Κατά την ολοκλήρωση των πρώτων 100 ημερών της θητείας του στα τέλη Απριλίου, ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, προέβη σε μια δήλωση σχετικά με την πρόοδο των διαπραγματεύσεων για τους δασμούς. Ανέφερε ότι είχε ολοκληρώσει εμπορικές συμφωνίες με 200 χώρες. Περισσότερο από δύο μήνες αργότερα, ο Τραμπ έχει ανακοινώσει μόλις τρεις από αυτές τις συμφωνίες – με την Κίνα, το Ηνωμένο Βασίλειο και το Βιετνάμ, σημειώνει το CNN.
Τι συνέβη λοιπόν;
Η 9η Ιουλίου ήταν η ημέρα που ο Τραμπ είχε θέσει πριν από τρεις μήνες ως προθεσμία για όλες τις χώρες να καταλήξουν σε συμφωνία ή να αντιμετωπίσουν υψηλότερους «αμοιβαίους» δασμούς. Ο Τραμπ έχει έκτοτε αναγνωρίσει δημοσίως ότι το πάγωμα αυτών των δασμών της «Ημέρας της Απελευθέρωσης» μέχρι τις 9 Ιουλίου δεν άφηνε επαρκή χρόνο για να διαπραγματευτεί με σχεδόν όλες τις χώρες του κόσμου.
Ο Τραμπ ανέμενε αρχικά να ολοκληρώσει περισσότερες εμπορικές συμφωνίες μέχρι την προθεσμία της Τετάρτης, αλλά τις τελευταίες εβδομάδες έχει πεισθεί ότι η επίτευξη αυτών των συμφωνιών δεν μπορεί να γίνει πιο γρήγορα, ανέφεραν στο CNN πηγές που γνωρίζουν το θέμα. Αυτός είναι ο λόγος, για τον οποίο η δημόσια ρητορική του έχει μετατοπιστεί τις τελευταίες εβδομάδες στο να λέει ότι θα στείλει επιστολές που θα ορίζουν υψηλότερους δασμούς στους εμπορικούς εταίρους της Αμερικής, ενώ οι συνομιλίες συνεχίζονται.
Έτσι, ο Τραμπ συμφώνησε να μεταθέσει την προθεσμία για την 1η Αυγούστου, ώστε να δώσει στις χώρες που βρίσκονται κοντά σε μια συμφωνία λίγο περισσότερο χρόνο για συνομιλίες – ιδίως στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία βρίσκεται στα πρόθυρα της ανακοίνωσης μιας εμπορικής συμφωνίας με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Πρόοδος στις διαπραγματεύσεις με την ΕΕ
Οι διαπραγματευτές της ΕΕ και των ΗΠΑ για το εμπόριο πλησιάζουν σε μια συμφωνία-πλαίσιο που θα θέσει σε ισχύ δασμούς 10% και θα καθορίσει τις παραμέτρους για εκτεταμένες εμπορικές συζητήσεις που θα προχωρήσουν, σύμφωνα με τρεις αξιωματούχους που γνωρίζουν το θέμα.
Η πρόοδος στις διαπραγματεύσεις με την ΕΕ, ειδικότερα, αποτέλεσε βασικό στοιχείο για την παράταση της προθεσμίας πέραν της 9ης Ιουλίου.
Οι συνομιλίες μεταξύ των δύο πλευρών συνεχίζονται, αλλά οι αξιωματούχοι δήλωσαν ότι η συμφωνία θα ανακοινωθεί πριν από το τέλος της εβδομάδας. Ο Όλοφ Γκιλ, εκπρόσωπος για θέματα εμπορίου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, επιβεβαίωσε σε ενημέρωση του Τύπου την Τετάρτη ότι οι διαπραγματευτές της ΕΕ για το εμπόριο βρίσκονται σε ενεργές συζητήσεις με τον υπουργό Εμπορίου των ΗΠΑ Χάουαρντ Λούτνικ και τον εμπορικό αντιπρόσωπο των ΗΠΑ Τζέιμισον Γκριρ και ότι η συμφωνία αναμένεται να ανακοινωθεί τις επόμενες ημέρες.
Η πρόοδος αυτή σηματοδοτεί μια «δραματική» στροφή στη μακροχρόνια και δημόσια περιφρόνηση του Τραμπ για την ΕΕ, μια άποψη που αποτέλεσε το υπόβαθρο για μήνες απογοητευτικών και δύσκολων εμπορικών συζητήσεων φέτος.
Όμως ο τόνος του Τραμπ – και παρασκηνιακά, το ύφος και ο ρυθμός των διαπραγματεύσεων – άλλαξε δραματικά τις εβδομάδες που ακολούθησαν από τότε που απείλησε με δασμούς 50% την ΕΕ σε μια πρωινή ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στα τέλη Μαΐου. Αυτή η απροσδόκητη και δραματική απειλή προκάλεσε την άμεση αντίδραση της ΕΕ και έθεσε τις βάσεις για μια επείγουσα προσπάθεια επίτευξης κάποιας μορφής συμφωνίας.
Οι αξιωματούχοι της ΕΕ βρίσκονται εν μέσω ενημέρωσης των χωρών μελών σχετικά με το πλαίσιο και την προτεινόμενη διαδικασία διαπραγμάτευσης, δήλωσε ένας από τους αξιωματούχους της ΕΕ, προσθέτοντας ότι παρά τις συχνά αποκλίνουσες ισορροπίες των χωρών του μπλοκ, η συμφωνία παρουσιάστηκε ως ο καλύτερος και πιθανότατα μοναδικός τρόπος για να αποφευχθεί μια δραματική κλιμάκωση των δασμών την 1η Αυγούστου.
Οι διαπραγματευτές του Τραμπ διατήρησαν μια σκληρή γραμμή απέναντι στην πίεση της ΕΕ για εξαιρέσεις σε κλαδικούς δασμούς που ήδη ισχύουν ή πρόκειται να ισχύσουν, δήλωσαν οι αξιωματούχοι. Για παράδειγμα, η πίεση για τη μείωση του δασμού 25% του Τραμπ στα αυτοκίνητα αποτελεί κεντρικό σημείο εστίασης των συζητήσεων οι οποίες βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο, όπως και η προσπάθεια για τη μείωση των εισφορών 50% στον χάλυβα.
Οι διαπραγματευτές των ΗΠΑ έχουν δείξει κάποια προθυμία να εξετάσουν βασικές βιομηχανίες και προϊόντα της ΕΕ για πιθανές μειώσεις των συντελεστών, συμπεριλαμβανομένων των αεροπλάνων, των αλκοολούχων ποτών και ορισμένων γεωργικών προϊόντων. Αλλά αυτό θα απαιτούσε την τελική υπογραφή του Τραμπ, δήλωσαν οι αξιωματούχοι. Οι αξιωματούχοι της ΕΕ έχουν επίσης δεσμευτεί να αυξήσουν σημαντικά τις αγορές αμερικανικών προϊόντων του ενεργειακού και αμυντικού τομέα.
Εάν δεν επιτευχθεί συμφωνία, η ΕΕ έχει υποσχεθεί να εισαγάγει αντίμετρα με στόχο εξαγωγές των ΗΠΑ προς το μπλοκ αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων. Αυτά τα αντίποινα επρόκειτο να τεθούν σε ισχύ στις 14 Ιουλίου. Δεν είναι ακόμη σαφές εάν η ΕΕ θα μεταθέσει την ημερομηνία αυτή για να λάβει υπόψη της την παράταση της προθεσμίας του Τραμπ για τους «αμοιβαίους» δασμούς την 1η Αυγούστου.
«Εάν δεν επιτευχθεί συμφωνία εντός της καθορισμένης προθεσμίας, η ΕΕ είναι έτοιμη να ενεργοποιήσει στοχευμένα και αναλογικά αντίμετρα για την υπεράσπιση των νόμιμων συμφερόντων της», υπενθύμισε την Τετάρτη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο η Μαρί Μπγιέρ, υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Δανίας, σημειώνοντας ότι η υπομονή του μπλοκ έχει όρια.