Η χαρτογράφηση των αντιδράσεων του ανθρώπινου οργανισμού σε ακραίες συνθήκες στρες δεν είχε επιχειρηθεί ποτέ ξανά στο παρελθόν. Αυτή η νέα μελέτη που διερευνά πώς σε ακραίες συνθήκες τα όργανα του σώματος συνεργάζονται για να αντιμετωπίσουν αφύσικες καταστάσεις – σαν αυτές που βιώνουν οι ορειβάτες στο Έβερεστ και σε άλλες ψηλές βουνοκορυφές- παρέχει πολύτιμες πληροφορίες για την έγκαιρη διάγνωση νοσημάτων, κάθε αρχόμενης παθολογικής κατάστασης, αλλά και για την πρώιμη ανίχνευση της οργανικής επιδείνωσης των ασθενών που νοσηλεύονται στο νοσοκομείο, κυρίως στις ΜΕΘ, όπου κάθε λεπτό έχει διαφορετική «βαρύτητα».
Η έρευνα εστίασε στην υπερβολική κούραση, την έλλειψη ύπνου και την έλλειψη οξυγόνου και υλοποιήθηκε από ερευνητές του University College London και του πανεπιστημίου του Portsmouth. Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στην επιστημονική επιθεώρηση της Φυσιολογίας προκειμένου να αναδείξουν τι γίνεται στο σώμα μας όταν μάς κόβεται η αναπνοή και η κούραση μάς καταβάλλει.
Όταν ένας άνθρωπος βιώνει φυσιολογικό στρες διαφορετικά όργανα συνεργάζονται και προσαρμόζονται ώστε να διατηρήσουν τις ζωτικές οργανικές λειτουργίες. Συνήθως τα πειράματα αυτής της κατηγορίας περιορίζονται στο να μετρήσουν τους καρδιακούς παλμούς και τον ρυθμό της αναπνοή.
Πώς λειτουργεί η δικτύωση των οργάνων
Το νέο πρωτοποριακό πείραμα αξιοποίησε μια τεχνική που ονομάζεται «φυσιολογία δικτύωσης» που αναλύει την αλληλεπίδραση των διαφορετικών οργάνων και οργανικών συστημάτων σε τέτοιες συνθήκες.
Με την ανάλυση συνεχόμενων σημάτων από το σώμα όπως ο καρδιακός παλμός, ο κορεσμός του οξυγόνου, ο ρυθμός της αναπνοής, τα επίπεδα του εκπνεόμενου οξυγόνου και διοξειδίου του άνθρακα και άλλους βιοδείκτες, η ομάδα των ερευνητών κατάφερε να εντοπίσει την «συνομιλία» των οργανικών συστημάτων σε καταστάσεις χαμηλού οξυγόνου (υποξία), κατά τη στέρηση ύπνου και κατά την αυξανόμενη κούραση από αερόβια άσκηση (ποδηλασία).
Στο εργαστήριο προσομοίωσης ακραίου περιβάλλοντος
Η ομάδα των ερευνητών χρησιμοποίησε φορητούς σένσορες σε 22 υγιείς εθελοντές που βίωσαν διαφορετικά σενάρια στρες στο Εργαστήριο Προσομοίωσης Ακραίου Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου του Portsmouth. Μια ειδική μάσκα προσώπου χρησιμοποιήθηκε για την μέτρηση των αερίων της εκπνοής και ένα οξύμετρο κατέγραψε τα επίπεδα του οξυγόνου στο αίμα των συμμετεχόντων.
Τι είναι η μεταφορά εντροπίας
Η μοναδική μέθοδος καταγραφής των σινιάλων που στέλνει το σώμα μας ονομάζεται «μεταφορά εντροπίας». Το αποτέλεσμα των μετρήσεων καταγράφονται σε ένα χάρτη που δείχνει ποια όργανα μετατρέπονται σε hub πληροφορίας, όταν δεχόμαστε μια στρεσογόνο «επίθεση».
Η συγκεκριμένη πρωτοποριακή μελέτη αποτελεί συνέχεια της προηγούμενης που επέδειξε ότι 20 λεπτά άσκησης μέτριας έντασης μπορούν να αυξήσουν τα επίπεδα ευεξίας και την απόδοση μετά από μια άυπνη νύχτα.
Ο Dr. Joe Costello, συγγραφέας της μελέτης από την Σχολή Ψυχολογίας, Άθλησης και Επιστημών Υγείας του Πανεπιστημίου του Portsmouth επισημαίνει πως αυτή την φορά οι ερευνητές ήθελαν να δουν πώς το στρες επηρεάζει συνολικά το σώμα. Και προσθέτει: «Με αυτή την προσέγγιση θα δούμε πως το ενδοεπικοινωνιακό σύστημα του σώματος αντιδρά όταν εξωθείται στο να προσαρμοστεί σε δύσκολες καταστάσεις. Αυτές οι πληροφορίες μπορούν να αλλάξουν το παιχνίδι στην έρευνα για την πολύ έγκαιρη διάγνωση παθολογικών καταστάσεων.»
Η μεγάλη εικόνα
Τα στοιχεία που καθιστούν αυτή την μελέτη τόσο ιδιαίτερη και μοναδική στο είδος της είναι ότι δεν εστιάζει σε ένα οργανικό σύστημα αλλά κοιτά τον οργανισμό ολιστικά και βλέπει πώς τα όργανα και τα συστήματα αλληλεπιδρούν υπό δύσκολες συνθήκες. Χάρη στα ευρήματα που λαμβάνουμε από αυτή την προσέγγιση, μπορούμε να δούμε τις δυναμικές σχέσεις μεταξύ των διαφορετικών οργάνων του σώματος σε αληθινό χρόνο και να εστιάσουμε στην μεγάλη εικόνα, όπως επισημαίνουν οι ειδικοί.