Με φόντο ένα φαινομενικά ακμάζον χρηματιστήριο και ικανοποιητικούς δείκτες ανάπτυξης, οι ΗΠΑ βλέπουν ένα άλλο, πιο ανησυχητικό πρόσωπο της οικονομίας: αυτό των πτωχεύσεων. Σύμφωνα με την S&P Global Market Intelligence, το 2025 βαδίζει σε ρυθμούς ρεκόρ για τις εταιρικές πτωχεύσεις, με τα δεδομένα να θυμίζουν περιόδους κρίσης, όπως εκείνη της πανδημίας. Ωστόσο, πίσω από τους αριθμούς, η εικόνα αποδεικνύεται πιο σύνθετη απ’ ό,τι δείχνει.
Πτωχεύσεις στο κόκκινο: Τα δεδομένα της S&P
Μέχρι το τέλος Ιουλίου 2025, έχουν καταγραφεί 446 πτωχεύσεις μεγάλων επιχειρήσεων στις ΗΠΑ, αριθμός που ξεπερνά κάθε προηγούμενο επταμηνιαίο διάστημα από το 2010. Μόνο τον Ιούλιο σημειώθηκαν 71 νέες αιτήσεις, αριθμός που ξεπερνά ακόμη και τον Ιούλιο του 2020 – τον χειρότερο μήνα της πανδημίας για τις επιχειρήσεις.
Μεγάλα ονόματα όπως οι Del Monte Foods, Genesis Healthcare και Forever 21 συγκαταλέγονται στη λίστα, παρουσιάζοντας χρέη δισεκατομμυρίων. Σε πρώτη ανάγνωση, τα δεδομένα παραπέμπουν σε ευρεία οικονομική δυσλειτουργία, ωστόσο η ανάλυση των στατιστικών φανερώνει σημαντικές αδυναμίες.
«Μεγάλη πτώχευση»: Τι σημαίνει σήμερα;
Η S&P Global χαρακτηρίζει «μεγάλες» τις εταιρείες με περιουσιακά στοιχεία ή υποχρεώσεις άνω των 2 εκατ. δολαρίων για δημόσιες και 10 εκατ. για ιδιωτικές επιχειρήσεις. Όμως, όπως επισημαίνουν ειδικοί όπως ο καθηγητής νομικής Robert Lawless, τα όρια αυτά δεν έχουν προσαρμοστεί στον πληθωρισμό.
«Μια πτώχευση 2 εκατομμυρίων το 2025 ισοδυναμεί με περίπου 1,4 εκατ. δολάρια το 2010», σημειώνει, υπογραμμίζοντας ότι χωρίς πληθωριστική προσαρμογή, οι συγκρίσεις γίνονται παραπλανητικές. Έτσι, ο αριθμός «μεγάλων πτωχεύσεων» ενδέχεται να φουσκώνει τεχνητά.
Αλυσίδες που λύγισαν: Χαρακτηριστικές περιπτώσεις
Η Del Monte Foods ζήτησε προστασία μέσω του Chapter 11, με χρέη άνω των 1 δισ. δολαρίων. Οι αιτίες περιλαμβάνουν την πτώση στη ζήτηση κονσερβοποιημένων προϊόντων, το αυξανόμενο κόστος εισαγωγών (κυρίως λόγω δασμών) και τις μεταπανδημικές μεταβολές στην καταναλωτική συμπεριφορά.
Η Forever 21, εμβληματική αλυσίδα fast-fashion, κατέθεσε δεύτερη φορά αίτηση πτώχευσης. Παρά την προηγούμενη διάσωσή της, δεν κατάφερε να ανταγωνιστεί τους διαδικτυακούς κολοσσούς Shein και Temu, με αποτέλεσμα χρέη πολλαπλάσια των εσόδων.
Η Claire’s, δημοφιλής σε εφήβους για κοσμήματα και αξεσουάρ, διασώθηκε από εξαγορά ύψους 104 εκατ. δολαρίων από την Ames Watson. Αν και είχε σχεδιάσει το κλείσιμο 700 καταστημάτων, η επένδυση προσφέρει προσωρινή ανάσα για εκατοντάδες θέσεις εργασίας.
Στατιστικές παγίδες: Μία πτώχευση, πολλές αιτήσεις
Οι ειδικοί υπογραμμίζουν πως η μέτρηση αιτήσεων, και όχι εταιρικών οντοτήτων, διογκώνει την εικόνα. Η Genesis Healthcare, για παράδειγμα, ευθύνεται για περίπου το 1/3 των εμπορικών αιτήσεων πτώχευσης του Ιουλίου, εξαιτίας των πολυάριθμων θυγατρικών της. Η καθηγήτρια Melissa Jacoby τονίζει πως «πολλές αιτήσεις δεν σημαίνουν απαραίτητα πολλές εταιρείες».
Η αληθινή εικόνα: Διπλή πραγματικότητα
Παρά την άνοδο στις πτωχεύσεις, η συνολική κερδοφορία των εταιρειών του S&P 500 αυξήθηκε κατά 11% στο δεύτερο τρίμηνο του έτους. Οι αγορές δείχνουν ανθεκτικότητα, ενώ αναμένεται πιθανή μείωση των επιτοκίων από τη Fed τον Σεπτέμβριο.
Οι αναλυτές συμφωνούν: δεν είναι ξεκάθαρο αν βρισκόμαστε σε φάση κρίσης ή σε μια «στατιστική οφθαλμαπάτη». Σίγουρα όμως, η αύξηση των επιτοκίων, οι εμπορικοί πόλεμοι και η αλλαγή στις συνήθειες κατανάλωσης έχουν ήδη αφήσει το αποτύπωμά τους — και η επιρροή τους θα φανεί πιο καθαρά στους μήνες που έρχονται.