Τα περισσότερα χαμόγελα ήταν συγκρατημένα. Κι εκεί, ανάμεσα σε όλα, η κορυφαία αξιωματούχος εμπορίου της ΕΕ, Σαμπίν Βεγιάντ, είχε το βλέμμα που αποκάλυπτε την αλήθεια: η Ένωση βρέθηκε σε μια δύσκολη θέση.
Η φωτογραφία από το θέρετρο γκολφ του Ντόναλντ Τραμπ στη Σκωτία, στις 27 Ιουλίου, όπου σφραγίστηκε μια εύθραυστη εμπορική ανακωχή, αποτύπωνε την αμηχανία της ευρωπαϊκής πλευράς απέναντι σε μια συμφωνία που ήταν απλώς «το καλύτερο που μπορούσε να επιτευχθεί».
Η κοινή δήλωση μετέτρεψε τη χειραψία του Τραμπ με την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν σε μια συμφωνία με βασικά σημεία: βασικός δασμός 15% στις ΗΠΑ, μείωση των ευρωπαϊκών δασμών στα αμερικανικά αυτοκίνητα, οροφή στους δασμούς για φάρμακα και ημιαγωγούς και πλήρη εξαίρεση στις ευρωπαϊκές εξαγωγές αεροσκαφών.
Στην πραγματικότητα, η Ευρώπη έκανε έναν επικίνδυνο χορό ισορροπίας: από τη μία να συγκρατεί τον Τραμπ στις εμπορικές του δεσμεύσεις, από την άλλη να διασφαλίζει ότι η Ουάσιγκτον θα συνεχίσει να παρέχει στρατιωτικές εγγυήσεις στην Ουκρανία.
Κρίση αξιοπιστίας
Η συμφωνία, προειδοποιούν ειδικοί στο διεθνές εμπόριο, υπονομεύει τις αρχές που η ΕΕ υπερασπίζεται εδώ και δεκαετίες στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ).
«Θα είναι πολύ δύσκολο για την ΕΕ να ισχυριστεί ότι υπερασπίζεται το πολυμερές εμπορικό σύστημα, όταν η ίδια διαπραγματεύεται διμερείς συμφωνίες με τις ΗΠΑ», σημειώνει ο Μάρκο Μολίνα, πρώην διπλωμάτης και νομικός του εμπορίου.
Ο πρώην επίτροπος εμπορίου της ΕΕ, Πασκάλ Λαμί, το έθεσε ακόμη πιο ωμά: «Αν στρεφόμασταν ευθέως εναντίον του Τραμπ, θα έλεγε ‘Αν οι Ευρωπαίοι είναι εχθροί, τότε γιατί να συνεχίσω να βοηθώ την Ουκρανία;’ — και κανείς δεν θέλει να πάρει αυτήν την ευθύνη».
Η βασική αντίφαση: η συμφωνία αντιβαίνει στις αρχές ανταποδοτικότητας και μη διάκρισης που αποτελούν θεμέλια του ΠΟΕ. Η ΕΕ, η οποία χρόνια τώρα κατηγορούσε το Πεκίνο, την Ουάσιγκτον και το Νέο Δελχί για παραβίαση κανόνων, τώρα κατηγορείται ότι συνεχίζει να τους υπονομεύει.
Η συμμαχία των πρόθυμων
Τι κάνεις όταν ο ισχυρότερος παίκτης εγκαταλείπει τους κανόνες; Η απάντηση των Βρυξελλών γίνεται ολοένα και πιο σαφής: δεν στέκεσαι μόνος.
Η ΕΕ, ύστερα από αρχική άρνηση, άρχισε να συζητά συνεργασία με άλλες χώρες που επλήγησαν από τους δασμούς του Τραμπ — όπως ο Καναδάς και το Μεξικό. Στο τραπέζι έπεσε η δημιουργία μιας νέας «λέσχης» με τις χώρες του μπλοκ CPTPP (Ηνωμένο Βασίλειο, Καναδάς, Ιαπωνία, Μεξικό, Αυστραλία).
Ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς το υποστήριξε θερμά: «Αν ο ΠΟΕ παραμένει δυσλειτουργικός, τότε όσοι πιστεύουμε στο ελεύθερο εμπόριο πρέπει να βρούμε άλλη λύση».
Η μάχη για την αξιοπιστία
Για πολλούς αναλυτές, ο μόνος τρόπος να ξανακερδίσει η ΕΕ το χαμένο έδαφος είναι να οικοδομήσει διεθνείς συμμαχίες που θα στηρίξουν τους κανόνες του ΠΟΕ, ανεξάρτητα από τις κινήσεις της Ουάσιγκτον.
Όπως το έθεσε ο Μολίνα: «Θα χρειαστεί ηγεσία, συνεργασία και η ελπίδα ότι κάποια στιγμή η Ουάσιγκτον θα συνειδητοποιήσει πως αυτός ο εμπορικός πόλεμος βλάπτει πρωτίστως τις δικές της επιχειρήσεις και καταναλωτές».
Πηγή: pagenews.gr