«Εθνικό Σχέδιο για τα Ύδατα»: Πράσινη Μεταρρύθμιση με ΔΕΗ-Μοντέλο για την ΕΥΔΑΠ και την ΕΥΑΘ

Η ώρα του νερού: Εθνική πρόκληση με πράσινη σφραγίδα

Η λειψυδρία πλέον δεν αποτελεί σενάριο· είναι πραγματικότητα. Η Ελλάδα, σύμφωνα με τα νεότερα δεδομένα, κατατάσσεται στην 19η θέση παγκοσμίως ως προς τον κίνδυνο λειψυδρίας, ενώ τα αποθέματα στην Αττική έχουν μειωθεί πάνω από 50% από το 2022. Στο φόντο αυτών των κρίσιμων εξελίξεων, η κυβέρνηση ανακοινώνει σήμερα από το Μέγαρο Μαξίμου το Εθνικό Σχέδιο για τα Ύδατα, μια ολοκληρωμένη μεταρρύθμιση με έντονο ESG αποτύπωμακαι στόχευση σε περιβαλλοντική βιωσιμότητα, τεχνολογική και διακυβερνητική ανασυγκρότηση.

Το «μοντέλο ΔΕΗ» στην καρδιά της μεταρρύθμισης

Η στρατηγική της κυβέρνησης θυμίζει τη μερική ανασύνταξη του ενεργειακού τομέα, γνωστή ως «μοντέλο ΔΕΗ». Αντίστοιχα, το σχέδιο για τη διαχείριση των υδάτων:

• Δεν προβλέπει ιδιωτικοποίηση, όμως ανοίγει τον δρόμο για λειτουργική μεταρρύθμιση των δύο βασικών φορέων διαχείρισης, ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ.
• Διευρύνει την ακτίνα ευθύνης των δύο οργανισμών πέρα από τις παραδοσιακές γεωγραφικές περιοχές.
• Προβλέπει αλλαγές στη δομή και στη διοίκηση, με έμφαση στην αποτελεσματικότητα, τη διαφάνεια και τη διαλειτουργικότητα.
• Στοχεύει σε κεντρική διαχείριση, καθώς σήμερα υπάρχουν περίπου 700 διάσπαρτοι και ασύνδετοι φορείςδιαχείρισης νερού.

«Ένας μικρός ΤΟΕΒ δεν μπορεί να αντλήσει πόρους για μεγάλα έργα. Χρειάζεται κεντρικός συντονισμός»,επισημαίνει κυβερνητική πηγή.

ESG – Η διάσταση της περιβαλλοντικής διακυβέρνησης

Η μεταρρύθμιση αυτή εντάσσεται στο πλαίσιο της στρατηγικής ESG (Environmental, Social, Governance), και ειδικά στον άξονα “E” – Περιβάλλον. Το Εθνικό Σχέδιο για τα Ύδατα προωθεί:

• Μείωση απωλειών νερού με εκσυγχρονισμό των παλιών δικτύων.
• Έξυπνα δίκτυα παρακολούθησης και διαχείρισης.
• Συστηματική διαχείριση αποθεμάτων με βάση τις λεκάνες απορροής και τις κλιματικές ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής.
• Αντιπλημμυρική διάσταση στα έργα ύδρευσης.
• Ενσωμάτωση ψηφιακών τεχνολογιών (αισθητήρες, ανάλυση δεδομένων, τηλεμετρία) για την προληπτική και ορθολογική χρήση πόρων.

Αφαλάτωση: Νέο νερό από τη θάλασσα

Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στα νησιά, με αιχμή του δόρατος τις μονάδες αφαλάτωσης. Τα νησιά αντιμετωπίζουν αυξημένες ανάγκες το καλοκαίρι λόγω τουρισμού, ενώ ταυτόχρονα δεν διαθέτουν επαρκή υδάτινα αποθέματα.

Η λύση:

• Νέες μονάδες αφαλάτωσης θα αναπτυχθούν σε στρατηγικά σημεία.
• Τα έργα θα ενταχθούν σε πράσινα χρηματοδοτικά σχήματα, με πιθανή ένταξη σε ESG portfolios και χρηματοδοτικά εργαλεία ΕΕ.
• Οι μονάδες θα τροφοδοτούνται, όπου είναι εφικτό, από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), ώστε να περιοριστεί το ενεργειακό τους αποτύπωμα.

Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και Υδατικοί Πόροι: Ένας κρίσιμος δεσμός

Η διαχείριση του νερού δεν μπορεί να είναι αποκομμένη από την ενεργειακή πολιτική. Το νέο σχέδιο προβλέπει:

• Ενεργειακή αυτονομία αντλιοστασίων και εγκαταστάσεων επεξεργασίας μέσω φωτοβολταϊκών και αιολικής ενέργειας.
• Κυκλική οικονομία με επαναχρησιμοποίηση του επεξεργασμένου νερού (π.χ. για άρδευση).
• Ανάπτυξη υβριδικών μονάδων νερού-ενέργειας, ειδικά σε αγροτικές και νησιωτικές περιοχές.

Κοινωνική και θεσμική διάσταση: Το νερό ως δημόσιο αγαθό

Η κυβέρνηση ξεκαθαρίζει ότι το νερό παραμένει δημόσιο αγαθό, σύμφωνα με το Σύνταγμα και τις αποφάσεις του ΣτΕ. Η νέα πολιτική:

• Δεν προωθεί ιδιωτικοποίηση, αλλά επιχειρεί θεσμική ενοποίηση και αναδιοργάνωση.
• Στοχεύει στη δικαιότερη κατανομή των πόρων και την προσβασιμότητα όλων σε ποιοτικό νερό.
• Δημιουργεί ένα νέο θεσμικό πλαίσιο που θα διασφαλίζει λογοδοσία, στρατηγική μακροπρόθεσμης διαχείρισης και βιωσιμότητα.

Από τη διάσπαση στη στρατηγική ενότητα

Το Εθνικό Σχέδιο για τα Ύδατα αποτελεί ένα κρίσιμο βήμα προς μια νέα περιβαλλοντική και διαχειριστική κανονικότητα, με το βλέμμα στραμμένο 30 χρόνια μπροστά. Σε μια εποχή όπου οι φυσικοί πόροι μειώνονται και οι περιβαλλοντικές προκλήσεις αυξάνονται, η εθνική υδατική στρατηγική οφείλει να είναι όχι μόνο σύγχρονη και τεχνολογικά εναρμονισμένη, αλλά και δίκαιη, πράσινη και ολιστική.

Το νερό δεν είναι απλά φυσικός πόρος. Είναι κοινωνικό δικαίωμα και περιβαλλοντική ευθύνη.

Πηγή: pagenews.gr