Η επίσημη επίσκεψη του Αμερικανού Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στο Ηνωμένο Βασίλειο την περασμένη εβδομάδα ήταν ένα υπερθέαμα βασιλικής μεγαλοπρέπειας — άμαξες, ιππικό και επίσημα δείπνα — σχεδιασμένο για να του προσφέρει ακριβώς αυτό που επιθυμεί περισσότερο: προβολή και κύρος.
Ο ίδιος φαινόταν πλήρως ικανοποιημένος, χαμογελώντας και επαινώντας τους Βρετανούς οικοδεσπότες του, χαρακτηρίζοντας τη σχέση ΗΠΑ–Ηνωμένου Βασιλείου ως «μοναδική στον κόσμο».
Αυτός ο ενθουσιασμός δεν ήταν τυχαίος — ήταν ο βασικός στόχος της επίσκεψης.
Η πολιτική της κολακείας
Από την επιστροφή του στον Λευκό Οίκο, οι σύμμαχοι των ΗΠΑ υιοθετούν μια κοινή στρατηγική: κολακεία, εξευμενισμός, περισπασμός.
Η ιδέα είναι ότι, θρέφοντας τον εγωισμό του με τελετές και προσωπικά εγκώμια, μπορούν να αποφύγουν ξαφνικές εκρήξεις, κυρώσεις ή δυσάρεστες εκπλήξεις. Η επίσκεψη στο Λονδίνο ήταν χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της τακτικής, που απέδωσε σε επίπεδο δημοσίων σχέσεων.
Όμως εδώ κρύβεται η παγίδα: η κολακεία μπορεί να εξασφαλίσει μια ευχάριστη συνάντηση, αλλά δεν διαμορφώνει πολιτική. Τα εγκώμια και οι τελετές δεν αλλάζουν τις βασικές θέσεις του Τραμπ. Αντίθετα, συχνά τον ενθαρρύνουν να ζητά ακόμα περισσότερα. Μια ήρεμη συνάντηση μπορεί να οδηγήσει σε ένα ευγενικό tweet ή προσωρινό έπαινο, αλλά δεν αλλάζει την πορεία της πολιτικής του.
Η κολακεία εκπέμπει επίσης αδυναμία, και στον κόσμο των συναλλαγών του Τραμπ, η αδυναμία εκμεταλλεύεται.
Η λανθασμένη προσέγγιση της Ευρώπης
Οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι, αν και κατανοούν τη «στρατηγική αξία» της κολακείας, συχνά αγνοούν τα όριά της.
- Ο Γάλλος Πρόεδρος Μακρόν με τη στρατιωτική παρέλαση της Ημέρας της Βαστίλης
- Ο πρώην πρωθυπουργός της Ιαπωνίας Άμπε με τη «διπλωματία του σούμο»
- Οι Βρετανοί με τις βασιλικές τελετές
Όλοι είχαν ευχάριστες επαφές με τον Τραμπ, αλλά τα θετικά αποτελέσματα σταματούν εκεί. Η ιδέα ότι η διαχείριση του εγωισμού του μπορεί να μετατραπεί σε στρατηγικό πλεονέκτημα είναι απλώς λανθασμένη.
Ο Τραμπ δεν αλλάζει τις θέσεις του με εντυπώσεις· συνεχίζει να απαιτεί παραχωρήσεις. Μια επιτυχημένη επίσκεψη δεν λειτουργεί ως ανάχωμα, αλλά ως πρόσκληση για περαιτέρω πιέσεις.
Μαθήματα από πρόσφατες συναντήσεις
Το Ηνωμένο Βασίλειο θα μπορούσε να έχει διδαχθεί από την εμπειρία της ΕΕ. Τον Ιούλιο, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ταξίδεψε στη Σκωτία για να συναντήσει τον Τραμπ, προσφέροντας εγκώμια, δεσμεύσεις για αγορές αμερικανικών προϊόντων και θερμές δηλώσεις για τον διατλαντικό δεσμό.
Η συνάντηση χαρακτηρίστηκε «επιτυχημένη» και οδήγησε σε εμπορικό πλαίσιο που η ΕΕ είχε προηγουμένως απορρίψει. Ωστόσο, πριν τελειώσει το καλοκαίρι, ο Τραμπ κατήγγειλε νέα νομοθεσία της ΕΕ για τις ψηφιακές υπηρεσίες ως «στοχευμένη εναντίον της αμερικανικής τεχνολογίας». Οι απειλές για δασμούς επανεμφανίστηκαν, αποδεικνύοντας την εύθραυστη φύση των «νικών» της κολακείας.
Το case study του Κατάρ
Το Κατάρ προσφέρει ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Το πλούσιο κράτος δώρισε στις ΗΠΑ ένα αεροσκάφος αξίας 400 εκατομμυρίων δολαρίων για να αντικαταστήσει το Air Force One — ένα από τα ακριβότερα δώρα που έχει λάβει ποτέ Αμερικανός Πρόεδρος από σύμμαχο.
Το αντάλλαγμα ήταν εγκώμια και φιλοφρονήσεις. Όμως οι σχέσεις δεν άλλαξαν. Αργότερα, όταν το Ισραήλ χτύπησε τη Χαμάς στη Ντόχα, η Ουάσινγκτον παρέμεινε αδιάφορη. Το μήνυμα ήταν σαφές: η κολακεία δεν είναι μόνο αναποτελεσματική — είναι δαπανηρά επικίνδυνη.
Η Βρετανία και η παγίδα των τελετών
Η πρόσφατη επίσκεψη του Τραμπ στο Λονδίνο απέδειξε ότι η τελετουργική υπερβολή εκπέμπει φόβο, όχι σεβασμό. Ο Τραμπ αντιλαμβάνεται τον φόβο ως πρόσκληση για περαιτέρω απαιτήσεις.
Ακόμη και το λεγόμενο “Tech Prosperity Deal” του Πρωθυπουργού Κιρ Στάρμερ περιλάμβανε κατά κύριο λόγο ήδη δρομολογημένες εμπορικές αποφάσεις, πακεταρισμένες για λόγους πολιτικού θεάματος. Τώρα, η Ουάσινγκτον αναμένεται να ασκήσει πίεση για την κατάργηση του σχεδιαζόμενου φόρου ψηφιακών υπηρεσιών, ενώ ο Τραμπ ενδέχεται να ανταποδώσει με υποστήριξη στον Νάιτζελ Φαράζ και το κόμμα ReformUK.
Γιατί η κολακεία αποτυγχάνει
Οι σύμμαχοι συνεχίζουν τη στρατηγική της κολακείας κυρίως λόγω φόβου: ανησυχούν για δημόσιες εκρήξεις, αρνητική κάλυψη στα ΜΜΕ και πολιτική αναστάτωση. Μια ομαλή επίσκεψη προσφέρει προσωρινή ανακούφιση και θετικά πρωτοσέλιδα, αλλά δεν επιλύει δομικά προβλήματα.
Κάθε νέα κολακεία φέρνει λιγότερα ανταλλάγματα, διαβρώνοντας τη διαπραγματευτική ισχύ.
Τι πρέπει να κάνει η Ευρώπη
Οι σύμμαχοι πρέπει να κατανοήσουν ότι η κολακεία δεν είναι στρατηγική, αλλά εργαλείο ψυχολογικής διαχείρισης.
Αντιμετώπιση του Τραμπ σημαίνει συλλογική, συνεπή και αξιόπιστη αντίσταση. Δεν πείθεται με τιμές και φιλοφρονήσεις — αποθαρρύνεται μόνο όταν συναντά σθεναρή στάση.
- Η ΕΕ χρειάζεται ενιαία φωνή και κοινή γραμμή.
- Οι μικρότερες χώρες πρέπει να θέτουν σαφή όρια και να απορρίπτουν απειλές μεταμφιεσμένες σε «διαπραγματεύσεις».
- Το Ηνωμένο Βασίλειο πρέπει να κατανοήσει ότι τα πραγματικά διπλωματικά κέρδη δεν κερδίζονται με δείπνα σε παλάτια, αλλά με αμοιβαία ανταλλάγματα και πίεση.
Η στρατηγική «κολάκευσε, κατεύνασε, απόσπασε» δημιουργεί μόνο ψευδαίσθηση σταθερότητας και εκθέτει τις χώρες σε ευαλωτότητα. Οι φωτογραφίες περνούν, αλλά η απώλεια ισχύος παραμένει.
Η κολακεία προς τον Τραμπ αποδεικνύεται αδιέξοδη και επικίνδυνη για τους συμμάχους των ΗΠΑ.
Πηγή: pagenews.gr