Η Άγκυρα ξανά στο προσκήνιο
Η νέα φάση των διαβουλεύσεων για την ασφάλεια της Ουκρανίας, μετά τις τελευταίες εξελίξεις με πρωτοβουλία των ΗΠΑ και της Ευρώπης, φέρνει ξανά την Τουρκία στο επίκεντρο της γεωπολιτικής εξίσωσης. Με την προοπτική ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ να έχει ουσιαστικά «παγώσει» – ακόμη και από τον ίδιο τον Ντόναλντ Τραμπ – οι εγγυήσεις ασφάλειας αποκτούν κρίσιμο ρόλο.
Σε αυτό το πλαίσιο, η Τουρκία προωθείται ως μια τρίτη, υπολογίσιμη δύναμη: μέλος του ΝΑΤΟ, με διπλωματικά ανοίγματα και προς τη Μόσχα και προς το Κίεβο, και πρόθυμη να προσφέρει στρατιωτικές ή πολιτικές συνεισφορέςγια τη σταθερότητα.
Η διπλωματία Μακρόν και το σήμα προς την Άγκυρα
Την επανεμφάνιση της Τουρκίας στις διαπραγματεύσεις φαίνεται πως «πυροδότησε» ο Εμμανουέλ Μακρόν, ο οποίος υποστήριξε δημόσια την ανάγκη μιας διευρυμένης συνάντησης με τη συμμετοχή Τουρκίας, Ευρωπαίων ηγετών και, ενδεχομένως, των Τραμπ – Πούτιν – Ζελένσκι. Μια τέτοια πρωτοβουλία θα μπορούσε να διαμορφώσει μια νέα αρχιτεκτονική ασφάλειας, στην οποία η Άγκυρα θα είχε ουσιαστικό ρόλο.
Ρούτε – Ερντογάν: Τηλεφωνική επικοινωνία με σαφή μηνύματα
Ο νέος Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μάρκ Ρούτε, είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Ταγίπ Ερντογάν. Η ανακοίνωση της τουρκικής προεδρίας ήταν ιδιαίτερα αποκαλυπτική: οι δύο ηγέτες αντάλλαξαν απόψεις για βιώσιμες εγγυήσεις ασφαλείας στην Ουκρανία, ενώ επιβεβαιώθηκε ο «σημαντικός ρόλος της Τουρκίας στην ασφάλεια της Μαύρης Θάλασσας».
Παράλληλα, στην τηλεδιάσκεψη της «Συμμαχίας των Πρόθυμων», ο αντιπρόεδρος της τουρκικής κυβέρνησης Σεβντέτ Γιλμάζ επιβεβαίωσε τη διαθεσιμότητα της Τουρκίας να συμμετάσχει σε αποστολές ειρήνευσης στην Ουκρανία.
Διπλωματικός μαραθώνιος: Άγκυρα σε συντονισμό με Ουάσιγκτον, Μόσχα και Ευρώπη
Μετά τις επαφές Τραμπ – Ζελένσκι στην Ουάσιγκτον, καταγράφηκε διπλωματική κινητικότητα με επίκεντρο την Άγκυρα:
- Ο Χακάν Φιντάν συνομίλησε τηλεφωνικά τόσο με τον Σεργκέι Λαβρόφ όσο και με τον Αμερικανό ΥΠΕΞ Μάρκο Ρούμπιο.
- Είχε επίσης επικοινωνίες με τους ΥΠΕΞ της Γερμανίας και της Βρετανίας, Τζ. Βάντερφουλ και Ν. Λάμμι, αντίστοιχα.
Το μήνυμα είναι σαφές: η Τουρκία χτίζει «γέφυρες» με όλους τους εμπλεκόμενους και εμφανίζεται ως «ειρηνοποιός παίκτης», ελπίζοντας να κεφαλαιοποιήσει αυτόν τον ρόλο στρατηγικά.
Πού στοχεύει η Τουρκία – Το γεωπολιτικό παιχνίδι του Ερντογάν
Ο Ταγίπ Ερντογάν αξιοποιεί την κρίση για να:
- Αναβαθμίσει τον γεωστρατηγικό ρόλο της χώρας του στη μεταπολεμική αρχιτεκτονική ασφαλείας.
- Ενισχύσει τη σχέση του με τον Τραμπ, με φόντο πιθανές νέες ισορροπίες στο ΝΑΤΟ.
- Διεκδικήσει λόγο στις ευρωπαϊκές διεργασίες για την Ευρωπαϊκή Άμυνα και την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας.
- Προβάλει την τουρκική αμυντική βιομηχανία, με αποδέκτες τόσο τη Δύση όσο και τη Μαύρη Θάλασσα.
Κλείνοντας: Ο αναντικατάστατος εταίρος;
Η Άγκυρα επενδύει σθεναρά στον ρόλο του εγγυητή ασφάλειας στην Ουκρανία, γνωρίζοντας ότι:
- διαθέτει το πλεονέκτημα της διπλής σχέσης (με Κίεβο και Μόσχα),
- προσφέρει νατοϊκή αξιοπιστία,
- και αναδεικνύεται ως χρήσιμος και αναντικατάστατος παίκτης για τη συλλογική ασφάλεια της Ευρώπης.
Σε μια περίοδο που η Ευρώπη αναζητεί περισσότερη αυτονομία στην άμυνα, η Τουρκία ξανασυστήνεται ως γέφυρα Ανατολής – Δύσης, όχι μόνο ρητορικά, αλλά και επιχειρησιακά.