Ο κόσμος καλείται να αντιμετωπίσει από αύριο (1/8) αυξημένους δασμολογικούς συντελεστές από την κυβέρνηση Τραμπ, γεγονός που δημιουργεί ακόμη μεγαλύτερη οικονομική αμφιβολία. Για τις περισσότερες χώρες, αυτός ο «Ασκός του Αιόλου» έχει ανοίξει δις ήδη, από την «Ημέρα της Απελευθέρωσης» στις 2 Απριλίου έως τις 9 Ιουλίου και τώρα έως την 1η Αυγούστου.
Τον Απρίλιο, ο Τραμπ είχε ισχυριστεί ότι είχε κάνει «πάνω από 200 συμφωνίες» σε συνέντευξή του στο περιοδικό Time, και ο εμπορικός σύμβουλος Πίτερ Ναβάρο είχε δηλώσει ότι «90 συμφωνίες σε 90 ημέρες» ήταν δυνατές. Η χώρα έχει αποτύχει ωστόσο σε αυτόν τον στόχο, με μόλις 8 συμφωνίες σε 120 ημέρες, συμπεριλαμβανομένης μίας με την ΕΕ των 27 μελών. Ποια είναι λοιπόν η κατάσταση στο παγκόσμιο εμπόριο;
Το Ηνωμένο Βασίλειο: Πρώτο σε συμφωνία
Το Ηνωμένο Βασίλειο ήταν το πρώτο που κατέληξε σε εμπορική συμφωνία με τις ΗΠΑ, κλείνοντας μία ήδη από τον Μάιο. Το πλαίσιο περιλαμβάνει βασικούς δασμούς 10% σε βρετανικά προϊόντα, καθώς και διάφορες ποσοστώσεις και εξαιρέσεις για προϊόντα όπως αυτοκίνητα και αεροδιαστημικά προϊόντα.
Αλλά ακόμη και μετά την πρόσφατη συνάντηση του Προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ με τον Πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ στη Σκωτία, ορισμένα σημεία της εμπορικής τους συμφωνίας παραμένουν αβέβαια. Αυτό περιλαμβάνει τους δασμούς στον χάλυβα και το αλουμίνιο του Ηνωμένου Βασιλείου, τους οποίους οι ΗΠΑ συμφώνησαν να μειώσουν. Οι συνομιλίες για τον φόρο ψηφιακών υπηρεσιών του Ηνωμένου Βασιλείου, τον οποίο ο Τραμπ θέλει να καταργήσει, φαίνεται επίσης να συνεχίζονται.
Βιετνάμ: Oι δασμοί μειώθηκαν κατά το ήμισυ
Το Βιετνάμ ήταν το δεύτερο που έκλεισε συμφωνία με την κυβέρνηση Τραμπ, με τον Αμερικανό πρόεδρο να ανακοινώνει μια εμπορική συμφωνία στις 2 Ιουλίου, με αποτέλεσμα οι δασμοί που επιβλήθηκαν στο Βιετνάμ να μειώνονται από 46% σε 20%.
Ένα σημείο στη συμφωνία ήταν ο δασμός 40% για «μεταφόρτωση» προϊόντων που προέρχονται από άλλη χώρα και περνούν από το Βιετνάμ πριν φτάσουν στις ΗΠΑ, αλλά δεν είναι σαφές πώς θα εφαρμοστεί. Ο Τραμπ επίσης ισχυρίστηκε ότι τα αμερικανικά προϊόντα θα έχουν πλήρη πρόσβαση στην αγορά του Βιετνάμ.
Οι Κινέζοι κατασκευαστές έχουν χρησιμοποιήσει τη μεταφόρτωση για να παρακάμψουν τους υψηλούς δασμούς στις άμεσες αποστολές τους προς τις Ηνωμένες Πολιτείες, χρησιμοποιώντας το Βιετνάμ ως σημαντικό κόμβο μεταφόρτωσης.
Ωστόσο, φαίνεται ότι το Βιετνάμ αιφνιδιάστηκε από τον επιβληθέντα συντελεστή 20%, σύμφωνα με δημοσίευμα του Politico. Το Politico ανέφερε ότι οι διαπραγματευτές ανέμεναν δασμό 11%, αλλά ο Τραμπ ανακοίνωσε μονομερώς τον συντελεστή 20%.
Ινδονησία: Άρση των φραγμών
Ο δασμολογικός συντελεστής της Ινδονησίας μειώθηκε στο 19% από 32% στη συμφωνία της με τον Τραμπ, η οποία ανακοινώθηκε στις 15 Ιουλίου.
Ο Λευκός Οίκος δήλωσε ότι η Ινδονησία θα καταργήσει τους δασμολογικούς φραγμούς σε πάνω από το 99% των αμερικανικών προϊόντων που εξάγονται στην Ινδονησία σε όλους τους τομείς, συμπεριλαμβανομένων των γεωργικών προϊόντων και της ενέργειας. Η συμφωνία αναφέρει επίσης ότι οι χώρες θα αντιμετωπίσουν επίσης διάφορα «μη δασμολογικά εμπόδια» και άλλα εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι ΗΠΑ στις αγορές της Ινδονησίας.
Φιλιππίνες: Οριακή μείωση
Σε αντίθεση με τους παραπάνω εταίρους ASEAN που είχαν σημαντικές μειώσεις, οι Φιλιππίνες είδαν μείωση μόλις 1 ποσοστιαίας μονάδας, από 20% σε 19%, στις 22 Ιουλίου.
Ο Τραμπ δήλωσε ότι η Μανίλα δεν θα επιβάλει δασμούς σε αμερικανικά προϊόντα και επαίνεσε τη χώρα για το «άνοιγμα της αγοράς προς τις ΗΠΑ». Επιπλέον, ανέφερε ότι οι Φιλιππίνες θα συνεργαστούν «στρατιωτικά», χωρίς όμως να δώσει λεπτομέρειες.
Ιαπωνία: ρύζι και αυτοκίνητα
Η Ιαπωνία ήταν η δεύτερη μεγάλη ασιατική οικονομία που κατέληξε σε συμφωνία με τις ΗΠΑ μετά την Κίνα, με τον δασμολογικό συντελεστή να μειώνεται στο 15% από 25% στις 23 Ιουλίου, και ήταν η πρώτη οικονομία που είδε χαμηλότερο δασμολογικό συντελεστή για τον βασικό αυτοκινητοβιομηχανικό της τομέα.
Ο Τραμπ χαρακτήρισε τη συμφωνία «ίσως τη μεγαλύτερη συμφωνία που έχει γίνει ποτέ», προσθέτοντας ότι η Ιαπωνία θα επενδύσει 550 δισεκατομμύρια δολάρια στις Ηνωμένες Πολιτείες και οι ΗΠΑ θα «λάβουν το 90% των κερδών».
Η πορεία προς αυτή τη συμφωνία ήταν γεμάτη αβεβαιότητα, με τον Τραμπ να λέει μέρες πριν από τη συμφωνία ότι δεν περίμενε οι δύο χώρες να καταλήξουν σε συμφωνία. Περιέγραψε την Ιαπωνία ως «πολύ σκληρή» στις διαπραγματεύσεις και υποστήριξε ότι η χώρα ήταν «χαϊδεμένη» επειδή δεν δέχτηκε το αμερικανικό ρύζι παρότι έχει έλλειψη εγχώριου ρυζιού.
ΕΕ: Παραμένουν κάποιες ενστάσεις
Η συμφωνία της ΕΕ με τις ΗΠΑ επιτεύχθηκε πριν από λίγες μέρες, μετά από μακρές διαπραγματεύσεις. Τα προϊόντα της ΕΕ αντιμετωπίζουν πλέον βασικό δασμολογικό συντελεστή 15%, το μισό του 30% με το οποίο ο Τραμπ είχε απειλήσει προηγουμένως το μπλοκ. Οι υφιστάμενοι δασμοί στα αυτοκίνητα θα μειωθούν στο 15% και οι δασμοί σε ορισμένα προϊόντα, όπως τα αεροσκάφη και ορισμένα γενόσημα φάρμακα, θα επιστρέψουν στα επίπεδα πριν από τον Ιανουάριο.
Ωστόσο, η συμφωνία έχει δεχθεί κριτική, μεταξύ άλλων και απο ορισμένους Ευρωπαίους ηγέτες. Ο Γάλλος πρωθυπουργός Φρανσουά Μπαϊρού έφτασε στο σημείο να πει ότι ήταν μια πράξη «υποταγής» και μια «μαύρη μέρα». Ο Επίτροπος Εμπορίου της ΕΕ Μάρος Σέφκοβιτς, ωστόσο, την χαρακτήρισε «την καλύτερη συμφωνία που θα μπορούσαμε να πετύχουμε υπό πολύ δύσκολες συνθήκες».
Νότια Κορέα: επίσης στο 15%
Η Νότια Κορέα είναι η τελευταία χώρα που κατέληξε σε συμφωνία με τις ΗΠΑ, την Πέμπτη, με τους όρους να είναι κάπως παρόμοιοι με αυτούς που επιβλήθηκαν στην Ιαπωνία.
Η χώρα θα δει έναν γενικό δασμό 15% στις εξαγωγές της, ενώ οι δασμοί στην αυτοκινητοβιομηχανία μειώνονται επίσης στο 15%. Η Νότια Κορέα «θα δώσει στις Ηνωμένες Πολιτείες 350 δισεκατομμύρια δολάρια για επενδύσεις που ανήκουν και ελέγχονται από τις Ηνωμένες Πολιτείες, και τις οποίες έχω επιλέξει εγώ ως πρόεδρος», δήλωσε ο Τραμπ.
Ο υπουργός Εμπορίου των ΗΠΑ, Χάουαρντ Λάτνικ, δήλωσε ότι «το 90% των κερδών» από αυτήν την επένδυση των 350 δισεκατομμυρίων δολαρίων θα «κατευθυνθεί στον αμερικανικό λαό». Ωστόσο, ο πρόεδρος της Νότιας Κορέας, Λι Τζάε Μιούνγκ, δήλωσε ότι το ταμείο των 350 δισεκατομμυρίων δολαρίων θα διαδραματίσει ρόλο στη διευκόλυνση της «ενεργού εισόδου» κορεατικών εταιρειών στην αγορά των ΗΠΑ σε κλάδους όπως η ναυπηγική βιομηχανία και οι ημιαγωγοί.
Κίνα: οι συνομιλίες συνεχίζονται
Οι εμπορικές συνομιλίες της κυβέρνησης Τραμπ με την Κίνα έχουν ακολουθήσει διαφορετική πορεία από τον υπόλοιπο κόσμο. Η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο βρισκόταν σταθερά στο εμπορικό στόχαστρο του Τραμπ από τη στιγμή που ανέλαβε καθήκοντα.
Αντί συμφωνίας, η Κίνα έχει δεχτεί σειρά αναστολών στο «αμοιβαίο» δασμολόγιο. Αρχικά επιβλήθηκε 34%, πριν μια σειρά μέτρων αμφίδρομης κλιμάκωσης φτάσει σε 145% για τις εισαγωγές από την Κίνα προς τις ΗΠΑ και 125% για τις αμερικανικές εισαγωγές στην Κίνα.
Ωστόσο, οι δύο πλευρές συμφώνησαν σε μείωση δασμών τον Μάιο μετά τη συνάντησή τους στη Γενεύη, με ανακωχή μέχρι τις 12 Αυγούστου. Η Κίνα αντιμετωπίζει τώρα συνολικό δασμό 30%, ενώ οι ΗΠΑ εξετάζουν δασμούς 10%.
Η πιο πρόσφατη συνάντηση των χωρών στη Στοκχόλμη έληξε χωρίς παράταση της «εκεχειρίας», αλλά ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ δήλωσε ότι οποιαδήποτε παράταση της εκεχειρίας δεν θα συμφωνηθεί έως ότου ο Τραμπ υπογράψει το σχέδιο.
Οι χώρες χωρίς συμφωνία
Για τις χώρες χωρίς συμφωνία, φαίνεται ότι θα τους επιβληθεί υψηλότερος παγκόσμιος βασικός δασμός περίπου 15%-20%, σύμφωνα με τον Τραμπ, υψηλότερος από το βασικό 10% που ανακοινώθηκε την «Ημέρα της Απελευθέρωσης». Οι χώρες με εμπορικό πλεόνασμα με τις ΗΠΑ πιθανότατα θα αντιμετωπίσουν υψηλότερο δασμολογικό συντελεστή.
Ακολουθούν ορισμένοι βασικοί εμπορικοί εταίροι που δεν έχουν συμφωνήσει σε συμφωνία με τις ΗΠΑ
Ινδία: δασμοί και «ποινή»
Την Τετάρτη, ο Τραμπ ανακοίνωσε δασμό 25% στην Ινδία, μαζί με μια επιπλέον, ακαθόριστη «ποινή» για τις, κατά την άποψή του, άδικες εμπορικές πολιτικές της χώρας και για τις αγορές στρατιωτικού εξοπλισμού και ενέργειας από τη Ρωσία.
«Παρόλο που η Ινδία είναι φίλη μας, τα τελευταία χρόνια έχουμε κάνει σχετικά λίγες επιχειρήσεις μαζί της επειδή οι δασμοί τους είναι υπερβολικά υψηλοί, από τους υψηλότερους στον κόσμο», έγραψε ο Τραμπ στο Truth Social.
Ο δασμός 25% είναι λίγο χαμηλότερος από τον 26% που είχε επιβληθεί την «Ημέρα Απελευθέρωσης» (Liberation Day), αλλά βρίσκεται στο υψηλό άκρο του εύρους 20%-25% που ο πρόεδρος των ΗΠΑ είπε ότι εξετάζει.
Καναδάς: Μια «έντονη φάση»
Τους τελευταίους μήνες υπάρχει συνεχής ανταλλαγή μέτρων μεταξύ Καναδά και ΗΠΑ, με την Οτάβα να έχει ήδη δεχτεί επιβαρύνσεις πριν ο Τραμπ ανακοινώσει τους λεγόμενους «ανταποδοτικούς» δασμούς. Από την 1η Αυγούστου, ο Καναδάς αντιμετωπίζει δασμούς 35% σε διάφορα προϊόντα, ενώ ο Τραμπ απείλησε ότι το ποσοστό αυτό θα αυξηθεί σε περίπτωση αντιποίνων.
Ο συγκεκριμένος δασμός δεν περιλαμβάνει επιμέρους κλαδικούς δασμούς. Ο Τραμπ έχει επικαλεστεί επανειλημμένα τα ναρκωτικά που διακινούνται από τον Καναδά προς τις ΗΠΑ ως λόγο για την επιβολή δασμών.
Ο Καναδός πρωθυπουργός Μαρκ Κάρνεϊ δήλωσε νωρίτερα αυτήν την εβδομάδα ότι οι δύο χώρες βρίσκονται σε «έντονη φάση» διαπραγματεύσεων, επισημαίνοντας ότι είναι απίθανο να υπάρξει συμφωνία, σύμφωνα με το Reuters.
Μεξικό: Καμία ένδειξη προόδου
Όπως και ο Καναδάς, το Μεξικό είναι στόχος των αμερικανικών δασμών εδώ και καιρό, με τον Τραμπ να επικαλείται τα ναρκωτικά και την παράνομη μετανάστευση ως λόγους για την επιβολή δασμών στον νότιο γείτονα των ΗΠΑ.
Ο πρόεδρος έχει δηλώσει ότι το Μεξικό δεν έχει κάνει αρκετά για να φυλάξει τα σύνορα. Το Μεξικό αναμένεται να πληγεί με δασμό 30%, και σε περίπτωση αντιποίνων, οι ΗΠΑ προειδοποιούν με ακόμα υψηλότερους δασμούς.
Αυστραλία: Σταθερά στον βασικό δασμό
Η Αυστραλία αυτή τη στιγμή υπόκειται στον βασικό δασμό 10%, καθώς έχει εμπορικό έλλειμμα με τις ΗΠΑ. Ωστόσο, μπορεί να αντιμετωπίσει υψηλότερο δασμό, αν ο Τραμπ αποφασίσει να αυξήσει το βασικό ποσοστό στο 15%-20%.
Δεν έχει γίνει γνωστό αν η Αυστραλία βρίσκεται σε εμπορικές διαπραγματεύσεις με την Ουάσινγκτον, ενώ ο πρωθυπουργός Άντονι Αλμπανίζε φέρεται να υποστηρίζει ότι το έλλειμμα και η εμπορική συμφωνία θα έπρεπε να σημαίνουν ότι δεν θα υπάρχουν δασμοί στα αυστραλιανά εισαγόμενα προϊόντα.
Πρόσφατα, η Αυστραλία χαλάρωσε τους περιορισμούς στο αμερικανικό βοδινό κρέας, κίνηση που το γραφείο του αμερικανικού εμπορικού εκπροσώπου απέδωσε στον Τραμπ, αν και ο Αλμπανίζε φέρεται να είπε ότι η κίνηση δεν προήλθε από εντολή Τραμπ.