Το μακροπρόθεσμο σχέδιο του Ερντογάν για την αντιπολίτευση

Αναλυτές υποστηρίζουν ότι η παρατεταμένη δίκη για την εκλογή ηγεσίας του CHP το 2023 δεν έχει τόσο στόχο την ανατροπή των αποτελεσμάτων, όσο την εξάντληση της ενέργειας της αντιπολίτευσης ενόψει σημαντικών πολιτικών μαχών

Μια μακροχρόνια δικαστική υπόθεση που αμφισβητεί το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας για την ηγεσία του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP), του κύριου κόμματος της αντιπολίτευσης στην Τουρκία, φαίνεται να στοχεύει λιγότερο στην ανατροπή των αποτελεσμάτων και περισσότερο στην αποδυνάμωση του κόμματος της αντιπολίτευσης από μέσα, προειδοποιούν αναλυτές — μια στρατηγική που θα μπορούσε να βοηθήσει τον πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να προχωρήσει σε ριζικές πολιτικές μεταρρυθμίσεις.

Όπως αναφέρει το al monitor, οι εισαγγελείς ξεκίνησαν έρευνα για καταγγελίες νοθείας των εκλογών τον Φεβρουάριο, μετά από ανεπιβεβαίωτες αναφορές του Λουτφού Σαβάς, πρώην μέλους του CHP που αποβλήθηκε πέρυσι λόγω εσωτερικών παραβάσεων. Η δίκη ξεκίνησε τον Μάρτιο και την περασμένη Δευτέρα πραγματοποιήθηκε η τρίτη ακροαματική διαδικασία. Το δικαστήριο ανέβαλε τη διαδικασία για τις 8 Σεπτεμβρίου. Η αγωγή αμφισβητεί τη νομιμότητα του συνεδρίου του CHP τον Νοέμβριο του 2023, στο οποίο ο Οζγκούρ Οζέλ νίκησε τον μακροπρόθεσμο ηγέτη Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου και στη συνέχεια οδήγησε το κόμμα σε ιστορικές νίκες στις τοπικές εκλογές. Η υπόθεση αφορά καταγγελίες για νοθεία των εκλογών κατά τη διάρκεια του αγώνα για την ηγεσία, αναζωπυρώνοντας τις εντάσεις εντός του κόμματος.

Οι επικριτές υποστηρίζουν ότι η νομική αμφισβήτηση έχει πολιτικά κίνητρα και αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας να περιθωριοποιηθεί η αντιπολίτευση σε μια περίοδο που η υποστήριξη προς την κυβερνητική συμμαχία του Ερντογάν μειώνεται λόγω του ανεξέλεγκτου πληθωρισμού. Ο ετήσιος πληθωρισμός στην Τουρκία έφτασε το 35,5% τον Ιούνιο, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν αυτή την εβδομάδα. Ενώ οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι επιμένουν ότι η δικαιοσύνη είναι ανεξάρτητη, ηγέτες της αντιπολίτευσης και διεθνείς παρατηρητές, συμπεριλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχουν επανειλημμένα εκφράσει ανησυχίες για την υπονόμευση της δικαστικής ανεξαρτησίας στην Τουρκία. Μια απόφαση που θα ακυρώσει την ψηφοφορία θα μπορούσε να επιτρέψει στο δικαστήριο να διορίσει έναν δικαστικό διαχειριστή ή να επαναφέρει τον Κιλικντάρογλου, σε μια κίνηση που, σύμφωνα με τους ειδικούς, θα καθιστούσε το κύριο κόμμα της αντιπολίτευσης της χώρας ουσιαστικά ανίκανο να λειτουργήσει, εξασφαλίζοντας την εξουσία του Ερντογάν.

Ωστόσο, ορισμένοι αναλυτές υποστηρίζουν ότι η ίδια η δίκη μπορεί να είναι το πραγματικό παιχνίδι. Ο Χατέμ Ετέ, ιδρυτής του ερευνητικού ινστιτούτου και δημοσκοπικού οργανισμού Panorama TR με έδρα την Άγκυρα, πιστεύει ότι η δίκη έχει ως κύριο στόχο να δημιουργήσει την εντύπωση ότι το CHP δεν αποτελεί βιώσιμη εναλλακτική λύση για τη διακυβέρνηση της χώρας.

«Πιστεύω ότι ο στόχος της υπόθεσης δεν είναι τόσο να ακυρώσει το συνέδριο του CHP ή να απομακρύνει τον Οζγκούρ Οζέλ και να επαναφέρει τον Κιλιντζαρόγλου», δήλωσε ο Ετέ στο Al-Monitor, «αλλά μάλλον να εξαντλήσει το CHP μέσω εσωτερικών διαμαχών». Πράγματι, η δίκη έχει ήδη αρχίσει να βαθαίνει το χάσμα μεταξύ της παλιάς φρουράς του CHP, που είναι πιστή στον Κιλιντζάρογλου, και της τρέχουσας ηγεσίας υπό τον Οζέλ.

Παρά τις πολυάριθμες προειδοποιήσεις του Οζέλ ότι θα ήταν μεγάλο λάθος εκ μέρους του Κιλιντζαρόγλου να αποδεχτεί μια πιθανή εντολή από το δικαστήριο, ο πρώην πρόεδρος δεν έχει ούτε απορρίψει δημοσίως τις κατηγορίες για νοθεία των εκλογών ούτε έχει αποκλείσει την επιστροφή του στην ηγεσία του κόμματος. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Κιλίτσνταρογλου δήλωσε την περασμένη εβδομάδα σε ανώτερα στελέχη του CHP ότι θα δεχόταν την εντολή αν του δοθεί και ότι, αν επανέλθει, θα συγκαλέσει νέο συνέδριο εντός 18 μηνών. Η είδηση προκάλεσε απογοήτευση τόσο στα μέλη της βάσης όσο και στα ανώτερα στελέχη, σύμφωνα με πολυάριθμες αναφορές που επικαλούνται πηγές του CHP. Εν μέσω της αυξανόμενης σφοδρής κριτικής στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης εναντίον του Κιλίτσνταρογλου, μια δεκάδα βουλευτών του CHP τάχθηκε δημοσίως στο πλευρό του.

«Ο σχεδιασμός του Ερντογάν από την πρώτη μέρα ήταν να το δει ως μια πολύ μακρά και παρατεταμένη, ίσως πολυετή μάχη, στην οποία ξέρει και πιστεύει ότι ο χρόνος είναι με το μέρος του», δήλωσε ο Σονέρ Τσαγκαπτάι του Ινστιτούτου για την Πολιτική της Εγγύς Ανατολής της Ουάσιγκτον στο Al-Monitor. «Θα έλεγα ότι η ιδέα είναι να μην ολοκληρωθεί η δίκη βιαστικά», πρόσθεσε ο Καγκαπτάι, «αλλά να την αφήσουν να τραβήξει για μήνες και χρόνια, ελπίζοντας ότι η ενέργεια της αντιπολίτευσης θα εξαντληθεί».

Οι νομικές μάχες που αντιμετωπίζει το CHP δεν περιορίζονται μόνο στην ψηφοφορία για την ηγεσία. Η δίκη εντάσσεται στο πλαίσιο μιας ευρύτερης δικαστικής καταστολής εναντίον των κύριων αξιωματούχων της αντιπολίτευσης, η οποία οδήγησε επίσης στη φυλάκιση του δημάρχου της Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμαμόγλου, υποψηφίου του CHP για την προεδρία. Ο Ιμαμόγλου παραμένει στη φυλακή μαζί με περισσότερους από 100 ανθρώπους που συνεργάζονταν μαζί του στο δήμο. Οι τουρκικές αρχές έχουν επίσης απολύσει 11 δημάρχους του CHP με κατηγορίες που κυμαίνονται από διαφθορά έως τρομοκρατία.

Η καταστολή επεκτάθηκε αυτή την εβδομάδα στην αιγαιακή πόλη της Σμύρνης, ιστορικό προπύργιο του CHP. Η αστυνομία συνέλαβε περισσότερα από 150 άτομα, μεταξύ των οποίων πρώην και νυν αξιωματούχοι του CHP, συμπεριλαμβανομένου του πρώην δημάρχου Τουντς Σόγιερ, με κατηγορίες διαφθοράς. Πρόσφατες δημοσκοπήσεις δείχνουν, ωστόσο, ότι η καταστολή δεν έχει ακόμη επηρεάσει την υποστήριξη του κοινού προς την κύρια αντιπολίτευση. Σε έρευνα της ORC Research που διεξήχθη μεταξύ 27 και 30 Ιουνίου σε 26 επαρχίες και σε 3.410 συμμετέχοντες, το CHP προηγείται με 47,9% της υποστήριξης, ενώ το AKP ακολουθεί στη δεύτερη θέση με 41,2%.

Ωστόσο, οι αναταραχές στο εσωτερικό του CHP θα μπορούσαν να αλλάξουν τα δεδομένα.

«Σε προηγούμενες δημοσκοπήσεις, έχουμε παρατηρήσει ένα σαφές μοτίβο: κάθε φορά που το CHP στρέφεται προς τα μέσα και οι εσωτερικές διαμάχες κυριαρχούν στην ατζέντα, χάνει ψήφους», εξήγησε ο Ετέ, προσθέτοντας: «Οι ψηφοφόροι που είναι δυσαρεστημένοι με την αντιπολίτευση δεν μεταπηδούν πάντα στο κυβερνών κόμμα — μπορεί να απέχουν από τις εκλογές ή να στραφούν αλλού».

Ωστόσο, σύμφωνα με τον Ετέ, ο σφιχτός ανταγωνισμός μεταξύ των δύο κομμάτων σημαίνει ότι το AKP θα μπορούσε να επωφεληθεί έμμεσα από τις εσωτερικές διχαστικές τάσεις του CHP. «Δεδομένου ότι τα δύο κόμματα είναι ήδη ισόπαλα, το AKP θα μπορούσε να ανακτήσει το προβάδισμά του ως πρώτο κόμμα ως αποτέλεσμα αυτών των εσωτερικών συζητήσεων», είπε. Πράγματι, καθώς το κύριο κόμμα της αντιπολίτευσης καταδίκασε την υπόθεση ως παράνομη, ο Ερντογάν έχει ήδη αρχίσει να διαμορφώνει την αφήγησή του. «Μέχρι πριν από δύο χρόνια, δεν μπορούσαν να επαινέσουν αρκετά τους προεδρικούς υποψηφίους τους», είπε σε τηλεοπτική ομιλία του στην Άγκυρα. «Σήμερα, όμως, δεν έχουν κανένα πρόβλημα να τους προσβάλλουν με τα πιο σκληρά λόγια».

Τι διακυβεύεται

Οι επόμενες προεδρικές και γενικές εκλογές στην Τουρκία έχουν προγραμματιστεί για το 2028, αλλά ενδέχεται να διεξαχθούν νωρίτερα. Μια αποδυναμωμένη αντιπολίτευση θα διευκόλυνε τον Ερντογάν να προωθήσει βασικές πρωτοβουλίες, όπως η σύνταξη ενός νέου συντάγματος που θα ανοίξει τον δρόμο για την παράταση της διακυβέρνησής του. Ο Ερντογάν πιστεύει ότι ο χρόνος είναι με το μέρος του, δήλωσε ο Καγκαπτάι. «Πιστεύει ότι με τους τεράστιους πόρους που έχει στη διάθεσή του, αν παραμείνει σταθερός και διπλασιάσει τις προσπάθειές του, η αντιπολίτευση θα εξαντλήσει την ενέργεια, τους πόρους, την υπομονή και την επιμονή της και θα καταρρεύσει».

Πηγή: Pagenews.gr