Ο Τζολάνι στην αγκαλιά της CIA

Η εικόνα του Αμπού Μοχάμαντ αλ-Τζολάνι να συζητά χαμογελαστός με τον πρώην επικεφαλής της CIA, Ντέιβιντ Πετρέους, δεν είναι απλώς σουρεαλιστική – είναι συμβολική ενός κόσμου όπου οι εχθροί μετατρέπονται σε “στρατηγικούς εταίρους” όταν το υπαγορεύουν τα συμφέροντα.

Πρόκειται για μια ριζική μετατόπιση στο γεωπολιτικό σκηνικό της Μέσης Ανατολής. Ο Τζολάνι, πρώην ηγέτης της ένοπλης ισλαμιστικής οργάνωσης που συνδέθηκε με την Αλ Κάιντα, υπήρξε για χρόνια στόχος της Δύσης. Φυλακίστηκε από τις ΗΠΑ, πολέμησε τις αμερικανικές δυνάμεις και ευθύνεται για δεκάδες επιθέσεις σε Ιράκ και Συρία. Και όμως, σήμερα κάθεται απέναντι από τον στρατηγό που τον κρατούσε δέσμιο, με ύφος πολιτικού διαλόγου και ρεαλισμού.

Δείτε το βίντεο ΕΔΩ

Από τη φυλακή στον διάλογο

Ο Πετρέους, ο οποίος ως στρατηγός φέρει ευθύνη για σκληρές στρατιωτικές επιχειρήσεις στο Ιράκ, καλωσόρισε τον Τζολάνι ως «φίλο», σε μια συζήτηση που παρουσιάστηκε ως βήμα προσέγγισης και πολιτικής ωρίμανσης. Η αντίφαση είναι προφανής: ο αρχιτέκτονας των πολέμων της Δύσης συζητά δημόσια με έναν πρώην ηγέτη ισλαμικής εξέγερσης.

Η μεταστροφή αυτή δεν είναι απλώς προσωπική — είναι συστημική. Αντανακλά μια διπλωματική στροφή όπου τα παλιά κριτήρια καλού-κακού διαλύονται μπροστά σε ευρύτερους γεωστρατηγικούς στόχους. Και ο Τζολάνι, έχοντας εγκαταλείψει τη ρητορική της παγκόσμιας τζιχάντ, εμφανίζεται πλέον ως ρεαλιστής πολιτικός, ο οποίος δηλώνει αντίθετος με τις ισραηλινές επιδρομές, αλλά ταυτόχρονα «ανοικτός» σε συνομιλίες για λόγους ασφαλείας.

Η Δύση ξεχνά, οι λαοί θυμούνται

Το βασικό ερώτημα είναι απλό αλλά εκρηκτικό: πότε ακριβώς έπαψε να είναι τρομοκράτης ο Τζολάνι;

Για τα δυτικά συμφέροντα, ίσως όταν έγινε χρήσιμος. Η ανάγκη σταθερότητας στη Συρία, η αποδυνάμωση του Άσαντ, οι ισορροπίες με την Τουρκία και η επιθυμία για έναν «ανεκτικό» Σουνίτη παίκτη στη μετα-ISIS εποχή ενδέχεται να εξηγούν αυτή τη μεταστροφή.

Όμως η πραγματικότητα είναι πιο σκοτεινή: χιλιάδες νεκροί, επιθέσεις σε αμάχους, στρατόπεδα βασανιστηρίων και εξαναγκαστικοί εκτοπισμοί βαρύνουν το όνομα του Τζολάνι. Η πολιτική του επαναφορά δεν συνοδεύτηκε από καμία λογοδοσία, καμία συγγνώμη, καμία δικαστική διαδικασία.

Πραγματισμός ή υποκρισία;

Οι διεθνείς σχέσεις συχνά βασίζονται στον πραγματισμό. Όμως η περίπτωση Τζολάνι εγείρει βαθύτερα ερωτήματα:

• Μπορεί ένας πρώην τρομοκράτης να μετατραπεί σε συνομιλητή επειδή το απαιτεί η γεωπολιτική;
• Μπορούν οι ΗΠΑ να προσεγγίζουν τέτοιες φιγούρες χωρίς να διασύρουν τις αρχές που δηλώνουν ότι υπερασπίζονται;
• Και ποιος πληρώνει τελικά το τίμημα αυτών των «επιλεκτικών συμμαχιών»;

Το παράδοξο ενισχύεται από το γεγονός ότι την ίδια στιγμή, στη Γάζα, χιλιάδες Παλαιστίνιοι χαρακτηρίζονται τρομοκράτες και αποκλείονται από κάθε είδους διάλογο, ενώ ο Τζολάνι — με παρελθόν ασύγκριτα πιο αιματηρό — κάθεται στα πάνελ διεθνών φόρουμ.

Ο πραγματικός κίνδυνος

Πέρα από την ηθική διάσταση, υπάρχει και στρατηγικός κίνδυνος: η εικόνα ενός πρώην ισλαμιστή ηγέτη που “επιβραβεύεται” με πολιτική αναγνώριση ενδέχεται να νομιμοποιήσει τον κυνισμό και τη βία ως μέσο ανόδου στην εξουσία. Αντί να ενισχύσει τη σταθερότητα, η τακτική αυτή μπορεί να ενθαρρύνει άλλες ομάδες να ακολουθήσουν τον ίδιο δρόμο: πρώτα τα όπλα, μετά η πολιτική.

Ο Τζολάνι στην αγκαλιά της CIA δεν είναι απλώς μια φωτογραφία ή μια συμβολική κίνηση. Είναι μια υπενθύμιση ότι στον παγκόσμιο σκακιστικό πίνακα, οι ρόλοι αλλάζουν, οι κανόνες λυγίζουν και η ηθική υποχωρεί μπροστά στη στρατηγική.

Και αυτό, μακροπρόθεσμα, δεν ενισχύει ούτε τη σταθερότητα ούτε την ειρήνη — ενισχύει την υποψία, τον κυνισμό και τη βαθιά δυσπιστία των λαών απέναντι στις μεγάλες δυνάμεις.

Πηγή: pagenews.gr