Το Oruç Reis επιστρέφει από την πρώτη αποστολή στη Σομαλία

Το Oruç Reis προς τιμήν του οθωμανικού ναυάρχου και χαρτογράφου του 16ου αιώνα, γνωστού για τις ναυτικές του αποστολές, διέσχισε τα Στενά των Δαρδανελίων, μετά από 234 ημέρες στη θάλασσα, σύμφωνα με το Anadolu. Όπως αναφέρει το turkish minute, το τουρκικό Υπουργείο Ενέργειας και Φυσικών Πόρων δήλωσε ότι η αποστολή ξεκίνησε στις 5 Οκτωβρίου 2024, με σκοπό την αξιολόγηση του δυναμικού υδρογονανθράκων στην αποκλειστική οικονομική ζώνη (ΑΟΖ) της Σομαλίας.

Το Oruç Reis, που ναυπηγήθηκε το 2017 με εθνικούς πόρους, έχει μήκος 87 μέτρα, πλάτος 23 μέτρα και ύψος 34 μέτρα. Είναι εξοπλισμένο για δισδιάστατες και τρισδιάστατες σεισμικές έρευνες. Κατά τη διάρκεια της αποστολής, το σκάφος συνέλεξε τρισδιάστατα σεισμικά δεδομένα σε έκταση 4.464 τετραγωνικών χιλιομέτρων σε τρία υπεράκτια τεμάχια. Στην Άγκυρα βρίσκεται σε εξέλιξη η ανάλυση των δεδομένων για τον προσδιορισμό πιθανών θέσεων γεώτρησης. Η γεώτρηση αναμένεται να ξεκινήσει στα τέλη του 2025 ή στις αρχές του 2026, εν αναμονή των περιβαλλοντικών ελέγχων και του λογιστικού σχεδιασμού.

Το σκάφος συνοδεύτηκε καθ’ όλη τη διάρκεια της αποστολής του από μια τουρκική ναυτική ομάδα, η οποία περιελάμβανε τα πολεμικά πλοία TCG Gediz, TCG Gökova και TCG Üsteğmen Arif Ekmekçi. Η ομάδα παρείχε ασφάλεια και διεξήγαγε κοινές δραστηριότητες εκπαίδευσης. Το σκάφος αναχώρησε από το λιμάνι της Μογκαντίσου στις 15 Ιουνίου.

Η Σομαλία, η οποία εξαρτάται από τις εισαγωγές πετρελαίου από την κατάρρευση της ενεργειακής της υποδομής στις αρχές της δεκαετίας του 1990, ελπίζει να αναζωογονήσει τον τομέα. Η Σομαλική Αρχή Πετρελαίου (SPA) αναμένεται να δημοσιεύσει λεπτομερή αποτελέσματα της έρευνας πετρελαίου τον Ιούλιο του 2025, τα οποία θα περιλαμβάνουν δεδομένα τόσο από την ανοικτή θάλασσα όσο και από την ξηρά.

Ο πρόεδρος της SPA, μηχανικός Αμπντουλκαντίρ Αντέν Μοχάμουντ, δήλωσε ότι οι εκτιμήσεις θα αποσαφηνίσουν το εύρος των αποθεμάτων υδρογονανθράκων της Σομαλίας.

Διμερείς συμφωνίες Τουρκίας – Σομαλίας

Η αποστολή ακολουθεί μια σειρά διμερών συμφωνιών που υπογράφηκαν μεταξύ της Τουρκίας και της Σομαλίας. Τον Φεβρουάριο του 2024, οι δύο χώρες κατέληξαν σε μια δεκαετή συμφωνία αμυντικής και οικονομικής συνεργασίας, η οποία αναθέτει στην Τουρκία την ευθύνη για την ασφάλεια των θαλάσσιων υδάτων της Σομαλίας. Σε αντάλλαγμα, η Τουρκία δικαιούται το 30% των εσόδων από την ΑΟΖ της Σομαλίας. Πρόσθετες συμφωνίες τον Μάρτιο και τον Οκτώβριο του 2024 εξουσιοδότησαν την Τουρκική Εταιρεία Πετρελαίου να εξερευνήσει έως και 15.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα υπεράκτιου και χερσαίου εδάφους.

Έγγραφα που δημοσιοποιήθηκαν τον Απρίλιο του 2025 περιγράφουν τους όρους κατανομής των εσόδων, οι οποίοι επιτρέπουν στην Τουρκία να διατηρήσει αρχικά το μεγαλύτερο μέρος των πόρων που θα εξάγει, προκειμένου να ανακτήσει τα λειτουργικά έξοδα. Οι συμφωνίες αυτές απαλλάσσουν επίσης τις τουρκικές εταιρείες από διάφορα τέλη και αναθέτουν τη δικαιοδοσία στα δικαστήρια της Κωνσταντινούπολης και όχι της Σομαλίας.

Οι ρυθμίσεις αυτές έχουν προκαλέσει συζήτηση στη Σομαλία. Ορισμένοι βουλευτές και ομάδες της κοινωνίας των πολιτών υποστηρίζουν ότι οι συμβάσεις περιορίζουν τον εθνικό έλεγχο και ζητούν μεγαλύτερη διαφάνεια και μεγαλύτερο μερίδιο των εσόδων για τη στήριξη των δημόσιων υπηρεσιών. Οι υποστηρικτές ισχυρίζονται ότι οι συμφωνίες επιτρέπουν την ανάπτυξη του τομέα της ενέργειας χωρίς οικονομικό κίνδυνο για τη Σομαλία.

Η Τουρκία έχει επεκτείνει σταθερά τη στρατιωτική και διπλωματική της παρουσία στη Σομαλία κατά την τελευταία δεκαετία. Τον Ιούνιο του 2025, η Τουρκία παρέδωσε τρία ελικόπτερα T-129 Atak και δύο ελικόπτερα γενικής χρήσης στις σομαλικές δυνάμεις. Οι σομαλοί πιλότοι έλαβαν εκπαίδευση στην Τουρκία πριν από τη μεταφορά. Από την ίδρυση του στρατοπέδου TURKSOM το 2017, η Τουρκία έχει εκπαιδεύσει χιλιάδες σομαλούς στρατιώτες. Το 2023, η Τουρκία παρείχε οπλισμένα drones για χρήση στην καταπολέμηση της ανταρσίας. Η τουρκική υποστήριξη επεκτείνεται επίσης στην ανάπτυξη του ναυτικού και στις προσπάθειες ανασυγκρότησης της ικανότητας θαλάσσιας περιπολίας της Σομαλίας.

Η Τουρκία διαδραμάτισε επίσης διαμεσολαβητικό ρόλο κατά τη διάρκεια των εντάσεων του Δεκεμβρίου 2024 μεταξύ της Σομαλίας και της Αιθιοπίας, μετά τη συμφωνία της Αιθιοπίας με το Σομαλιλάντ. Η Άγκυρα συνέβαλε στη διευκόλυνση του διαλόγου, ανοίγοντας το δρόμο για τη συμμετοχή της Τουρκίας σε μελλοντικά έργα υποδομής και logistics. Εκτός από τη στρατιωτική και ενεργειακή συνεργασία, η Τουρκία έχει επενδύσει στις πολιτικές υποδομές της Σομαλίας. Τουρκικές εταιρείες λειτουργούν το αεροδρόμιο και το λιμάνι της Μογκαντίσου και έχουν αναλάβει έργα στους τομείς της υγείας, της εκπαίδευσης και των δημοσίων έργων. Οι πρωτοβουλίες αυτές βρίσκονται σε εξέλιξη από την επίσκεψη του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στη Μογκαντίσου το 2011, με την υποστήριξη τόσο κρατικών όσο και ανθρωπιστικών φορέων, συμπεριλαμβανομένου του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας.

Πηγή: Pagenews.gr