Οι τρίτοι γομφίοι, γνωστοί και ως φρονιμίτες ή “δόντια της σοφίας”, είναι τα τελευταία δόντια που ανατέλλουν στο στόμα μας — συνήθως μεταξύ των ηλικιών 17 και 25 ετών. Αν και το όνομά τους εμπνέει… σοφία, η αλήθεια είναι πως συχνά προκαλούν προβλήματα που απαιτούν τη χειρουργική τους αφαίρεση.
Γιατί έχουμε φρονιμίτες;
Αν ρωτήσουμε την εξελικτική βιολογία, οι πρόγονοί μας είχαν μεγαλύτερες γνάθους και διαφορετική διατροφή — σκληρότερη, με περισσότερα ακατέργαστα τρόφιμα. Οι φρονιμίτες ήταν χρήσιμοι τότε. Σήμερα, όμως, με την αλλαγή στη διατροφή και την εξέλιξη της ανθρώπινης μορφολογίας, οι γνάθοι μας είναι μικρότερες και τα τρίτα δόντια συχνά δεν βρίσκουν αρκετό χώρο για να ανατείλουν σωστά.
Πότε χρειάζεται να αφαιρεθούν;
Δεν χρειάζονται όλοι οι φρονιμίτες εξαγωγή. Ωστόσο, υπάρχουν σαφείς ενδείξεις που μας οδηγούν σε αυτήν την απόφαση:
* Έγκλειστοι ή ημιέγκλειστοι φρονιμίτες:Όταν τα δόντια παραμένουν κάτω από τα ούλα ή ανατέλλουν μόνο εν μέρει, αυξάνεται ο κίνδυνος φλεγμονών, κυστεών και τερηδόνας στο γειτονικό δόντι. * Πόνος, πρήξιμο ή φλεγμονή (περιοδοντιτιδα φρονιμίτη):Συνήθη φαινόμενα σε ημιέγκλειστους φρονιμίτες. * Πίεση στα παρακείμενα δόντια:Οδηγεί σε μετατοπίσεις, ακόμη και υποτροπή ορθοδοντικής θεραπείας. * Οδοντικά προβλήματα ή κύστεις που διαπιστώνονται σε ακτινογραφικό έλεγχο.
Η διαδικασία της εξαγωγής
Η εξαγωγή φρονιμίτη, ιδιαίτερα όταν είναι έγκλειστος, αποτελεί μια μικροχειρουργική πράξη που γίνεται με τοπική αναισθησία. Η εμπειρία και ο εξειδικευμένος εξοπλισμός διασφαλίζουν την ασφάλεια και την ταχεία αποθεραπεία του ασθενή. Μετεγχειρητικά, οι περισσότεροι ασθενείς επιστρέφουν στην καθημερινότητά τους μέσα σε λίγες ημέρες, ακολουθώντας πιστά τις οδηγίες του θεράποντος οδοντιάτρου.
Τι πρέπει να θυμόμαστε;
Η πρόληψη είναι το κλειδί. Μια πανοραμική ακτινογραφία στην εφηβεία μπορεί να δείξει την κατεύθυνση και τη θέση των φρονιμιτών, βοηθώντας τον/την οδοντίατρο να κρίνει έγκαιρα εάν χρειάζεται εξαγωγή ή παρακολούθηση.
Ως χειρουργός οδοντίατρος, βλέπω καθημερινά πόσο σημαντική είναι η έγκαιρη διάγνωση και παρέμβαση. Μην περιμένετε να σας… “πονάει η σοφία”. Επισκεφθείτε τον/την οδοντίατρό σας και προγραμματίστε τον απαραίτητο έλεγχο.