ΝΑΤΟ και Ρωσικές Παραβιάσεις: Στο Σταυροδρόμι της Αποτροπής και της Ψυχραιμίας

Η Ευρώπη παρακολουθεί με αυξημένη ανησυχία τη ρωσική κλιμάκωση, καθώς τρία MiG-31 της Μόσχας εισήλθαν στον εναέριο χώρο της Εσθονίας για 12 λεπτά πριν αναχαιτιστούν από ιταλικά F-35, στο πλαίσιο της αποστολής εναέριας αστυνόμευσης της Συμμαχίας στη Βαλτική. Λίγες ημέρες νωρίτερα, ρωσικά drones είχαν παραβιάσει τον εναέριο χώρο της Πολωνίας, με τουλάχιστον τρία να καταρρίπτονται από πολωνικά F-16 και ολλανδικά F-35.

Οι πρεσβευτές του ΝΑΤΟ τόνισαν: “Η Ρωσία δεν πρέπει να έχει καμία αμφιβολία: το ΝΑΤΟ και οι σύμμαχοι θα χρησιμοποιήσουν, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, όλα τα απαραίτητα στρατιωτικά και μη στρατιωτικά μέσα για να αμυνθούν.” Η Μόσχα αρνείται τις κατηγορίες, επιμένοντας ότι δεν παραβιάζει καμία συμφωνία.

1. Κανόνες εμπλοκής: Απόρρητοι αλλά κρίσιμοι

Οι κανόνες εμπλοκής (Rules of Engagement – RoE) καθορίζουν τις δυνατότητες και τα όρια των στρατιωτικών δυνάμεων σε κάθε αποστολή και εγκρίνονται με ομοφωνία από το Βορειοατλαντικό Συμβούλιο (NAC). Την εφαρμογή τους διαχειρίζεται ο SACEUR, σήμερα ο Αμερικανός στρατηγός Αλέξους Γκρίνκεβιτς.

Η πρώην εκπρόσωπος του ΝΑΤΟ, Οάνα Λουνγκέσκου, εξηγεί ότι οι κανόνες εμπλοκής πρέπει να ακολουθούν την πολιτική κατεύθυνση της Συμμαχίας, που είναι αμυντική:“Αποτροπή της επιθετικότητας, πρόληψη της σύγκρουσης, και εφόσον αυτά αποτύχουν, άμυνα και νίκη.”

2. Τα εθνικά κράτη-μέλη και οι δικές τους επιλογές

Κάθε κράτος-μέλος μπορεί να αποφασίζει αυτόνομα εντός του δικού του εναέριου χώρου. Η Λιθουανία ανακοίνωσε νέους κανονισμούς για ταχύτερη αντίδραση, ενώ η Ρουμανία εξετάζει ενίσχυση των κανόνων μετά από αλλεπάλληλες παραβιάσεις.

Ωστόσο, ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ προειδοποίησε: “Πρέπει να είμαι 100% βέβαιος ότι όλοι οι σύμμαχοι θα το αντιμετωπίσουν με τον ίδιο τρόπο. Διαφορετικά, θα μείνουμε μόνοι σε μια οξεία φάση της σύγκρουσης.”

3. Γιατί δεν καταρρίφθηκαν τα MiG-31 στην Εσθονία;

Η απόφαση βασίστηκε στην εκτίμηση της απειλής. Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, επιβεβαίωσε ότι δεν εντοπίστηκε άμεση απειλή και ότι η Συμμαχία ενήργησε σύμφωνα με τις διαδικασίες. Η πρωθυπουργός της Εσθονίας, Κρίστεν Μίχαελ, τόνισε: “Η χρήση βίας δεν είναι η πρώτη αντίδραση σε καιρό ειρήνης.”

Αναλυτές τονίζουν επίσης τον κίνδυνο ανεξέλεγκτης κλιμάκωσης και την αβεβαιότητα για τη στάση των ΗΠΑ υπό την κυβέρνηση Τραμπ, η οποία επηρεάζει σημαντικά τις ευρωπαϊκές αποφάσεις.

4. Ανοιχτή συζήτηση για αλλαγή των κανόνων εμπλοκής

Εσθονία, Λιθουανία και Τσεχία ζητούν πιο σκληρή στάση, συμπεριλαμβανομένης της κατάρριψης ρωσικών μαχητικών. Ο πρόεδρος της Τσεχίας, Πέτρ Πάβελ, δήλωσε: “Πρέπει να απαντήσουμε κατάλληλα, ακόμη και με κατάρριψη.”

Οι αλλαγές απαιτούν ομοφωνία από το NAC, αν και ο SACEUR έχει πλέον μεγαλύτερη ευελιξία στην προσαρμογή σχεδίων χωρίς να χρειάζονται όλες οι αποφάσεις από το Συμβούλιο.

5. Μαθήματα από το 2015

Η τελευταία κατάρριψη ρωσικού αεροσκάφους από χώρα-μέλος του ΝΑΤΟ έγινε το 2015, όταν η Τουρκία κατέρριψε Sukhoi-24M κοντά στα σύνορα με τη Συρία. Η Άγκυρα ενήργησε αυτόνομα και ενημέρωσε τη Συμμαχία εκ των υστέρων. Η Μόσχα επέβαλε οικονομικές κυρώσεις, αναγκάζοντας τελικά τον Ερντογάν σε συγγνώμη.

Το περιστατικό απέδειξε ότι η χρήση βίας έχει άμεσες στρατιωτικές και διπλωματικές συνέπειες.

Στο σταυροδρόμι της απόφασης

Η Συμμαχία βρίσκεται σήμερα σε κρίσιμο σταυροδρόμι:

• Οι συνεχείς παραβιάσεις από τη Ρωσία δοκιμάζουν τα όρια της ανοχής.
• Η κατάρριψη ρωσικών μαχητικών ενέχει σοβαρό κίνδυνο ανεξέλεγκτης κλιμάκωσης.

Το μεγάλο ερώτημα παραμένει: θα αυστηροποιήσει το ΝΑΤΟ τους κανόνες εμπλοκής ή θα συνεχίσει την πολιτική της ψυχραιμίας και της αποτροπής;

Πηγή: pagenews.gr