Μυστικές διεργασίες για τον προϋπολογισμό της Ε.Ε.

Στο κλαμπ των συναντήσεων στη Βιέννη, μετέχει ο πλούσιος Βορράς, τα κράτη που πληρώνουν. Η Γαλλία, η Γερμανία και οι σκανδιναβικές χώρες κάθονται στο ίδιο τραπέζι, προσπαθώντας να βρουν κοινή γραμμή για τα κονδύλια της περιόδου 2028-2034. Η διαπραγμάτευση που βρίσκεται σε εξέλιξη σε ολόκληρη την Ευρώπη μάς αφορά και μάλιστα πολύ, καθώς έχουμε λαμβάνειν

Στη Βιέννη συγκεντρώνονται αυτήν την εβδομάδα εκπρόσωποι των πλουσιότερων χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης με στόχο να διαμορφώσουν ενιαίο μέτωπο ενόψει των δύσκολων διαπραγματεύσεων για τον επόμενο επταετή προϋπολογισμό της ΕΕ.

Το σχέδιο της Κομισιόν, ύψους 1,8 τρισ. ευρώ, έχει ήδη προκαλέσει αντιδράσεις, με τις βόρειες χώρες να ζητούν περιορισμό δαπανών και τις νότιες και ανατολικές χώρες της Ενωσης να πιέζουν για ενισχυμένες ροές προς την αγροτική πολιτική και τα ταμεία συνοχής. Βεβαίως η Ελλάδα, ως χώρα του Νότου, δεν συμμετέχει στις μυστικές διαβουλεύσεις όπως και όλες οι άλλες χώρες, πλην της Γαλλίας, της Γερμανίας και των σκανδιναβικών κρατών. 

Ο ευρωπαϊκός προϋπολογισμός για την περίοδο 2028-2033 δεν είναι όμως μια λογιστική καταγραφή δαπανών και κονδυλίων. Είναι το πολιτικό και οικονομικό σχέδιο της Ευρωπαϊκής Ενωσης για τα επόμενα χρόνια. Στις 16 Ιουλίου η Κομισιόν παρουσίασε, λοιπόν, την πρότασή της για τον νέο προϋπολογισμό της ΕΕ  ο οποίος έτυχε αρνητικής υποδοχής από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ).

Τα στοιχεία που αναδεικνύουν οι αναλυτές στο σχέδιο της Κομισιόν για το νέο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ) για την περίοδο 2028-2034 είναι η στήριξη προς την Ουκρανία, οι νέες δαπάνες για μετανάστευση και, φυσικά, η Αμυνα. Το τελευταίο αυτό στοιχείο, το οποίο συμβαδίζει με τη νέα πραγματικότητα μετά την εισβολή του Πούτιν στην Ουκρανία και την επικράτηση των φωνών για στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης, δείχνει ότι οι ευρωπαϊκές προτεραιότητες αλλάζουν.

Η διαπραγμάτευση που βρίσκεται σε εξέλιξη σε ολόκληρη την Ευρώπη αφορά και την Ελλάδα και μάλιστα πολύ. Διότι, πολύ απλά, τα κράτη-μέλη της ΕΕ –και δη για χώρες όπως η δική μας – εξαρτώνται σημαντικά από τις κοινοτικές ροές. 

Oπως σημειώνει το Politico, στο παρασκήνιο σχηματίζονται δύο μεγάλα στρατόπεδα που θα επιχειρήσουν να αποκτήσουν το πλεονέκτημα, καθώς η τελική συμφωνία θα κρίνει όχι μόνο τη χρηματοδότηση αλλά και την πολιτική κατεύθυνση της Ενωσης για την επόμενη δεκαετία.

Για πρώτη φορά, η Γαλλία, η Γερμανία και οι σκανδιναβικές χώρες κάθονται στο ίδιο τραπέζι, προσπαθώντας να χαράξουν κοινές γραμμές άμυνας απέναντι στους εταίρους που ζητούν περισσότερες δαπάνες. Οι τεχνικοί τους σύμβουλοι αναλύουν ήδη τις κατανομές, υπολογίζοντας ποιος χάνει και ποιος κερδίζει από το νέο σχέδιο.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα του Politico, στόχος αυτής της κλειστής συνάντησης δεν είναι η λήψη αποφάσεων σε πολιτικό επίπεδο –οι υπουργοί θα τοποθετηθούν τον Οκτώβριο– αλλά η χαρτογράφηση των συμμαχιών και η κατανομή ρόλων. Σε κάθε αντίστοιχη διαπραγμάτευση, οι χώρες που μοιράζονται συμφέροντα ενώνονται σε ομάδες, ώστε να ενισχύσουν τη διαπραγματευτική τους ισχύ.

Η ιστορία επαναλαμβάνεται σύμφωνα με το Politicο: από τη μία, οι λεγόμενοι «καθαροί πληρωτές» του Βορρά, που συνεισφέρουν περισσότερα από όσα λαμβάνουν· από την άλλη, οι «Φίλοι της Συνοχής», δηλαδή Ιταλία, Ισπανία, Πολωνία και άλλοι, που ζητούν μεγαλύτερα κονδύλια για αγροτική πολιτική και ανάπτυξη περιφερειών. Βεβαίως οι διαφορές και εντός κάθε μπλοκ δεν παύουν να υπάρχουν.

Η Γαλλία, για παράδειγμα, συμφωνεί με την Πολωνία σε ζητήματα αγροτικών επιδοτήσεων, αλλά συγκρούεται με την Ολλανδία και τη Σουηδία ως προς το μέγεθος του συνολικού προϋπολογισμού ή τη χρήση κοινών ευρωπαϊκών δανείων. Στη συνάντηση της Βιέννης, η Γαλλία και η Γερμανία λειτουργούν ως άξονας του βόρειου μετώπου. Οπως παραδέχθηκε διπλωμάτης κράτους-μέλους της ΕΕ στο Politico «στο τέλος Παρίσι και Βερολίνο αποφασίζουν το νούμερο, κι εμείς ακολουθούμε».

Στον αντίποδα, η Πολωνία διαχρονικά αναλαμβάνει κεντρικό ρόλο στο στρατόπεδο των «Φίλων της Συνοχής», καθώς είναι ο μεγαλύτερος αποδέκτης πόρων. Πλέον όμως η παραδοσιακή της συνεργασία με την Ουγγαρία έχει ατονήσει, λόγω των συγκρούσεων του Βίκτορ Ορμπαν με τις Βρυξέλλες για τα ζητήματα του κράτους δικαίου. Αυτό αφήνει περισσότερο χώρο σε μεσογειακές χώρες, όπως η Ιταλία και η Ισπανία, να διαμορφώσουν την ατζέντα. Καθώς τρέχουν οι πολύπλευρες προπαρασκευαστικές διαπραγματεύσεις που απλώνονται σε όλη την Ευρώπη, λαμβάνουν χώρα και παράλληλες άτυπες συναντήσεις, όπως αυτή που φιλοξένησε η Μάλτα την 1η Σεπτεμβρίου.

H Μάλτα προήδρευσε σε συνάντηση εμπειρογνωμόνων προϋπολογισμού από τους «Φίλους της Συνοχής», η οποία έθεσε τις βάσεις για την πρώτη τεχνική συνάντηση μεταξύ των 27 χωρών της ΕΕ την επόμενη μέρα. Η εμπειρία δείχνει, σύμφωνα με το Politico, ότι σε τέτοιες άτυπες συναντήσεις λαμβάνονται οι αποφάσεις-κλειδιά.

Το παράδειγμα του προγράμματος Horizon για την έρευνα και την καινοτομία για την περίοδο 2021-2027 που εξασφάλισε χρηματοδότηση 175 δισ. ευρώ μετά από συμφωνία που επετεύχθη σε μια άτυπη σύνοδο στο Ελσίνκι, αποδεικνύει πόση ισχύ έχουν αυτές οι παρασκηνιακές επαφές.

Η στάση της Κομισιόν

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προσπαθεί να διατηρήσει τον δικό της ρόλο ως διαμεσολαβητής, επιμένοντας σε εκδοχές που βρίσκονται κοντά στην αρχική της πρόταση. Ο Επίτροπος Προϋπολογισμού, Πιότρ Σεραφίν, με πολυετή εμπειρία στο Συμβούλιο, γνωρίζει πώς να ισορροπεί ανάμεσα στα στρατόπεδα, συνεχίζει το Politico. Η στρατηγική του θα βασιστεί σύμφωνα με το δημοσίευμα στην τακτική του «διαίρει και βασίλευε», προσεγγίζοντας τις χώρες μία-μία, ώστε να σπάσουν οι σκληρές συμμαχίες.

Oπως σημειώνουν στον ιστότοπο παλαιότεροι διαπραγματευτές, όταν οι διαπραγματεύσεις περιορίζονται σε δύο μεγάλα μπλοκ, η Επιτροπή αποδυναμώνεται. Γι αυτό και η Κομισιόν ανοίγει το παιχνίδι με τις δικές της παρασκηνιακές επαφές.

Πηγή: Pagenews.gr