«Ρεύμα» από τα Σκουπίδια: Επένδυση ή Ενεργειακό Ρουσφέτι;

Στα σκαριά έξι μονάδες καύσης απορριμμάτων – Τα υποσχόμενα οφέλη, η δημόσια διαβούλευση και οι πολιτικές αντιδράσεις

Έξι μονάδες ενεργειακής αξιοποίησης απορριμμάτων σχεδιάζεται να κατασκευαστούν ανά την Ελλάδα, στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ), που προβλέπει μείωση της ταφής στο 10% έως το 2030. Από την 1η Αυγούστου, η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) έχει τεθεί σε δημόσια διαβούλευση, με ορίζοντα έως τα τέλη Αυγούστου.

Παρά τα θετικά ενεργειακά και περιβαλλοντικά στοιχεία της μελέτης, οι αντιδράσεις είναι έντονες. Ο βασικός άξονας της κριτικής αφορά το ότι το κόστος θα μετακυλιστεί στους δήμους και τελικά στους πολίτες, σε αντίθεση με τα μοντέλα που ισχύουν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Οι έξι μονάδες και η γεωγραφική κατανομή

Οι μονάδες θα έχουν συνολική διαχειριστική ικανότητα 1.184.000 τόνους απορριμμάτων/έτος, καλύπτοντας σχεδόν όλο τον όγκο των Απορριμματογενών Ενεργειακών Πρώτων Υλών (ΑΕΠΥ). Οι περιοχές που προβλέπεται να φιλοξενήσουν τις εγκαταστάσεις είναι:

• ΠΕ Ξάνθης ή Ροδόπης – 62.000 τόνοι/έτος
• ΠΕ Κοζάνης – 288.000 τόνοι/έτος
• Πελοπόννησος (Αρκαδία, Αχαΐα ή Ηλεία) – 154.000 τόνοι/έτος
• Βοιωτία – 141.000 έως 221.000 τόνοι/έτος
• Αττική – 321.000 έως 401.000 τόνοι/έτος
• Ηράκλειο Κρήτης – 140.000 τόνοι/έτος

Ηλεκτρική Ενέργεια από Απορρίμματα – 1.033 GWh ετησίως

Σύμφωνα με τη ΣΜΠΕ, οι μονάδες θα παράγουν συνολικά 1.033 GWh ετησίως, καλύπτοντας περίπου το 2% της εθνικής κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας (εκτίμηση ΑΔΜΗΕ για το 2030). Η κατανομή έχει ως εξής:

• Ροδόπη/Ξάνθη: 54 GWh
• Κοζάνη: 254 GWh
• Πελοπόννησος: 138 GWh
• Βοιωτία: 154 GWh
• Αττική: 306 GWh
• Κρήτη: 127 GWh

Η ενέργεια από το βιοαποδομήσιμο κλάσμα καταγράφεται ως ΑΠΕ, ενισχύοντας τους εθνικούς στόχους για μείωση εκπομπών.

Τεχνολογία Καύσης – Χαμηλή Περιβαλλοντική Επίπτωση;

Η τεχνολογία που επιλέγεται είναι η moving grate incineration (καύση με κινούμενη εσχάρα), με θερμοκρασίες >850°C και αυστηρούς ελέγχους ρύπων. Η μελέτη επισημαίνει:

• Πλήρης αποδόμηση οργανικών ενώσεων
• Αποφυγή διοξινών
• Επεξεργασία τέφρας (fly ash) και αξιοποίηση υπολειμμάτων (bottom ash)

Οι Σφοδρές Αντιδράσεις

Παρά τις τεχνικές διαβεβαιώσεις, η πολιτική και κοινωνική αντιπαράθεση φουντώνει. Ο πυρήνας της κριτικής:

Οι πολίτες και οι δήμοι θα πληρώνουν για να καούν τα σκουπίδια τους, ενώ οι ιδιώτες θα πωλούν την παραγόμενη ενέργεια με κέρδος.

✦ Χάρης Δούκας, Δήμαρχος Αθηναίων:

«Μια “επένδυση” με τέσσερα έσοδα για τον ιδιώτη και τον λογαριασμό στους δημότες. Επιδοτείται για να φτιάξει τη μονάδα, πληρώνεται για να του φέρουν τα σκουπίδια, επιδοτείται για την ΑΠΕ, πουλάει την ενέργεια ακριβά. Καθαρή περίπτωση “δώρου” για λίγους και εκλεκτούς».

✦ Λευτέρης Καρχιμάκης, ΠΑΣΟΚ:

«Αντί να αμείβονται οι δήμοι για την πρώτη ύλη, θα πληρώνουν για να τους την κάψουν. Το μοντέλο αυτό μεταφέρει βάρη στους πολίτες».

✦ ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ:

«Πρόκειται για ιδιωτικοποίηση με το καλοκαίρι ως “ασπίδα” αποφυγής διαβούλευσης. Η καύση είναι αντιπεριβαλλοντική, αναχρονιστική και επικίνδυνη».

✦ ΚΚΕ:

«Το ΕΣΔΑ του 2020, που συνεχίζει το δρόμο του ΣΥΡΙΖΑ από το 2015, ανοίγει την πόρτα στους μονοπωλιακούς ομίλους για εργοστάσια καύσης».

Ευρωπαϊκά Μοντέλα vs Ελληνική Πραγματικότητα