Στις 8 Σεπτεμβρίου ο πρωθυπουργός της Γαλλίας, Φρανσουά Μπαϊρού, θα θέσει την κυβέρνησή του σε ψήφο εμπιστοσύνης στην Εθνοσυνέλευση. Τι θα συμβεί αν η κυβέρνηση καταψηφιστεί; Τι μέλλει γενέσθαι με τον Προϋπολογισμό του 2026; Μπορεί ο Εμανουέλ Μακρόν να προχωρήσει σε διάλυση της Εθνοσυνέλευσης; Ακολουθεί αναλυτική παρουσίαση των σεναρίων.
Η διαδικασία της ψήφου εμπιστοσύνης
Ο Φρανσουά Μπαϊρού θα παρουσιάσει εκ νέου τις βασικές κατευθύνσεις της δημοσιονομικής του πολιτικής στη Γαλλική Εθνοσυνέλευση. Θα ακολουθήσει συζήτηση και στη συνέχεια ψηφοφορία, βάσει του άρθρου 49, παράγραφος 1 του Γαλλικού Συντάγματος – της 5ης Γαλλικής Δημοκρατίας. Για να καταψηφιστεί η κυβέρνηση, αρκεί η απόλυτη πλειοψηφία των ψηφισάντων, μια διαδικασία σαφώς πιο «ριψοκίνδυνη» από το περιβόητο άρθρο 49.3, το οποίο απαιτεί τουλάχιστον 289 ψήφους κατά της κυβέρνησης.
Αν η κυβέρνηση κερδίσει την ψήφο εμπιστοσύνης, θα έχει ουσιαστικά το πράσινο φως για το σχέδιο μείωσης του ελλείμματος. Αντίθετα, αν χάσει, ο Μπαϊρού θα αναγκαστεί –σύμφωνα με το άρθρο 50 του Συντάγματος– να υποβάλει την παραίτηση της κυβέρνησής του στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Με δεδομένο ότι ακροδεξιά και αριστερά κόμματα έχουν ήδη ταχθεί κατά, το ισοζύγιο φαίνεται αρνητικό για τον πρωθυπουργό: 264 ψήφοι έναντι μόλις 210 υπέρ του κυβερνητικού στρατοπέδου (Renaissance, Ρεπουμπλικάνοι, MoDem και Horizons).
Οι περικοπές που έχουν ανακοινωθεί
Ο Μπαϊρού έχει ήδη προαναγγείλει ένα σκληρό πακέτο δημοσιονομικών μέτρων, με στόχο τη μείωση του ελλείμματος κάτω από το 3% του ΑΕΠ μέχρι το 2027. Μεταξύ των μέτρων περιλαμβάνονται περιορισμοί στις δημόσιες δαπάνες υγείας και παιδείας, περικοπές στις επιδοτήσεις καυσίμων, καθώς και σταδιακή μείωση ορισμένων κοινωνικών επιδομάτων. Οι εξαγγελίες αυτές έχουν προκαλέσει αντιδράσεις σε συνδικάτα και κοινωνικούς φορείς, που προειδοποιούν ότι οι χαμηλότερες εισοδηματικές τάξεις θα επωμιστούν το μεγαλύτερο βάρος της προσαρμογής. Το σύνολο των περικοπών ξεπερνά τα 44 δισεκατομμύρια ευρώ και ο Πρωθυπουργός Μπαϊρού με δύο διαγγέλματα σε 48 ώρες έχει θέσει το διακύβευμα των επόμενων 13 ημερών στο λιτό αλλά περιεκτικό «χάος ή ευθύνη».
Αν πέσει η κυβέρνηση
Σε περίπτωση καταψήφισης, η κυβέρνηση περιορίζεται στα τρέχοντα καθήκοντα μέχρι τον διορισμό νέου πρωθυπουργού από τον Εμανουέλ Μακρόν. Ανάλογη περίπτωση έχει σημειωθεί μόλις δύο φορές στην Πέμπτη Γαλλική Δημοκρατία: το 1962 με τον Ζορζ Πομπιντού και τον Δεκέμβριο του 2024 με την πτώση της κυβέρνησης Μπαρνιέ.
Ο Πρόεδρος έχει τότε δύο επιλογές: είτε να διαλύσει την Εθνοσυνέλευση οδηγώντας σε νέες εκλογές, είτε να ορίσει νέο πρωθυπουργό με το ίδιο κατακερματισμένο κοινοβούλιο –μια λύση που θα καθιστούσε και τον επόμενο κυβερνητικό σχηματισμό ευάλωτο σε πρόταση μομφής.