερόντων όλων των μερών».
Η αντίδραση αυτή έρχεται, ενώ η ελληνική πλευρά είχε εκφράσει την επιθυμία, στις επαφές με τη Δυτική και την Ανατολική Λιβύη, να πραγματοποιηθεί η επίσκεψη Γεραπετρίτη και στις δύο περιοχές, επιδιώκοντας να διατηρηθούν οι ισορροπίες και να αποκατασταθούν οι δίαυλοι επικοινωνίας με τις δύο πλευρές σε ανώτερο επίπεδο, μετά και τις πληροφορίες που υπήρχαν ότι η Βουλή του Τομπρούκ σχεδιάζει να φέρει προς επικύρωση το Τουρκολιβυκό Μνημόνιο.
Στην Αθήνα υπήρξε ικανοποίηση από το γεγονός ότι μέχρι τώρα δεν είχαν υπάρξει αντιδράσεις για τη διαδικασία αδειοδότησης των δύο οικοπέδων νοτίως της Κρήτης, τα οποία ορίστηκαν βάσει της μέσης γραμμής και εκ των πραγμάτων επικαλύπτουν μέρος της περιοχής που ενδεχομένως να διεκδικήσει η Λιβύη βάσει του Τουρκολιβυκού Μνημονίου. Για τα οικόπεδα αυτά έχει ήδη εκδηλώσει ενδιαφέρον ο αμερικανικός κολοσσός Chevron.
Την εξέλιξη προεξοφλούσε άρθερο ανάλυση του Βασίλη Νέδου στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ στις 9/6, που ανέφερε χαρακτηριστικά: ” Μέχρι πρότινος η διαφορά της Ανατολής με τη Δύση, σε ό,τι αφορούσε τουλάχιστον την Ελλάδα, ήταν ότι η Βεγγάζη βρισκόταν σταθερά στο αντιτουρκικό στρατόπεδο. Και πρόσφερε στην Αθήνα το πολύ ρεαλιστικό επιχείρημα απόρριψης του τουρκολιβυκού μνημονίου, καθώς αυτό ουδέποτε είχε κυρωθεί από την εθνοσυνέλευση που έδρευε αρχικά στο Τομπρούκ και πλέον εδρεύει στη Βεγγάζη.
Το στρατόπεδο Χαφτάρ τα συζητάει πλέον και αυτά, καθώς φαίνεται ότι οι Τούρκοι έχουν κάνει αρκετά βήματα στην προσπάθεια να προσεγγίσουν και τη Βεγγάζη, με μεθοδικό τρόπο. Τα σήματα της τουρκικής επιχείρησης γοητείας ήταν αρκετά, ωστόσο είχε προηγηθεί η αποτυχία της Αθήνας να ακολουθήσει μια πολιτική που θα παρείχε αποτελέσματα, από την επομένη κιόλας της περίφημης επίσκεψης του Χ. Χαφτάρ στην Αθήνα (Ιανουάριος 2020) και έπειτα, παρά την αρχική κινητοποίηση.
Η αντίδραση αυτή εκδηλώνεται την ώρα που η HelleniQ Energy επιβεβαίωσε δια στόματος Ανδέα Σιάμισιη το ενδιαφέρον της, σε ότι αφορά την εξέλιξη των ερευνών στην θαλάσσια περιοχή Δυτικά και Νοτιοδυτικά της Κρήτης .
Δυσκολεύει η αποστολή Γεραπετρίτη
Η αντίδραση του λιβυκού ΥΠΕΞ, πάντως, προσθέτει νέα δεδομένα στην υπό σχεδιασμό επίσκεψη Γεραπετρίτη στην Τρίπολη, καθώς δίνει την ευκαιρία για μια καλά προετοιμασμένη πρόταση προς τις δύο πλευρές της Λιβύης για επανέναρξη διαλόγου σχετικά με το ζήτημα της οριοθέτησης υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ μεταξύ των δύο χωρών. Σε περίπτωση που δεν υπάρξει αποτέλεσμα, τότε η διαφορά θα μπορούσε να παραπεμφθεί στη Χάγη.
Μετά και τις επαφές που είχε στην Ανατολική Λιβύη ο Έλληνας πρέσβης στην Τρίπολη, Ν. Γαρίλιδης, και ο γενικός πρόξενος κ. Καλογνωμής με τον πρόεδρο της Βουλής Α. Σάλεχ, είχε οριστικοποιηθεί το πρόγραμμα των επισκέψεων σε Τρίπολη και Βεγγάζη για την πρώτη εβδομάδα του Ιουλίου, το οποίο περιλάμβανε συναντήσεις με την κυβέρνηση της Τρίπολης, αλλά και με τον στρατηγό Χάφταρ, καθώς και τον ΥΠΕΞ της κυβέρνησης που έχει ορίσει το Κοινοβούλιο στην Ανατολική Λιβύη. Σύμφωνα μάλιστα με πληροφορίες από το Τομπρούκ, είχαν δοθεί διαβεβαιώσεις ότι η αρνητική στάση έναντι του Τουρκολιβυκού Μνημονίου παραμένει σταθερή.
Δεν είναι τυχαίο ότι, θέλοντας η Τρίπολη να στείλει ένα ακόμη μήνυμα, την Τετάρτη πραγματοποιήθηκε συνάντηση του υπουργού Ενέργειας Αμπντελ Σαντίκ με τον Τούρκο πρέσβη στη Λιβύη, όπου εξετάστηκε η ενίσχυση των στρατηγικών δεσμών στον τομέα του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, σύμφωνα με δήλωση του υπουργείου.
Οι συζητήσεις περιλάμβαναν πιθανή συνεργασία μεταξύ της Εθνικής Εταιρείας Πετρελαίου της Λιβύης και της Τουρκικής Εταιρείας Πετρελαίου (TPAO), με στόχο την αύξηση των επενδύσεων και των τεχνικών ανταλλαγών, ενώ ο Λίβυος υπουργός είχε ζητήσει την επιστροφή των τουρκικών πετρελαϊκών εταιρειών κατά τη διάρκεια συνάντησής του με τον υπουργό Ενέργειας της Τουρκίας, Αλπασλάν Μπαϊρακτάρ, στη σύνοδο κορυφής για τους φυσικούς πόρους στην Κωνσταντινούπολη τον περασμένο μήνα
Τι ανέφερε η ανάλυση προαναγγελία του Βασίλη Νέδου:
Η γενικότερη απουσία αποτελεσμάτων στην προσπάθεια της κυβέρνησης τα τελευταία πέντε χρόνια για αναβίωση των εμπορικών ή άλλων οικονομικών σχέσεων οφείλεται σε σημαντικό βαθμό στον ελληνικό επιχειρηματικό κόσμο, ο οποίος είναι εξαιρετικά σκεπτικός να λάβει ρίσκο σε μια χώρα που είναι χωρισμένη σε δύο de facto κράτη. Επιπλέον, τα χρέη που έχει η Λιβύη έναντι ελληνικών επιχειρήσεων μετά την πτώση του Καντάφι και τα πρώτα χρόνια του εμφυλίου πολέμου παραμένουν αρρύθμιστα.
Ο «Daniel» ήταν το τέλος – Η Αθήνα απέτυχε να ικανοποιήσει τα περισσότερα αιτήματα της πλευράς Χαφτάρ για όπλα και εμπορική συνεργασία. Μετά ήρθε κι ο «Daniel» και, μαζί με την πόλη Ντέρνα, σάρωσε όποιο διπλωματικό κεφάλαιο είχε απομείνει.
Ειδικά μετά τον Φεβρουάριο του 2023 και τη σταδιακή εξομάλυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων, καθώς επίσης φάνηκε ότι οι επενδύσεις για έρευνες εντοπισμού υδρογονανθράκων από τους αμερικανικούς κολοσσούς στα νοτιοδυτικά της Κρήτης με βάση τα όρια του νόμου Μανιάτη (Chevron, ExxonMobil) θα συνεχιστούν, η Αθήνα κάπως χαλάρωσε τις επαφές με τη Λιβύη.
Είναι δεδομένο ότι πολύ σημαντικό ρόλο διαδραμάτισε η αποτυχία της Ελλάδας να ανταποκριθεί ως εταίρος για το φιλικό καθεστώς της Βεγγάζης τον Σεπτέμβριο του 2023, όταν η κακοκαιρία «Daniel» σάρωσε την ανατολική Λιβύη και συγκεκριμένα οδήγησε στην καταστροφή της πόλης Ντέρνα, με χιλιάδες νεκρούς.
Πως οι Τούρκοι “έπιασαν” τον γιο του Χαφτάρ
Τον Νοέμβριο του 2024, έπειτα από κάποιες συζητήσεις, άνοιξε ξανά και το προξενείο της Τουρκίας στη Βεγγάζη, με έκταση και παρουσία πολύ μεγαλύτερη από ποτέ. Η τουρκική κατασκευαστική παρουσία είναι ήδη εντατική, ενώ τον περασμένο Απρίλιο έγινε και η πρώτη επίσκεψη του γιου του Χαφτάρ, Σαντάμ, στην Κωνσταντινούπολη. Οι Τούρκοι έχουν εκφράσει την προθυμία τους να εκπαιδεύσουν και στρατιωτικούς των πολιτοφυλακών της Ανατολικής Λιβύης, τομέα στον οποίο επίσης η Ελλάδα στο παρελθόν είχε κινηθεί εξαιρετικά διστακτικά.Στην Τουλόν
Ο Σαντάμ Χαφτάρ αντιμετωπίζεται και από τη Δύση ως επίσημος αντιπρόσωπος των ενόπλων δυνάμεων της Ανατολικής Λιβύης, γι’ αυτό και την περασμένη Δευτέρα 2 Ιουνίου βρέθηκε στην Τουλόν, προσκεκλημένος του Πιερ Σιλ, αρχηγού των χερσαίων δυνάμεων της Γαλλίας, σε συμπόσιο των ομολόγων του της Μεσογείου. Το ενδιαφέρον της υπόθεσης είναι ότι στην παρέμβασή του ο Σαντάμ Χαφτάρ δεν αναφέρθηκε ούτε μία φορά στον ρόλο της Ελλάδας, ενώ αντιθέτως είχε πολλά θετικά να πει για την Τουρκία.
Η Τουρκία είναι η μοναδική χώρα που έχει αναπτύξει επίγεια, θαλάσσια και εναέρια οπλικά συστήματα στη Λιβύη, ενώ εκπαιδεύει τις δυνάμεις της Τρίπολης από το 2019 και έπειτα. Πέρα από τα αντιαεροπορικά συστήματα, η Αγκυρα έχει προμηθεύσει την Τρίπολη –και εκπαιδεύει και τους χειριστές– με μη επανδρωμένα αεροχήματα μάχης (UCAV) τύπου TB-2 (Bayraktar) και Akinci. Για τους Τούρκους πρόκειται για την απόκτηση και σημαντικής εμπειρίας σε αποστολές συλλογής πληροφοριών, καθώς επίσης της αξιοποίησης των αποτελεσμάτων και για λόγους προώθησης της αξίας αυτών των προϊόντων τους.
Τα UCAV της Τουρκίας εδρεύουν στο αεροδρόμιο της Μισράτα. Μάλιστα στις αρχές του χρόνου καταγράφηκε ένα ενδιαφέρον περιστατικό. Ενα Akinci συνετρίβη στα σύνορα Λιβύης και Τυνησίας στις 28 Ιανουαρίου λόγω κάποιας τεχνικής βλάβης (άρχισε να χάνει ύψος στα 40.000 πόδια και κόπηκε το ένα φτερό του στα 28.000), γεγονός το οποίο προκάλεσε συναγερμό στην τουρκική βάση. Τα συντρίμμια του Akinci, πάντως, δεν περισυνελέγησαν από τους Λιβύους, αλλά από στελέχη των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων και Σύρους μισθοφόρους. Η παρουσία Σύρων μισθοφόρων στη Λιβύη είναι σταθερά σημαντική και τις τελευταίες εβδομάδες ο αριθμός τους φαίνεται να έχει αυξηθεί ξανά.
Πηγή: pagenews.gr