Πριν καλά-καλά γίνει επίσημη πρόταση, το σχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για επιβολή φόρου σε μεγάλες επιχειρήσεις αντιμετωπίζει θύελλα αντιδράσεων. Κυβερνήσεις κρατών-μελών, μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και κορυφαίες επιχειρηματικές ενώσεις εκφράζουν έντονη δυσαρέσκεια, απειλώντας να το ακυρώσουν προτού καν ξεκινήσει η διαπραγμάτευση. Η πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, παρουσίασε την Τετάρτη το σχέδιο ως μέρος του επόμενου πολυετούς προϋπολογισμού της ΕΕ. Ο προβλεπόμενος φόρος θα αποφέρει περίπου 6,8 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως, με στόχο τη χρηματοδότηση ευρωπαϊκών προγραμμάτων και την αποπληρωμή χρεών από την περίοδο της πανδημίας.
Ωστόσο, το σχέδιο προκάλεσε άμεσες αντιδράσεις — πρώτα από τη Γερμανία και την Ολλανδία, χώρες με παραδοσιακή δυσπιστία απέναντι σε διευρυμένες ευρωπαϊκές δαπάνες.
Ο επικεφαλής των Γερμανών Χριστιανοδημοκρατών, Φρίντριχ Μερτς, μιλώντας δίπλα στον Βρετανό πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ, δήλωσε κατηγορηματικά: «Δεν υπάρχει νομική βάση για έναν τέτοιο φόρο από την ΕΕ. Δεν πρόκειται να το κάνουμε». Η δήλωσή του έχει ιδιαίτερο βάρος, καθώς και ο ίδιος και η φον ντερ Λάιεν προέρχονται από το CDU.
Κριτική από το Ευρωκοινοβούλιο
Η Ολλανδία επίσης ξεκαθάρισε μέσω εκπροσώπου της στην ιστοσελίδα POLITICO ότι δεν προτίθεται να συζητήσει το θέμα, επιμένοντας στην ανάγκη περιορισμού και όχι διεύρυνσης του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού.
Ακόμη και χώρες του Νότου, με πιο χαλαρή δημοσιονομική πολιτική, εμφανίζονται διστακτικές. Διπλωμάτης από μία από αυτές παραδέχθηκε ότι θα είναι «δύσκολο» το σχέδιο να προχωρήσει.
Σκεπτικισμός κυριαρχεί και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο έχει αποφασιστικό ρόλο. Η αντιπρόεδρος της επιτροπής προϋπολογισμών, Μόνικα Χολμάιερ, προειδοποίησε ότι ο φόρος αυτός αντιστρατεύεται τις προσπάθειες ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας, ιδίως για τις μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις.
Όπως είπε, «είναι οι ίδιες επιχειρήσεις που στηρίζουμε μέσω του Ταμείου Ανταγωνιστικότητας για την καινοτομία και την προσέλκυση επενδύσεων στην ΕΕ».
Η πρόταση προβλέπει σταθερό φόρο για επιχειρήσεις με κύκλο εργασιών άνω των 100 εκατομμυρίων ευρώ, ανεξαρτήτως αν είναι κερδοφόρες ή όχι.
Για έσοδα από 100 έως 250 εκατ. ευρώ, ο φόρος θα είναι 100.000 ευρώ, ενώ για έσοδα άνω των 750 εκατ. ευρώ θα φτάνει τα 750.000 ευρώ. Αυτό συνεπάγεται ότι μια εταιρεία με τζίρο 750 εκατ. ευρώ θα καταβάλλει το ίδιο ποσό με μια που φτάνει τα 75 δισ. ευρώ, γεγονός που πολλοί θεωρούν άδικο.
Ο Μάρκους Μπέιρερ, γενικός διευθυντής της BusinessEurope, χαρακτήρισε την πρόταση «εντελώς αντιπαραγωγική», ενώ ο Στέφανο Παν, αντιπρόεδρος της ιταλικής Confindustria, προειδοποίησε ότι το όριο των 100 εκατ. ευρώ μπορεί να φρενάρει την ανάπτυξη καινοτόμων επιχειρήσεων.
Από τη Γερμανία, η Τάνια Γκέννερ, επικεφαλής της Ομοσπονδίας Γερμανικών Βιομηχανιών, κάλεσε το Βερολίνο να αντιδράσει σθεναρά, λέγοντας πως η πρόταση «αντιβαίνει στους στρατηγικούς στόχους της ΕΕ».
Η πρόταση της Επιτροπής μοιάζει να συγκεντρώνει ελάχιστες πιθανότητες εφαρμογής στην παρούσα φάση, ειδικά ενόψει των πολιτικών ισορροπιών και των αντιστάσεων σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο.