Η πολύκροτη «υπόθεση ΟΠΕΚΕΠΕ» φέρνει στο προσκήνιο τον ρόλο της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας

Στο προσκήνιο της πολύκροτης υπόθεσης κοινοτικής απάτης στην Ελλάδα με τα «εικονικά βοσκοτόπια», το περίφημο πια «σκάνδαλο ΟΠΕΚΕΠΕ, επανέρχεται ο ρόλος της νεοσύστατης Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας (EPPO), αλλά και της επικεφαλής της Λάουρας Κοντρούτσα Κόβεσι. Πρόκειται, άλλωστε για θεσμικό όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που λειτουργεί ανεξάρτητα και αποκεντρωμένα έχοντας ήδη στο ενεργητικό του ακόμα και παραπομπή στη δικαιοσύνη της ίδιας της Κομισιόν.

Μόλις τον Οκτώβριο του 2017 εκδόθηκε ο κανονισμός για τη σύσταση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, ενώ η έναρξη της λειτουργίας της εκκίνησε τον Νοέμβριο του ίδιου χρόνου.

Χρειάστηκαν δύο χρόνια από τότε έως το 2019 προκειμένου το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να εκλέξει την πρώτη Ευρωπαία Εισαγγελέα, τη Ρουμάνα Λάουρα Κοντρούτσα Κόβεσι, που ήταν ήδη γνωστή στην Ευρώπη, καθώς δικαιώθηκε το 2020 από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για την αποπομπή και πολιτική της «στοχοποίηση» από την τότε κυβέρνηση της Ρουμανίας σύμφωνα με την dw.com και την Αλεξάνδρα Βουδούρη

Επιμονή στις έρευνες ασχέτως του πολιτικού κόστους

Η Κόβεσι προηγουμένως, ως πρώτη γυναίκα εισαγγελέας της Ρουμανίας και επικεφαλής αργότερα της Εθνικής Διεύθυνσης Καταπολέμησης της Διαφθοράς στη χώρα της, είχε οδηγήσει στη Δικαιοσύνη δεκάδες υπουργούς, βουλευτές, δημάρχους, περιφερειάρχες και τον πρώην πρωθυπουργό Αντριάν Ναστάζε.

Αυτή η επιμονή της σε κάθε υπόθεση διαφθοράς, ασχέτως πολιτικού κόστους, είχε πείσει άλλωστε και τον Γάλλο πρόεδρο Εμμανουέλ Μακρόν να τη στηρίξει- έναντι του Γάλλου συνυποψηφίου της- στην τελική ευθεία για την εκλογή της στην ηγεσία της EPPO.

To σώμα της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, που έχει έδρα το Λουξεμβούργο, αποτελούν η Ευρωπαία εισαγγελέας καθώς και 24 Ευρωπαίοι εισαγγελείς (ένας ανά συμμετέχουσα χώρα της ΕΕ), δύο από τους οποίους λειτουργούν και ως αναπληρωτές του ευρωπαϊκού γενικού εισαγγελέα (επί του παρόντος, από τη Γερμανία και την Τσεχία) και τον διοικητικό διευθυντή.

Η δομή της ευρωπαϊκής εισαγγελίας

Παράλληλα, βέβαια, λειτουργεί και το αποκεντρωμένο επίπεδο της EPPO, που αποτελείται από τους Ευρωπαίους εντεταλμένους εισαγγελείς στα 24 συμμετέχοντα κράτη μέλη της ΕΕ. Για παράδειγμα, στο γραφείο της EPPO στην Αθήνα λειτουργούν 10 Ευρωπαίοι εντεταλμένοι εισαγγελείς.

Το κεντρικό επίπεδο στο Λουξεμβούργο εποπτεύει τις έρευνες και τις διώξεις, που διεξάγονται από τους εντεταλμένους Ευρωπαίους εισαγγελείς σε εθνικό επίπεδο και οι οποίοι λειτουργούν με πλήρη ανεξαρτησία από τις εθνικές αρχές.

Εξάλλου, οι διαδικαστικές πράξεις της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας υπόκεινται σε δικαστικό έλεγχο από τα εθνικά δικαστήρια. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο – μέσω προδικαστικών αποφάσεων ή δικαστικών επανεξετάσεων των πράξεων της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας-έχει εναπομένουσες εξουσίες για τη διασφάλιση της συνεπούς εφαρμογής του δικαίου της ΕΕ.

Προστασία των πληροφοροδιοτών

Βασική μέριμνα της EPPO αποτελεί η προστασία των πληροφοριοδοτών ειδικά εκείνων, που καταγγέλλουν υποθέσεις διαφθοράς, που «αγγίζουν» κρατικές δομές και υπουργεία. Η ιστοσελίδα της ευρωπαϊκής εισαγγελίας, άλλωστε, διαθέτει ειδική φόρμα και εύκολα προσβάσιμη στους πολίτες, ώστε να καταγγέλλουν κάθε είδους οικονομικό έγκλημα ή γενικότερα υπόθεση διαφθοράς.

Η ίδια η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία είναι υπόλογη εξάλλου στους Ευρωπαίους πολίτες εκδίδοντας ετήσια έκθεση, όπου καταγράφονται τα αποτελέσματα των ερευνών της. Για παράδειγμα, βάσει της έκθεσης του 2024 η EPPO τον Δεκέμβριο του 2024 είχε καταγεγραμμένες 2.666 ενεργές έρευνες, για εκτιμώμενες ζημιές άνω των 24,8 δισεκατομμυρίων ευρώ.

«Με εκτιμώμενη ζημία ύψους 13,15 δισ. ευρώ, η απάτη στον τομέα του ΦΠΑ αντιπροσωπεύει περισσότερο από το 53% της συνολικής εκτιμώμενης ζημίας, που ερευνήθηκε στο τέλος του 2024», αναφέρει η έκθεση. «Οι δικαστές χορήγησαν αποφάσεις δέσμευσης Ευρωπαίων Εντεταλμένων Εισαγγελέων ύψους 2,42 δισ. ευρώ, ενώ η αξία των παγωμένων περιουσιακών στοιχείων στη διάρκεια του έτους ανήλθε σε 849 εκατ. ευρώ» σημειώνει.