Πλουτώνιο από τον Ψυχρό Πόλεμο: Το σχέδιο Τραμπ για καύσιμο στους αμερικανικούς πυρηνικούς αντιδραστήρες

Η επιστροφή του πλουτωνίου στη βιομηχανία ενέργειας

Η κυβέρνηση Τραμπ σκοπεύει να διαθέσει 20 τόνους πλουτωνίου από αποσυναρμολογημένες πυρηνικές κεφαλές της εποχής του Ψυχρού Πολέμου σε ιδιωτικές εταιρείες ενέργειας των ΗΠΑ, για χρήση ως καύσιμο σε πυρηνικούς αντιδραστήρες. Το σχέδιο, που περιγράφεται σε προσχέδιο μνημονίου του Υπουργείου Ενέργειας των ΗΠΑ (DOE), ανατρέπει το προηγούμενο πρόγραμμα απόρριψης πλεονάζοντος πλουτωνίου και προβλέπει αξιοποίησή του για προηγμένες τεχνολογίες πυρηνικής ενέργειας.

Η διάθεση του υλικού θα γίνει με ελάχιστο ή και μηδενικό κόστος για τις εταιρείες, με την προϋπόθεση ότι αυτές θα αναλάβουν το συνολικό κόστος μεταφοράς, σχεδιασμού, επεξεργασίας και κατασκευής των απαιτούμενων εγκαταστάσεων.

Από τα πυρηνικά όπλα στην πυρηνική ενέργεια – Οι ανησυχίες των ειδικών

Το πλουτώνιο αυτό αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου αποθέματος 34 τόνων υψηλής καθαρότητας, το οποίο οι ΗΠΑ είχαν δεσμευτεί να εξουδετερώσουν στο πλαίσιο συμφωνίας μη διάδοσης με τη Ρωσία, το 2000. Η πρώτη κυβέρνηση Τραμπ το 2018 ακύρωσε το αρχικό πρόγραμμα MOX, που προέβλεπε τη μετατροπή του σε μικτό οξειδωμένο καύσιμο. Το MOX επρόκειτο να χρησιμοποιηθεί σε αντιδραστήρες, αλλά το σχέδιο εγκαταλείφθηκε ως οικονομικά ασύμφορο, με υπολογιζόμενο κόστος άνω των 50 δισ. δολαρίων.

Παρά τις πιέσεις για καινοτομία στον ενεργειακό τομέα και την ανάγκη ενίσχυσης της εγχώριας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας –ιδίως λόγω της αύξησης ζήτησης από τα κέντρα δεδομένων και την τεχνητή νοημοσύνη–, πολλοί ειδικοί εκφράζουν επιφυλάξεις.

«Η προσπάθεια μετατροπής αυτού του υλικού σε καύσιμο αντιδραστήρων είναι τρέλα. Πρόκειται για μια επικίνδυνη επανάληψη του αποτυχημένου προγράμματος MOX», δήλωσε ο Edwin Lyman, πυρηνικός φυσικός της Ένωσης Concerned Scientists. «Το πλεονάζον πλουτώνιο είναι επικίνδυνο απόβλητο και θα πρέπει να απορριφθεί με ασφάλεια και με ελεγχόμενο τρόπο, όπως στο WIPP».

Ασφάλεια, κόστος και πολιτικές σκοπιμότητες

Η έως τώρα πρακτική του DOE περιλάμβανε αραίωση του πλουτωνίου με αδρανή υλικά και ταφή σε υπόγειες εγκαταστάσεις, όπως το Waste Isolation Pilot Plant στο Νέο Μεξικό – ένα σχέδιο με εκτιμώμενο κόστος 20 δισ. δολάρια. Αντίθετα, η νέα κατεύθυνση εστιάζει στη βιομηχανική αξιοποίηση του πλουτωνίου ως καύσιμο.

Το DOE διατηρεί το πλεονάζον υλικό σε υψηλής ασφάλειας εγκαταστάσεις όπως η Savannah River (Νότια Καρολίνα), η Pantex (Τέξας) και το Los Alamos (Νέο Μεξικό). Το πλουτώνιο, με χρόνο ημιζωής 24.000 ετών, απαιτεί συνεχή παρακολούθηση και ειδικά μέτρα ασφαλείας για τον χειρισμό του.

Μια πολιτικά φορτισμένη απόφαση

Το σχέδιο εντάσσεται στο πλαίσιο της πολιτικής Τραμπ για την ενίσχυση της εγχώριας πυρηνικής βιομηχανίας, ωστόσο προκαλεί έντονο διχασμό μεταξύ τεχνοκρατών, περιβαλλοντικών οργανώσεων και διεθνών παρατηρητών ασφάλειας. Παρά τις προσδοκίες για ενεργειακή ανεξαρτησία και καινοτομία, ο πυρηνικός κίνδυνος και το ιστορικό αποτυχιών δημιουργούν αμφιβολίες για τη βιωσιμότητα και την ασφάλεια του εγχειρήματος.

Το ερώτημα που προκύπτει είναι αν το πλουτώνιο του Ψυχρού Πολέμου μπορεί να γίνει εργαλείο ειρήνης και τεχνολογικής προόδου ή αν επαναφέρει κρυφούς κινδύνους από ένα σκοτεινό παρελθόν.

Πηγή: pagenews.gr