To bromance Τραμπ – Ερντογάν: Η χημεία, τα δισεκατομμύρια και τα γεωπολιτικά ναρκοπέδια

Για πρώτη φορά μετά από σχεδόν έξι χρόνια, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα καθίσει απέναντι από τον Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο. Δεν πρόκειται απλώς για διπλωματική επαναπροσέγγιση, αλλά για μια συνάντηση με βαθιά συμβολική διάσταση: δύο ηγέτες που μιλούν την ίδια «γλώσσα» εξουσίας επιχειρούν να επανασυνδεθούν με μια ατζέντα γεμάτη ανοικτά μέτωπα.

Κοινή κοσμοθεωρία και προσωπικό αφήγημα εξουσίας

Η σχέση Τραμπ – Ερντογάν αναγεννιέται όχι μόνο ως πολιτική σύμπτωση, αλλά ως κοινό αφήγημα εξουσίας, σημειώνει το Brookings Institute.

• Ο Ερντογάν είχε χτίσει έναν λαϊκιστικό λόγο «με επιστροφή στην αναγέννηση», εστιάζοντας στην εθνική υπερηφάνεια, την κυριαρχία και την απόρριψη των ελίτ.
• Ο Τραμπ έκανε σλόγκαν του το «Make America Great Again», μια ρητορική που μιλά σε όσους αισθάνονται αποκλεισμένοι από το υπάρχον πολιτικό και οικονομικό σύστημα.

Και οι δύο ηγέτες βλέπουν την πολιτική ως μάχη ενάντια στο «κατεστημένο» – ενάντια στις παλιές ελίτ, τους διεθνείς θεσμούς και την παγκοσμιοποιημένη ισχύ. Αυτή η κοινή κοσμοθεωρία είναι που τους ενώνει, παρά τις διαφορές τους σε πρακτικά ζητήματα.

Η εικόνα και τα άμεσα κέρδη

Η επίσκεψη στον Λευκό Οίκο παρουσιάζεται ως success story για την Άγκυρα και ως προβολή προσωπικής επιρροής για τον Τραμπ.

• Μετά την παγωμάρα της περιόδου Μπάιντεν, ο Ερντογάν θέλει να δείξει ότι η εποχή της ψυχρότητας ανήκει στο παρελθόν.
• Ο Τραμπ προβάλλει το προσωπικό του «bromance» με θερμές χειραψίες, μεγάλα λόγια και εντυπωσιακές ανακοινώσεις.

Η συνάντηση προβάλλεται ως διπλωματική επιτυχία: για τον Τραμπ, η επαναφορά ενός δύσκολου συμμάχου στο δυτικό στρατόπεδο· για τον Ερντογάν, η απόδειξη ότι η Τουρκία παραμένει παίκτης πρώτης γραμμής.

Νέα ευθυγράμμιση στη Συρία και μέτωπα SDF

Η Ουάσιγκτον και η Άγκυρα φαίνεται να συντονίζονται περισσότερο από ποτέ στη Συρία, υποστηρίζοντας μια μεταβατική κυβέρνηση στη Δαμασκό υπό τον Αχμάντ αλ-Σαράα και την ενσωμάτωση των κουρδικών δυνάμεων SDF στον εθνικό στρατό, με μεγαλύτερη αυτονομία από όση θα ήθελε η Τουρκία. Ωστόσο, τα ζητήματα αυτά παραμένουν αγκάθι, καθώς η Τουρκία ανησυχεί για την αυξημένη αυτονομία των SDF και τον έλεγχο περιοχών στρατηγικής σημασίας.

Η μόνιμη σκιά των S-400 και οι F-35

Η αγορά των ρωσικών S-400 παραμένει η πιο εκρηκτική διαφορά. Οι κυρώσεις του νόμου CAATSA εξακολουθούν να ισχύουν, ενώ η αποπομπή της Τουρκίας από το πρόγραμμα F-35 δεν έχει ανατραπεί.

Ο Ερντογάν επιμένει ότι είναι άδικο να τιμωρείται μια χώρα-μέλος του ΝΑΤΟ, ενώ ο Τραμπ αφήνει να εννοηθεί ότι βλέπει θετικά μια επιστροφή της Τουρκίας στο πρόγραμμα, αλλά το Κογκρέσο εξακολουθεί να έχει τον τελευταίο λόγο.

Η Γάζα ως «κόκκινη γραμμή»

Το ζήτημα Ισραήλ – Χαμάς παραμένει το πιο δύσκολο μέτωπο.

• Ο Ερντογάν εμφανίζεται ως σκληρότερος επικριτής του Τελ Αβίβ και υπέρμαχος των Παλαιστινίων.
• Ο Τραμπ στηρίζει την ολική στήριξη της Ουάσιγκτον προς το Ισραήλ, γεγονός που καθιστά δύσκολη τη συμφωνία κοινής γραμμής.

Η διαχείριση αυτής της διαφοράς απαιτεί λεπτούς διπλωματικούς χειρισμούς για να αποφευχθεί σύγκρουση Τουρκίας – Ισραήλ, πιθανώς ακόμα και μπροστά στις κάμερες.

Ενέργεια, άμυνα και αεροπορικά deals

Η ατζέντα του Ερντογάν περιλαμβάνει:

• Ενέργεια: Τουρκία και US εταιρείες υπέγραψαν συμφωνίες LNG, συνολικής προμήθειας 70 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων σε 20 χρόνια.
• Άμυνα: Ζητείται άρση ή χαλάρωση των κυρώσεων που απομάκρυναν την Τουρκία από το πρόγραμμα F-35.
• Πολιτική αεροπορία: Οριστικοποίηση συμφωνίας Turkish Airlines – Boeing για πάνω από 200 αεροσκάφη, με πιθανή παραγωγή μέρους στην Τουρκία.

Ο Τραμπ υπογράμμισε ότι θα υπάρξουν σπουδαίες εμπορικές συμφωνίες και για τις δύο χώρες και άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο άρσης κυρώσεων «σχεδόν άμεσα» αν η συνάντηση είναι επιτυχής.

Χημεία χωρίς θεσμούς

Ο Τραμπ και ο Ερντογάν μοιράζονται την εκτίμηση για προσωποποιημένη διπλωματία και τον ρόλο του ισχυρού ηγέτη. Ωστόσο, η εμπειρία δείχνει ότι η παράκαμψη θεσμών δημιουργεί περισσότερα προβλήματα από όσα λύνει.

Τα μέτωπα S-400, Γάζα, Κούρδοι δεν θα εξαφανιστούν με ένα χαμόγελο ή με φωτογραφίες «bromance». Οι συμφωνίες και τα δισεκατομμύρια είναι σημαντικά, αλλά η σταθερή συνεργασία απαιτεί θεσμική δέσμευση.

Τι περιμένουμε να δούμε

• Ρητορική ή πραγματική επανένταξη της Τουρκίας στο πρόγραμμα F-35.
• Ενίσχυση της τουρκικής πολεμικής αεροπορίας.
• Διαχείριση των διαφορών στο ζήτημα της Γάζας.
• Λεπτομέρειες για Boeing / επενδύσεις και πιθανή παραγωγή μέρους στην Τουρκία.
• Σαφήνεια για τον ρόλο των SDF στη Συρία.
• Αποσιώπηση ή συζήτηση για τις δημοκρατικές ελευθερίες στην Τουρκία.

Η επίσκεψη στοχεύει σε εντυπωσιακές εικόνες, συμφωνίες και χειραψίες, αλλά τα γεωπολιτικά ναρκοπέδια παραμένουν, επισημαίνουν οι αναλυτές. Το «bromance» μπορεί να δώσει φωτογραφίες, όχι πάντα ανθεκτικές λύσεις.

Πηγή: pagenews.gr