Όταν ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ θα συναντηθεί με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν στην Αλάσκα την Παρασκευή (15 Αυγούστου) για να συζητήσουν τον τερματισμό του πολέμου της Μόσχας στην Ουκρανία, θα είναι η πρώτη τους πρόσωπο με πρόσωπο συνάντηση από τότε που ξεκίνησε η πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας, και γίνεται σε αμερικανικό έδαφος με στενούς γεωγραφικούς και πολιτιστικούς δεσμούς με τη Ρωσία.
Η επιλογή της Αλάσκας δεν είναι τυχαία. Η ανατολικότερη πολιτεία των ΗΠΑ κατέχει μια στρατηγική και συμβολική θέση στις αμερικανορωσικές σχέσεις που εκτείνεται εδώ και αιώνες.
Δεν είναι η πρώτη φορά που η πολιτεία φιλοξενεί παγκόσμιους ηγέτες: Ο Ρόναλντ Ρίγκαν συνάντησε εκεί τον Πάπα Ιωάννη Παύλο Β’ το 1984 και ο Ρίτσαρντ Νίξον υποδέχθηκε τον Ιάπωνα αυτοκράτορα Χιροχίτο το 1971. Αλλά η διεξαγωγή συνομιλιών με τον πρόεδρο της Ρωσίας εκεί έχει μεγαλύτερη σημασία.
Μιλώντας τη Δευτέρα στον Λευκό Οίκο, ο Τραμπ δήλωσε ότι “θα πάει στη Ρωσία την Παρασκευή”.
Ωστόσο, ενώ η Αλάσκα ήταν κάποτε μέρος της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, το 1867 οι ΗΠΑ την αγόρασαν από το τσαρικό καθεστώς για 7,2 εκατ. δολάρια, περίπου 156 εκατ. δολάρια (134 εκατ. ευρώ) σε σημερινά δολάρια.
Οι δεσμοί μεταξύ της Αλάσκας και της Ρωσίας είναι ακόμη πιο βαθείς. Το 1799, ο τσάρος Παύλος Α΄ ίδρυσε τη Ρωσοαμερικανική Εταιρεία, δημιουργώντας εμπορικές και πολιτιστικές σχέσεις που εξακολουθούν να αντηχούν μέχρι σήμερα.
Ρωσικά ίχνη
Τώρα που αποτελεί πλήρως μέρος των Ηνωμένων Πολιτειών, η Αλάσκα διατηρεί ορατά ίχνη του ρωσικού παρελθόντος της.
Ιστορικά κτίρια παραμένουν, και σύμφωνα με τον επίσημο ιστότοπο της πολιτείας, ρωσικές ορθόδοξες εκκλησίες είναι ενεργές σε περίπου 80 κοινότητες.
Πολλές από αυτές εξακολουθούν να χρησιμοποιούν το παλαιού τύπου ρωσικό ορθόδοξο ημερολόγιο, συμπεριλαμβανομένου του εορτασμού των Χριστουγέννων στις 7 Ιανουαρίου κατά τα δυτικά ημερολόγια.
Οι αυτόχθονες πληθυσμοί, όπως οι Yupik και οι Chukchi, ζουν εδώ και αιώνες και στις δύο πλευρές του Βερίγγειου Πορθμού και διατηρούν οικογενειακούς, πολιτιστικούς και εμπορικούς δεσμούς παρά την επισημοποίηση των συνόρων ΗΠΑ-Ρωσίας.
Δεν είναι πάντα φιλικός γείτονας
στήσει εδώ και καιρό στρατηγικά ζωτικής σημασίας. Με το παρατσούκλι “Φύλακας του Βορρά”, είναι η πλησιέστερη πολιτεία των ΗΠΑ προς τη Ρωσία: μόλις 88 χιλιόμετρα χωρίζουν τις ηπειρωτικές περιοχές τους, ενώ στο στενό του Βερίγγειου πορθμού ορισμένα νησιά απέχουν μόλις 3,8 χιλιόμετρα μεταξύ τους.
Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, η κυβέρνηση του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ αναφερόταν στην περιοχή ως “Παγωμένο Παραπέτασμα”. Η Αλάσκα φιλοξενούσε σημαντικές εγκαταστάσεις της Πολεμικής Αεροπορίας και του Στρατού των ΗΠΑ, οι οποίες λειτουργούσαν ως κέντρα διοίκησης, κόμβοι εφοδιασμού και βάσεις για μαχητικά αναχαιτιστικά αεροσκάφη σε ταχεία επιφυλακή.
Σήμερα, η Αλάσκα φιλοξενεί σταθμούς του North Warning System, ενός κοινού συστήματος ραντάρ των Ηνωμένων Πολιτειών και του Καναδά για την ατμοσφαιρική αεράμυνα της περιοχής. Παρέχει επιτήρηση του εναέριου χώρου από πιθανές εισβολές ή επιθέσεις από όλη την πολική περιοχή της Βόρειας Αμερικής.
Ένας αμφισβητούμενος αυτοκινητόδρομος προς την Αρτική
Σήμερα, η Αλάσκα βρίσκεται στην πύλη μιας μεταβαλλόμενης Αρκτικής. Ο Βερίγγειος Πορθμός είναι η μόνη άμεση θαλάσσια δίοδος μεταξύ του Ειρηνικού και του Αρκτικού Ωκεανού και καθώς οι θαλάσσιοι πάγοι υποχωρούν λόγω της κλιματικής αλλαγής, η αξία της διαδρομής για την παγκόσμια ναυτιλία αυξάνεται.
Ο Βόρειος θαλάσσιος δρόμος, ο οποίος διατρέχει την αρκτική ακτογραμμή της Ρωσίας, γίνεται όλο και πιο πλωτός, προσφέροντας μια συντομότερη διαδρομή μεταξύ Ασίας και Ευρώπης, γεγονός που απηχεί τις πρόσφατες συζητήσεις σχετικά με τη στρατηγική αξία της Γροιλανδίας.
Η κυκλοφορία μέσω του στενού περιλαμβάνει πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, πετρελαιοφόρα, πλοία μεταφοράς χύδην φορτίων που μεταφέρουν ορυκτά και μεταλλεύματα, καθώς και πλοία που εξυπηρετούν επιχειρήσεις πετρελαίου, φυσικού αερίου και εξόρυξης στην Αλάσκα και τη Σιβηρία.