Ως μια ενδιαφέρουσα περίπτωση στην Ευρώπη χαρακτηρίζουν αναλυτές τη στάση της Ισπανίας απέναντι στην πολιτική του Αμερικανού προέδρου Donald Trump. Η ισπανική κυβέρνηση έχει χαράξει ένα δικό της δρόμο, τροφοδοτώντας εντάσεις με την κυβέρνηση Trump, ιδιαίτερα στα θέματα άμυνας και εξωτερικής πολιτικής, με αιχμή την Κίνα.
Η ισπανική κυβέρνηση πρόσφατα αποκήρυξε την αγορά αεροσκαφών από τις ΗΠΑ και αντιστάθηκε στην έντονη πίεση να δεσμευτεί για τον νέο στόχο του ΝΑΤΟ για αμυντικές δαπάνες ύψους 5%, ενώ επιδιώκει στενότερους οικονομικούς δεσμούς με την Κίνα.
Η ιδιαίτερη προσέγγιση της Ισπανίας διαφοροποιείται από τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες που κρατούν χαμηλό προφίλ στις απειλές Trump για σκληρές εμπορικές συμφωνίες, ωστόσο, αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι η χώρα δεν έχει αντιμετωπίσει ως στιγμής καμία ουσιαστική συνέπεια.
Αναλυτές εκτιμούν ότι ο Ισπανός πρωθυπουργός Pedro Sanchez, έχει βρει ευκαιρία να επικεντρωθεί σε σημαντικά θέματα εξωτερικής πολιτικής, όπως η άμυνα, για να αποσπάσει την προσοχή του κοινού από τα εσωτερικά προβλήματα, καθώς η κυβέρνησή του έχει εμπλακεί σε σκάνδαλα.
Το γεγονός ότι η χώρα είναι μέλος της ΕΕ, της προσφέρει κάποια προστασία σε σχέση με άλλες χώρες όπως η Νότια Αφρική ή η Βραζιλία, που αντιμετώπισαν την άμεση αντίδραση του Trump με τη μορφή υψηλότερων δασμών.
Πόσο επικίνδυνο είναι το μονοπάτι στο οποίο βαδίζει η Ιβηρική χώρα;
Η έκρηξη του Trump κατά του ΝΑΤΟ
Το υπουργείο Άμυνας της Ισπανίας δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι δεν εξετάζει πλέον την επιλογή αγοράς αμερικανικών F-35, σύμφωνα με το Reuters, προτιμώντας να αντικαταστήσει τον γερασμένο στόλο μαχητικών αεροσκαφών της με ευρωπαϊκά στρατιωτικά αεροσκάφη.
Η απόφαση να απορριφθούν τα μαχητικά αεροσκάφη της Lockheed Martin λήφθηκε μετά τη δήλωση του προέδρου των ΗΠΑ ότι ήταν «τρομερό» το γεγονός ότι η Μαδρίτη δεν δεσμεύτηκε να επιτύχει τον στόχο του ΝΑΤΟ για αμυντικές δαπάνες ύψους 5% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος έως το 2035.
Σε συνέντευξη Τύπου κατά την ετήσια σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στην Ολλανδία στα τέλη Ιουνίου, ο Trump δήλωσε ότι η ισπανική οικονομία «θα μπορούσε να καταρρεύσει αν συμβεί κάτι κακό». Ο πρόεδρος των ΗΠΑ απείλησε επίσης να αναγκάσει την Ισπανία να πληρώσει «διπλάσια» για το εμπόριο, επικρίνοντας τη Μαδρίτη για την επιθυμία της να «εκμεταλλευτεί» την άμυνα.
Ωστόσο, οι ΗΠΑ και η ΕΕ έχουν υπογράψει από τότε μια συμφωνία-πλαίσιο για το εμπόριο, που σημαίνει ότι η 27μελής ένωση θα αντιμετωπίσει δασμούς 15% στα προϊόντα της ΕΕ που εξάγονται στις ΗΠΑ. Η ΕΕ διαπραγματεύεται συλλογικά τις εμπορικές συμφωνίες, πράγμα που σημαίνει ότι η Ισπανία επωφελείται από τη συλλογική διαπραγμάτευση που πραγματοποίησαν οι Βρυξέλλες.
Στον αντίποδα, η Ελβετία, η οποία δεν είναι μέλος της ΕΕ, έχει πληγεί σοβαρά από τον δασμολογικό συντελεστή 39% που επιβάλλουν οι ΗΠΑ σε βασικά εξαγωγικά προϊόντα.
Φιλική προς την Κίνα
Η διπλωματική ρήξη μεταξύ της Ισπανίας και των ΗΠΑ έχει επίσης επιδεινωθεί από την επιδίωξη της Μαδρίτης για στενότερους οικονομικούς δεσμούς με το Πεκίνο. Οι ΗΠΑ έχουν δύο στρατιωτικές βάσεις στη νότια Ισπανία, μια χώρα που έχει αναδειχθεί ως μία από τις πιο φιλικές προς την Κίνα κυβερνήσεις της Ευρώπης.
Τόσο αξιωματούχοι των ΗΠΑ όσο και της ΕΕ έχουν πρόσφατα επικρίνει την απόφαση του Sanchez να αναθέσει σύμβαση πολλών εκατομμυρίων ευρώ στον κινεζικό τεχνολογικό γίγαντα Huawei για τη χρήση της τεχνολογίας υποκλοπής τηλεφωνικών συνδιαλέξεων.
Με το να αντιστέκεται στην πίεση των ΗΠΑ για αγορές στον τομέα της άμυνας, η Ισπανία έχει δείξει την αποφασιστικότητα της Ευρώπης να αναπτύξει ανεξάρτητα τις στρατιωτικές της δυνατότητες και τη βιομηχανική της ικανότητα. Ωστόσο, ακόμη και με την κάλυψη της ιδιότητας του μέλους της ΕΕ, η προσέγγιση αυτή είναι πιθανό να ενέχει κινδύνους.
Μπορεί η στάση της να δείχνει ηγετικό πνεύμα και να εκφράζει τις ανησυχίες των υπόλοιπων μελών της ΕΕ, παίρνει όμως και ένα μεγάλο ρίσκο που θα μπορούσε να έχει αρνητικές συνέπειες για τον Sanchez προσωπικά, για την Ισπανία αλλά και για ολόκληρη την Ευρώπη, σύμφωνα με οικονομολόγους.