Αντίστροφη μέτρηση για τη συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν στις ΗΠΑ

Ποια ζητήματα θα θέσει ευθέως η ελληνική πλευρά στον Τούρκο πρόεδρο

Ελλάδα και Τουρκία ετοιμάζονται να καθίσουν ξανά στο τραπέζι του διαλόγου, αυτή τη φορά στο περιθώριο της 80ής Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, που θα γίνει στη Νέα Υόρκη από τις 23 έως τις 29 Σεπτεμβρίου.

Η προγραμματισμένη συνάντηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Πρόεδρο της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, έρχεται σε μια περίοδο γεμάτη προκλήσεις στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, με πολλές διαφωνίες να εκκρεμούν, ευρύτερες γεωπολιτικές εξελίξεις να επηρεάζουν την κατάσταση, και τις δύο χώρες να επιδιώκουν ταυτόχρονα την αποκλιμάκωση και τη διατήρηση των «κόκκινων γραμμών» τους.

Αναγνώριση παλαιστινιακού κράτους

Ένα από τα θέματα που ήδη σκιάζουν το κλίμα της συνάντησης πριν καν αυτή πραγματοποιηθεί, είναι το Παλαιστινιακό ζήτημα. Το φθινόπωρο αναμένεται ότι αρκετές χώρες, ανάμεσά τους και η Γαλλία, θα αναγνωρίσουν επίσημα το κράτος της Παλαιστίνης εντός των εργασιών της Γενικής Συνέλευσης, ενώ στην ίδια γραμμή κινείται ήδη και η Μεγάλη Βρετανία. Η Τουρκία από την άλλη, έχει προ πολλού προχωρήσει σε αυτή την αναγνώριση και στηρίζει ανοιχτά την παλαιστινιακή υπόθεση. Αντίθετα, η Ελλάδα – αν και δηλώνει υπέρ της λύσης δύο κρατών – δεν φαίνεται διατεθειμένη να κινηθεί προς την επίσημη αναγνώριση Παλαιστινιακού Κράτους τον Σεπτέμβριο, κυρίως λόγω της στενής της πολυεπίπεδης συνεργασίας με το Ισραήλ. Το γεγονός αυτό δημιουργεί ένα εμφανές σημείο διαφοροποίησης μεταξύ των δύο πλευρών, που θα μπορούσε να επηρεάσει, όπως σημειώνουν διπλωμάτες από το Υπουργείο Εξωτερικών, το γενικότερο κλίμα της συνάντησης Μητσοτάκη – Ερντογάν.

Παράλληλα, η Αθήνα ετοιμάζεται να βάλει στο τραπέζι δύο πάγια αιτήματα που για την ίδια αποτελούν ουσιώδη προαπαιτούμενα για την εξομάλυνση των σχέσεων: την αποκήρυξη του casus belli (σ.σ. της απειλής πολέμου εάν επεκτείνουμε τα χωρικά μας ύδατα) από την τουρκική πλευρά και την εγκατάλειψη της θεωρίας περί «γκρίζων ζωνών» στο Αιγαίο. Ο πρωθυπουργός έχει κάνει σαφές, μέσα από δηλώσεις του, ότι θα θέσει αυτά τα ζητήματα ευθέως στον κ. Ερντογάν, συνδέοντάς τα μάλιστα με την ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας και τη δυνατότητά της να λάβει οικονομική ενίσχυση μέσω προγραμμάτων όπως το SAFE. Από την τουρκική πλευρά, οι απαντήσεις μέχρι τώρα είναι έμμεσες και φτάνουν κυρίως μέσω διαρροών στον Τύπο, με το αίτημα για κατάργηση του casus belli να χαρακτηρίζεται «υπερβολικό» ή ακόμη και «σκανδαλώδες».

Ωστόσο, ένα ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι στον πρόσφατο χάρτη των τουρκικών θαλάσσιων πάρκων δεν περιλαμβάνονται οι περιοχές που παραδοσιακά αναφέρονται ως «γκρίζες ζώνες», γεγονός που πολλοί αναλυτές θεωρούν ως ένδειξη ότι η Τουρκία προσπαθεί να εμφανιστεί πιο μετριοπαθής, τουλάχιστον όσο βρίσκεται σε φάση διαπραγμάτευσης με τη Δύση για εξοπλιστικά προγράμματα όπως την απόκτηση αμερικανικών μαχητικών F-35 και την χρηματοδότηση από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα SAFE.

Παράλληλα, υπάρχει μια εκκρεμότητα που παραμένει άλυτη εδώ και μήνες: ο προσδιορισμός ημερομηνίας για τη διεξαγωγή του 6ου Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας – Τουρκίας. Αν και έχει ανακοινωθεί πολλές φορές στο παρελθόν, από τον Ιανουάριο έως σήμερα συνεχώς αναβάλλεται, με διαφορετικές αιτίες ή αφορμές κάθε φορά. Η πιθανότητα να οριστεί επιτέλους ημερομηνία για τη σύγκληση του Συμβουλίου ίσως αποτελέσει έναν από τους στόχους της συνάντησης στη Νέα Υόρκη, ως ένδειξη συνέχισης του διαλόγου σε υψηλό επίπεδο.

Ένα άλλο ζήτημα που προκαλεί ανησυχία είναι η αυξημένη τουρκική δραστηριότητα στη Λιβύη. Η πρόσφατη τριμερής συνάντηση Ιταλίας – Τουρκίας – Λιβύης στην Κωνσταντινούπολη δείχνει ότι η Άγκυρα όχι μόνο δεν σκοπεύει να αποσυρθεί από τη λιβυκή εξίσωση, αλλά αντίθετα ενισχύει τη θέση της. Αυτό επηρεάζει άμεσα και την Ανατολική Μεσόγειο, καθώς η Τουρκία φαίνεται να αξιοποιεί και το Μεταναστευτικό για να ενισχύσει την παρουσία της στην περιοχή. Η Αθήνα βλέπει αυτή τη στάση ως εμπόδιο στη σταθερότητα και ανησυχεί ότι μια νέα τουρκική στρατηγική παρουσία στη Λιβύη θα μπορούσε να περιπλέξει περαιτέρω την ήδη δύσκολη κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο.

Πηγή: Pagenews.gr