Η Ουάσιγκτον διαψεύδει. Η Ευρώπη αμφιβάλλει. Οι δορυφόροι καταγράφουν κινητικότητα, ενώ η Τεχεράνη είχε προειδοποιήσει εγκαίρως. Τελικά μετακινήθηκε το ιρανικό εμπλουτισμένο ουράνιο πριν τις αμερικανικές επιδρομές ή όχι; Αντικρουόμενες εκτιμήσεις αναδεικνύουν όχι μόνο την ασάφεια των γεγονότων, αλλά και το στρατηγικό χάσμα ανάμεσα στους Δυτικούς συμμάχους για το μέλλον της πυρηνικής κρίσης.
Η Τεχεράνη φέρεται να προέβη σε προληπτική μετακίνηση εμπλουτισμένου ουρανίου· η Ουάσιγκτον επιμένει πως τίποτα δεν μετακινήθηκε. Ανάμεσα στις δορυφορικές εικόνες, τις διαρροές και τις διαψεύσεις, ξεδιπλώνεται μια νέα φάση του ιρανικού πυρηνικού ζητήματος – όχι μόνο ως τεχνική διαμάχη, αλλά ως κρίσιμο γεωπολιτικό πεδίο αντιπαράθεσης, με την Ευρώπη εγκλωβισμένη μεταξύ στρατιωτικής πίεσης και διπλωματικής αμηχανίας.
Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις εκτιμούν, σύμφωνα με προκαταρκτικές εκθέσεις πληροφοριών που αποκαλύπτουν οι Financial Times, ότι το Ιράν κατάφερε να απομακρύνει μεγάλο μέρος του αποθέματός του σε εμπλουτισμένο ουράνιο πριν από τα αμερικανικά πλήγματα της Κυριακής στις κύριες πυρηνικές του εγκαταστάσεις. Συγκεκριμένα, περίπου 408 κιλά ουρανίου εμπλουτισμένου σε επίπεδα κοντά στο 60% φέρεται να είχαν διανεμηθεί σε εγκαταστάσεις όπως της Νατάνζ και της Ισφαχάν, αντί να παραμένουν συγκεντρωμένα στον υπόγειο σταθμό του Φορντό, την ώρα της επίθεσης.
Διάσταση μεταξύ Ουάσιγκτον και ευρωπαϊκών πηγών
Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ διέψευσε κατηγορηματικά τις πληροφορίες αυτές, επιμένοντας ότι «τίποτα δεν μετακινήθηκε» από τη μονάδα του Φορντό. Σε ανάρτησή του, υποστήριξε πως τα οχήματα που καταγράφηκαν στο σημείο ανήκαν σε εργάτες σκυροδέτησης και ότι η μεταφορά του ουρανίου θα ήταν «πολύ αργή, πολύ επικίνδυνη και εξαιρετικά δύσκολη».
Στο ίδιο πνεύμα και ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας Πιτ Χέγκσεθ δήλωσε πως δεν είναι ενήμερος για καμία πληροφορία που να υποστηρίζει ότι υπήρξε μετακίνηση του υλικού. «Δεν γνωρίζω καμία υπηρεσία πληροφοριών που να δείχνει ότι τα πράγματα δεν ήταν εκεί που έπρεπε», ανέφερε σε συνέντευξη Τύπου, κατηγορώντας τα μέσα ενημέρωσης ότι υποτιμούν την αποτελεσματικότητα των αμερικανικών επιθέσεων.
Ωστόσο, ανεξάρτητοι εμπειρογνώμονες, με βάση δορυφορικές εικόνες της Maxar Technologies, επισήμαναν «ασυνήθιστη δραστηριότητα» στο Φορντό την Πέμπτη και την Παρασκευή πριν την επίθεση, με μακρά ουρά οχημάτων να περιμένει στην είσοδο. Πηγή από το Ιράν δήλωσε στο Reuters ότι το μεγαλύτερο μέρος του ουρανίου είχε ήδη μετακινηθεί σε άγνωστη τοποθεσία πριν από την επίθεση.
Αβεβαιότητα για τις επιπτώσεις και την επόμενη μέρα
Παρότι ο Τραμπ υποβάθμισε τις ζημιές λέγοντας ότι η επιχείρηση καθυστέρησε το πρόγραμμα μόλις κατά λίγους μήνες, η Ισραηλινή Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας έκανε λόγο για «πολυετή καθυστέρηση». Ο επικεφαλής της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας Ραφαέλ Γκρόσι έκανε λόγο για «τεράστιες ζημιές», αλλά χαρακτήρισε υπερβολικούς τους ισχυρισμούς περί ολικής καταστροφής.
Η ΙΑΕΑ επισημαίνει ότι δεν έχει καταφέρει να αποκτήσει πρόσβαση στις πληγείσες εγκαταστάσεις και ζητεί να επιστρέψουν οι επιθεωρητές, ώστε να πραγματοποιηθεί απογραφή, ιδιαίτερα για τα 408 κιλά ουρανίου στο 60%.
Ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών είχε προειδοποιήσει με επιστολή του από τις 13 Ιουνίου ότι η Τεχεράνη θα λάβει «ειδικά μέτρα» για την προστασία του πυρηνικού της εξοπλισμού.
Η διπλωματία σε αναμονή
Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει καταλήξει σε σαφή θέση, αναμένοντας διευκρινίσεις από τις ΗΠΑ. Οι συνομιλίες μεταξύ Τραμπ και Ευρωπαίων ηγετών των τελευταίων ημερών δεν κατέληξαν σε κάποια ενιαία στρατηγική. Όπως ανέφεραν ευρωπαϊκές πηγές στους FT, η στάση της Ένωσης παραμένει «σε αναμονή», μέχρι να διαφανεί αν η Ουάσιγκτον θα επιστρέψει σε διπλωματική οδό ή θα επιμείνει στη στρατιωτική πίεση.
Ο Τραμπ, αν και άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο συνομιλιών με την Τεχεράνη την επόμενη εβδομάδα, δήλωσε ότι ίσως «να μην είναι πλέον απαραίτητη» η επίτευξη συμφωνίας.
Πηγή: Pagenews.gr