Σε σημείο μηδέν οι σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας – Λιβύης

Λίγες ώρες μετά τη σύντομη συνάντηση του Μητσοτάκη με τον Ερντογάν στη σύνοδο του ΝΑΤΟ, η Εθνική Εταιρεία Πετρελαίου της Λιβύης προκάλεσε αναστάτωση στη Μεσόγειο υπογράφοντας Μνημόνιο Συνεργασίας με την Τουρκική Κρατική Εταιρεία Πετρελαίων (TPAO). Η συμφωνία αφορά τη διεξαγωγή γεωλογικών και γεωφυσικών μελετών σε τέσσερις θαλάσσιες περιοχές κοντά στην Κρήτη.

Η συμφωνία ενεργοποιείται μετά από πρόσφατες συνομιλίες που διεξήχθησαν στην Κωνσταντινούπολη, σύμφωνα με τουρκικές πηγές. Η Εθνική Εταιρεία Πετρελαίου της Λιβύης επιβεβαίωσε ότι στο πλαίσιο του έργου θα πραγματοποιηθούν δισδιάστατες σεισμικές έρευνες από την TPAO. Αυτή η προκλητική ενέργεια της Λιβύης προκαλεί σοβαρή ανησυχία στην Αθήνα και ουσιαστικά υπονομεύει τις δυνατότητες διαλόγου τόσο με την Άγκυρα όσο και με τη Λιβύη.

Η στρατηγική του Ερντογάν να δημοσιεύει διάφορους ανυπόστατους χάρτες δεν είναι κάτι καινούργιο. Είναι μια συνήθης πρακτική του Τούρκου προέδρου, με στόχο την προώθηση του αφηγήματος της «Γαλάζιας Πατρίδας», το οποίο αποκλίνει σημαντικά από τις αρχές της σύγχρονης δυτικής διπλωματίας.

Αυτή η εξέλιξη, ωστόσο, αποτελεί μια σημαντική κλιμάκωση στις σχέσεις μεταξύ Αθήνας, Τρίπολης και Άγκυρας. Οι δύο χώρες έχουν πρόσφατα σχηματίσει ένα κοινό μέτωπο, αμφισβητώντας τις ελληνικές αρμοδιότητες στις θαλάσσιες ζώνες.

Τα σχέδια του Ερντογάν

Ο πρόεδρος της Τουρκίας φαίνεται να εκμεταλλεύεται τη θετική του σχέση με τον πρόεδρο των ΗΠΑ, επιδιώκοντας να αναδειχθεί σε κεντρικό παίκτη στη συμμαχία του ΝΑΤΟ και να προβάλλει την εικόνα ενός ισχυρού περιφερειακού παράγοντα στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής.

Αυτή η κατάσταση αποτυπώνεται στα ρεπορτάζ των τουρκικών μέσων ενημέρωσης. Σύμφωνα με άρθρο της ηλεκτρονικής εφημερίδας Türkiye με τίτλο «Νέα κίνηση στη Γαλάζια Πατρίδα! Τουρκία και Λιβύη αναλαμβάνουν δράση κατά της Ελλάδας», οι δύο χώρες προγραμματίζουν άμεσα σεισμικές εργασίες σε τέσσερις θαλάσσιες περιοχές.

«Σε κάθε περίπτωση, η Ελλάδα δεν θα αποδεχθεί καμία παραβίαση των κυριαρχικών της δικαιωμάτων», τονίζουν διπλωματικές πηγές.

Είναι αξιοσημείωτο ότι, μόλις τις προηγούμενες ημέρες, και τα δύο πολιτικά κέντρα της Λιβύης εξέφρασαν την έντονη αντίθεσή τους στην πρόσφατη ανακοίνωση της Αθήνας. Αυτή η ανακοίνωση, που κοινοποιήθηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αφορά μια διεθνή πρόσκληση υποβολής προσφορών για την αδειοδότηση ερευνών υδρογονανθράκων σε συγκεκριμένες περιοχές.

Η Λιβύη, υιοθετώντας τη ρητορική που αντικατοπτρίζει τις διαρκείς θέσεις της Τουρκίας σχετικά με τις θαλάσσιες ζώνες, αμφισβητεί μονομερώς τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα, υποστηρίζοντας ότι οι εν λόγω θαλάσσιες ζώνες «βρίσκονται εντός περιοχών θαλάσσιας κυριαρχίας που είναι υπό διαφορά με το λιβυκό κράτος».

Αυτή η στάση έχει προκαλέσει σημαντική ένταση στις διμερείς σχέσεις, με το ενδιαφέρον στοιχείο ότι τα δύο αντίπαλα στρατόπεδα της Λιβύης έχουν πλήρως ευθυγραμμιστεί απέναντι στις ελληνικές θέσεις, λίγες ημέρες πριν από το προγραμματισμένο ταξίδι του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών, Γιώργου Γεραπετρίτη, στην περιοχή.

«Η Ελλάδα ασκεί στην πράξη τα κυριαρχικά της δικαιώματα με σταθερή προσήλωση στο Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας», σχολιάζουν πηγές του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, απαντώντας προ ημερών στην καταγγελία της Τρίπολης ότι η Αθήνα παραβιάζει κυριαρχικά δικαιώματα της Λιβύης νοτίως της Κρήτης.

«Η ελληνική κυβέρνηση δεν εγκαταλείπει τον διάλογο, πάντοτε όμως στο πλαίσιο της διεθνούς νομιμότητας», προσθέτουν οι ίδιες πηγές. Παράλληλα πηγές του υπουργείου Εξωτερικών τονίζουν ότι η αντίδραση της Ελλάδας «είναι η απτή απόδειξη ότι εμείς δεν φοβόμαστε να ασκήσουμε το κυριαρχικά μας δικαιώματα».

Η στάση του Έλληνα πρωθυπουργού

Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με την κατάσταση στη Λιβύη, ο Κυριάκος Μητσοτάκης επανέλαβε ότι το τουρκολιβυκό μνημόνιο είναι απαράδεκτο, παράνομο και ανυπόστατο, τονίζοντας ότι δεν έχει καμία νομική ισχύ. Αυτή η θέση θα ζητηθεί να συμπεριληφθεί ξανά στα συμπεράσματα της επερχόμενης Συνόδου Κορυφής της ΕΕ, που ξεκινά αύριο στις Βρυξέλλες.

Όσον αφορά την αύξηση των μεταναστευτικών ροών από τη Λιβύη προς την Κρήτη, ο πρωθυπουργός επισήμανε ότι το ζήτημα δεν μας απασχολεί απλώς, αλλά έχουμε ήδη λάβει συγκεκριμένα μέτρα. Επικοινώνησα την προηγούμενη Κυριακή με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, και είναι σημαντικό ότι το θέμα περιλήφθηκε στην καθιερωμένη επιστολή της προς τους Ευρωπαίους ηγέτες πριν από κάθε Ευρωπαϊκή Σύνοδο.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωσε ότι «η Ελλάδα θα χρησιμοποιήσει όλα τα διαθέσιμα μέσα για να δυσκολέψει τη ζωή των διακινητών που προσπαθούν να μεταφέρουν κατατρεγμένους ανθρώπους στην Κρήτη. Για αυτόν τον λόγο, θα στείλουμε πλοία του Πολεμικού Ναυτικού έξω από τα χωρικά ύδατα της Λιβύης, στέλνοντας ένα ξεκάθαρο μήνυμα στους διακινητές ότι δεν είμαστε ξέφραγο αμπέλι και ότι οι παρανομίες δεν θα γίνουν ανεκτές. Επιπλέον, θα ζητήσω συνεργασία με τις Λιβυκές αρχές, ώστε να διασφαλίσουμε ότι αυτές οι βάρκες δεν θα αποπλέουν από τις ακτές της Λιβύης ή, αν το κάνουν, θα επιστρέφουν πίσω όσο βρίσκονται εντός των χωρικών υδάτων της χώρας».

Επιπλέον, χθες, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ανέφερε σε δηλώσεις του σε Έλληνες δημοσιογράφους ότι είχε μια σύντομη συνάντηση με τον Ταγίπ Ερντογάν στο περιθώριο της συνόδου του ΝΑΤΟ.

Πηγή: Pagenews.gr