Πιστώσεις άνθρακα: Το σχέδιο της ΕΕ για την εικονική (;) επίτευξη των κλιματικών της στόχων

«Πιστώσεις άνθρακα» φαίνεται πως περιλαμβάνει το σχέδιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης προκειμένου να φαίνεται πως επιτυγχάνει τους κλιματικούς της στόχους.Τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενδέχεται να αποκτήσουν τη δυνατότητα να υπολογίζουν αμφιλεγόμενες πιστώσεις άνθρακα από αναπτυσσόμενες χώρες στην επίτευξη των εθνικών τους στόχων για το κλίμα, σύμφωνα με δήλωση του Ευρωπαίου Επιτρόπου για το Κλίμα, Wopke Hoekstra, λίγο πριν από την κρίσιμη συνεδρίαση της Τετάρτης για την ευρωπαϊκή πολιτική μείωσης των εκπομπών έως το 2040.

Η ΕΕ αναμένεται να συμφωνήσει σε νέο στόχο μείωσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα κατά 90% σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990, στο πλαίσιο του συνολικού σχεδίου για επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας έως τα μέσα του αιώνα. Εφόσον εγκριθεί τόσο από τα κράτη μέλη όσο και από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ο στόχος αυτός θα μετατραπεί σε νέα διεθνή δέσμευση – την αποκαλούμενη εθνικά καθορισμένη συνεισφορά (NDC) – με ορίζοντα το 2035, όπως προβλέπει η Συμφωνία του Παρισιού. Την αποκάλυψη κάνει σήμερα η βρετανική εφημερίδα The Guardian.

Ωστόσο, περιβαλλοντικές οργανώσεις εκφράζουν έντονη αντίθεση στις προτάσεις που επιτρέπουν την κάλυψη μέρους του στόχου μέσω της αγοράς πιστώσεων άνθρακα από τρίτες χώρες. Υποστηρίζουν ότι η ΕΕ οφείλει να επιτύχει τους κλιματικούς της στόχους εντός των δικών της συνόρων. Πάνω από 130 οργανώσεις απέστειλαν επιστολή τον περασμένο μήνα εκφράζοντας την «εξαιρετική ανησυχία» τους για την πιθανή υιοθέτηση των σχετικών ρυθμίσεων.

«Δεν υπάρχει λόγος να χρησιμοποιούν πιστώσεις. Εάν ένας τόσο μεγάλος ρυπαντής δεν φτάνει όσο αποδεδειγμένα θα μπορούσε με μειώσεις εκπομπών, τότε η συνολική παγκόσμια φιλοδοξία είναι χαμηλότερη από ό,τι θα μπορούσε να είναι. Αυτό θα έθετε σε κίνδυνο τη φήμη της ΕΕ για ηγεσία στο κλίμα σε μια εποχή που αυτή η ηγεσία είναι περισσότερο απαραίτητη», δήλωσε ο Gareth Redmond-King, διεθνής επικεφαλής του think tank Energy and Climate Intelligence Unit.

Από την πλευρά του, ο Επίτροπος Hoekstra υπερασπίστηκε την πρόταση λέγοντας στον Guardian ότι αναπτυσσόμενες χώρες επιθυμούν να λάβουν χρηματοδότηση από την ΕΕ μέσω έργων πίστωσης άνθρακα, όπως η φύτευση δέντρων ή η αποκατάσταση δασών. Σύμφωνα με τον ίδιο, υπάρχει δυνατότητα να διασφαλιστεί ότι τέτοιες αντισταθμίσεις θα οδηγήσουν σε πραγματικές μειώσεις εκπομπών. Χαρακτήρισε την πρόταση «δυνητικά πολύ ελκυστική».

«Ο πλανήτης δεν ενδιαφέρεται για το πού αφαιρούμε τις εκπομπές από τον αέρα», σημείωσε. «Πρέπει να αναλάβουμε δράση παντού, αλλά σίγουρα βοηθάει επίσης να το κάνουμε αυτό τόσο εδώ όσο και αλλού».

Ο Hoekstra υπογράμμισε ότι υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον από αναπτυσσόμενες χώρες, ειδικά στην Αφρική και τη Λατινική Αμερική, για τέτοιου είδους έργα: «Υπάρχει τεράστια όρεξη από τους φίλους μας στον παγκόσμιο νότο», είπε.

Διευκρίνισε πάντως ότι οι εν λόγω πιστώσεις πρέπει να είναι «επιπλέον» των δράσεων που ήδη αναλαμβάνουν αυτές οι χώρες για την επίτευξη των δικών τους στόχων. «Εάν είναι επιπλέον, νομίζω ότι είναι μια εξαιρετική ιδέα», πρόσθεσε. «Και αυτό που δεν θα μας λείψει είναι η φιλοδοξία να κάνουμε πράγματα ταυτόχρονα στην Ευρώπη. Δεν υπάρχει κανείς που να αμφιβάλλει για το πολύ σημαντικό επίπεδο φιλοδοξίας [για μειώσεις εκπομπών εντός της ΕΕ]».

Παραδέχτηκε επίσης ότι υπήρξαν στο παρελθόν σοβαρά προβλήματα αξιοπιστίας με τις πιστώσεις άνθρακα, που σε αρκετές περιπτώσεις αποδείχτηκαν άνευ πρακτικής αξίας. «Όλα εξαρτώνται από την ακεραιότητα ενός τέτοιου συστήματος, όπου η πιστοποίηση, η επαλήθευση [των πιστώσεων] είναι απολύτως απαραίτητη», δήλωσε. «Αλλά η ανθρωπότητα έχει λύσει πιο δύσκολα προβλήματα».

Οι διαπραγματεύσεις για τον στόχο του 2040 ενδέχεται να συναντήσουν αντίσταση από ορισμένα κράτη μέλη, με επικεφαλής τη Γαλλία, τα οποία επιδιώκουν την «αποσύνδεση» του στόχου του 2040 από την ερχόμενη NDC του 2035. Εκτιμούν ότι η υποβολή της NDC μπορεί να προχωρήσει έως τον Σεπτέμβριο χωρίς να έχει συμφωνηθεί ακόμη ο στόχος του 2040 – εξέλιξη που ενδέχεται να οδηγήσει σε λιγότερο φιλόδοξη δέσμευση για τη μεθεπόμενη δεκαετία.

Ο Επίτροπος, πάντως, εμφανίστηκε κατηγορηματικός: «Θα παρουσιάσουμε αυτήν την Τετάρτη τον κλιματικό μας στόχο για το 2040 και από αυτόν θα εξαγάγουμε μια φιλόδοξη NDC», δήλωσε. «Και είμαι βέβαιος ότι θα επιτύχουμε αυτόν τον ακριβή αριθμό μέχρι τον Σεπτέμβριο, όπως μας ζήτησε ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ».

Όλες οι χώρες αναμένεται να παρουσιάσουν τις NDC τους ενόψει της κρίσιμης συνόδου COP30, που θα διεξαχθεί στη Βραζιλία τον Νοέμβριο. Ωστόσο, μέχρι στιγμής ελάχιστες έχουν καταθέσει επίσημα τις δεσμεύσεις τους. Η συνεισφορά της Κίνας αναμένεται να είναι καθοριστική – ιδίως υπό το πρίσμα της αποχώρησης των Ηνωμένων Πολιτειών από τη Συμφωνία του Παρισιού υπό την προεδρία Τραμπ.

Ο Hoekstra επέκρινε σφοδρά την Κίνα για τα σχέδιά της να κατασκευάσει νέες μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με καύση άνθρακα. Όπως ανέφερε, μια τέτοια πολιτική «είναι ενάντια σε όσα συμφωνήθηκαν στην COP28», όπου τα κράτη δεσμεύτηκαν να προχωρήσουν στη «σταδιακή εγκατάλειψη των ορυκτών καυσίμων». Τόνισε: «Η κατασκευή νέων είναι μια πολύ κακή ιδέα».

Ωστόσο, είναι μάλλον απίθανο οι NDC που θα παρουσιαστούν στη COP30 στο Μπελέμ να επαρκούν για την αποτροπή της υπέρβασης του κρίσιμου ορίου του 1,5°C αύξησης της θερμοκρασίας σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα — στόχος-κλειδί της Συμφωνίας του Παρισιού.

Παρότι οι Βραζιλιάνοι διοργανωτές έχουν ξεκαθαρίσει ότι οι NDC δεν θα τεθούν σε διαδικασία διαπραγμάτευσης κατά τη διάρκεια της συνόδου, ο Hoekstra επέμεινε ότι η COP30 πρέπει να οδηγήσει σε συγκεκριμένη απάντηση στο ερώτημα πώς θα καλυφθεί το κλιματικό κενό μεταξύ των υφιστάμενων δεσμεύσεων και του στόχου του 1,5°C.

«Είναι δύσκολο να αφήσουμε αυτόν τον παροιμιώδη ελέφαντα στο δωμάτιο και να μην τον συζητήσουμε», δήλωσε. «Χρειαζόμαστε πολιτικό χώρο για να συζητήσουμε τον αντίκτυπο των Εθνικών Συνεισφορών και την πορεία προς τα εμπρός».

Πηγή: pagenews.gr