Το Ιράν μπορεί να είναι σε θέση να επανεκκινήσει τον εμπλουτισμό ουρανίου μόλις σε μερικούς μήνες, σύμφωνα με τον Ραφαέλ Γκρόσι, γενικό διευθυντή της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ – ΙΑΕΑ) των Ηνωμένων Εθνών. Εν τω μεταξύ, κατά τη διάρκεια συνέντευξης που παραχώρησε στο FOX News την Κυριακή, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι οι κυρώσεις κατά του Ιράν θα μπορούσαν να αρθούν εάν συμφωνήσουν να προχωρήσουν με ειρηνικό τρόπο: “Έχουμε τις κυρώσεις. Αλλά αν κάνουν ό,τι πρέπει, αν μπορούν να είναι ειρηνικοί και αν μας δείξουν ότι δεν θα κάνουν άλλη ζημιά, θα τις ανακαλέσω και αυτό θα κάνει μεγάλη διαφορά”, δήλωσε ο Τραμπ.
Στις 22 Ιουνίου, οι Ηνωμένες Πολιτείες εξαπέλυσαν πολλαπλές κοινές επιθέσεις με το Ισραήλ εναντίον τριών πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν: Φόρντο, Νατάνζ και Ισφαχάν. Ο Τραμπ είχε δηλώσει ότι οι εγκαταστάσεις “εξαλείφθηκαν εντελώς” και ότι οι επιθέσεις έφεραν το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν “δεκαετίες πίσω”.
Αλλά ο Γκρόσι δήλωσε στο CBS News το Σάββατο ότι “Οι δυνατότητες που έχουν υπάρχουν. Μπορούν να έχουν,… μέσα σε λίγους μήνες, θα έλεγα, μερικούς φυγοκεντρητές να περιστρέφονται και να παράγουν εμπλουτισμένο ουράνιο”. Και πρόσθεσε: “Αλλά όπως είπα, ειλικρινά μιλώντας, δεν μπορεί κανείς να ισχυριστεί ότι όλα έχουν εξαφανιστεί και δεν υπάρχει τίποτα εκεί”.
Διαφορετικές εκτιμήσεις για την έκταση των ζημιών που προκλήθηκαν από τα χτυπήματα
Στις 25 Ιουνίου, μια προκαταρκτική αξιολόγηση του Πενταγώνου που διέρρευσε διαπίστωσε επίσης ότι το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν ενδεχομένως να έχει ανατραπεί μόνο κατά μερικούς μήνες. Μετά τη δημοσιοποίηση της έκθεσης, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ απείλησε να αναγκάσει τους δημοσιογράφους να αποκαλύψουν ποιος διέρρευσε την έκθεση, η οποία έρχεται σε αντίθεση με το αφήγημά του για τους βομβαρδισμούς του Ιράν.
Εν τω μεταξύ, στο Ιράν, από τη μία πλευρά ο ανώτατος ηγέτης του Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ δήλωσε ότι τα πλήγματα δεν πέτυχαν κάτι σημαντικό, αλλά από την άλλη, ο υπουργός Εξωτερικών Αμπάς Αραγκτσί δήλωσε ότι προκλήθηκε “υπερβολική και σοβαρή” ζημιά.
Ο επικεφαλής της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας Γκρόσι ζήτησε να επιθεωρήσει τις κατεστραμμένες εγκαταστάσεις, ωστόσο η Τεχεράνη απέρριψε το αίτημα και την Τετάρτη ψήφισε υπέρ της αναστολής των σχέσεών της με την ΙΑΕΑ, κατηγορώντας την ότι συντάσσεται με το Ισραήλ και τις ΗΠΑ, καθώς δεν καταδίκασε τις επιθέσεις στο Ιράν.
Ωστόσο, ο Γκρόσι παραμένει αισιόδοξος ότι ο ΙΑΕΑ θα μπορέσει να αποκαταστήσει τη σχέση του με την Τεχεράνη. Το Σάββατο δήλωσε: “Πρέπει να καθίσω με το Ιράν και να το εξετάσω, διότι στο τέλος της ημέρας, όλο αυτό το θέμα, μετά τα στρατιωτικά πλήγματα, θα πρέπει να έχουμε μια μακροχρόνια λύση, η οποία δεν μπορεί παρά να είναι διπλωματική”.
Το 2015, το Ιράν και οι παγκόσμιες δυνάμεις κατέληξαν σε μια πυρηνική συμφωνία που απαγόρευε στην Τεχεράνη να εμπλουτίζει ουράνιο καθαρότητας άνω του 3,67% -το όριο που έχει τεθεί για μη στρατιωτική πυρηνική χρήση- και της απαγορεύτηκε να διεξάγει εμπλουτισμό στο εργοστάσιο Φόρντο μέχρι το 2030.
Το Ιράν, το οποίο πάντα επέμενε ότι το πυρηνικό του πρόγραμμα είναι ειρηνικό, έχει υπογράψει τη Συνθήκη για τη μη διάδοση των πυρηνικών όπλων (NPT) και υποχρεούται να υποβάλλεται σε επιθεωρήσεις από τον ΙΑΕΑ.
Αλλά το 2018, ο Τραμπ απέσυρε τις ΗΠΑ από τη συμφωνία, λέγοντας ότι δεν έκανε αρκετά για να εμποδίσει την πορεία του Ιράν προς ένα πυρηνικό όπλο, και επανέφερε τις αμερικανικές κυρώσεις.
Αντίθετα, το Ισραήλ δεν είναι μέλος της NPT και ενώ το Τελ Αβίβ δεν έχει δηλώσει ποτέ αν διαθέτει πυρηνικά όπλα ή όχι, σύμφωνα με το Διεθνές Ινστιτούτο Ερευνών Ειρήνης της Στοκχόλμης, η χώρα εκτιμάται ότι διαθέτει τουλάχιστον 80 πυρηνικά όπλα.
Το Ισραήλ άρχισε να επιτίθεται στο Ιράν στις 13 Ιουνίου, ισχυριζόμενο ότι το Ιράν βρισκόταν κοντά στην κατασκευή πυρηνικού όπλου.
Μετά από έναν πόλεμο 12 ημερών, το Ιράν και το Ισραήλ συμφώνησαν σε κατάπαυση του πυρός, ωστόσο ο Τραμπ δήλωσε ότι θα εξετάσει “οπωσδήποτε” το ενδεχόμενο να βομβαρδίσει ξανά το Ιράν, εάν οι μυστικές υπηρεσίες βρουν αρκετά στοιχεία ότι ο εμπλουτισμός ουρανίου από το Ιράν αυξήθηκε σε ανησυχητικά επίπεδα.