Φτάνοντας στο Λευκό Οίκο την Πέμπτη, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα συναντηθεί με τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ.
Υψηλά στην ημερήσια διάταξη μιας επίσκεψης που θα μπορούσε να αλλάξει τη Μέση Ανατολή είναι το “πάγωμα των ΗΠΑ” στις πωλήσεις μαχητικών αεροσκαφών στην Τουρκία, τους δεσμούς της Άγκυρας με τη Ρωσία, τις κρίσεις στη Γάζα και την Ουκρανία και την τεταμένη σχέση με το Ισραήλ.
Κατά την πρώτη του θητεία, οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν μπλοκάρει τη συμμετοχή της Τουρκίας στο πρόγραμμα των μαχητικών F-35, όταν η Άγκυρα προχώρησε στην αγορά αντιαεροπορικού συστήματος από τη Ρωσία. Αμερικανοί αξιωματούχοι ανησυχούσαν ότι η χρήση του ρωσικού συστήματος S-400 θα μπορούσε να αξιοποιηθεί για τη συλλογή δεδομένων σχετικά με τις δυνατότητες του F-35, που θα κατέληγαν στη Μόσχα.
“Αναμένουμε θετική εξέλιξη”
Την περασμένη εβδομάδα, ωστόσο, ο Τραμπ έδωσε ελπίδες στην Τουρκία ότι πλησιάζει λύση, ανακοινώνοντας τα σχέδιά του για την επίσκεψη Ερντογάν.
«Δουλεύουμε πάνω σε πολλές εμπορικές και στρατιωτικές συμφωνίες με τον πρόεδρο, μεταξύ των οποίων μια μεγάλης κλίμακας αγορά αεροσκαφών Boeing, μια σημαντική συμφωνία για F-16 και τη συνέχιση των συνομιλιών για τα F-35, τις οποίες αναμένουμε να καταλήξουν θετικά», δήλωσε ο Τραμπ σε ανάρτησή του.
Η επίσκεψη θα είναι η πρώτη του Ερντογάν στον Λευκό Οίκο μετά το 2019. Οι δύο ηγέτες είχαν αναπτύξει αυτό που ο Τραμπ χαρακτήριζε «πολύ καλή σχέση» παρά τις συχνά περίπλοκες αμερικανοτουρκικές σχέσεις.
Ανησυχία για τους ιδιαίτερους δεσμούς Ερντογάν με τη Ρωσία
Αμερικανοί αξιωματούχοι έχουν εκφράσει ανησυχίες για το ιστορικό της Τουρκίας στα ανθρώπινα δικαιώματα υπό τον Ερντογάν και για τους στενούς δεσμούς της με τη Ρωσία. Οι εντάσεις με το Ισραήλ, έναν άλλο βασικό σύμμαχο των ΗΠΑ, για τη Γάζα και τη Συρία έχουν επίσης δυσκολέψει κατά καιρούς τη σχέση με την Άγκυρα.
Ο Ερντογάν έχει δηλώσει ξεκάθαρα ότι θέλει να τερματιστεί το εμπάργκο στα F-35. «Δεν νομίζω ότι αυτό ταιριάζει σε μια στρατηγική εταιρική σχέση και δεν θεωρώ ότι είναι ο σωστός δρόμος», είπε σε συνέντευξή του στο Fox News. Τούρκοι αξιωματούχοι αναφέρουν πως έχουν ήδη καταβάλει 1,4 δισ. δολάρια για τα μαχητικά.
Το αγκάθι με το Ισραήλ
Τόσο ο Τραμπ όσο και Ευρωπαίοι ηγέτες ακολούθησαν τον Ερντογάν στην αναγνώριση του Σύρου προέδρου Άχμαντ αλ-Σάρα, πρώην επικεφαλής μιας ομάδας ανταρτών που είχε χαρακτηριστεί τρομοκρατική οργάνωση. Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο συναντήθηκε με τον αλ-Σάρα τη Δευτέρα, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ.
Ο Ερντογάν επιχειρεί να παρουσιάσει την Τουρκία ως σημείο σταθερότητας σε μια ταραχώδη περίοδο, υποστηρίζοντας ότι η χώρα του μπορεί να διαδραματίσει καίριο ρόλο για την ευρωπαϊκή ασφάλεια και να γεφυρώσει γεωπολιτικές αντιθέσεις σε ζητήματα όπως η Ουκρανία, η Συρία και οι εμπορικοί δασμοί των ΗΠΑ.
Η Άγκυρα θεωρεί επίσης ότι έχει αναδειχθεί σε αξιόπιστο μεσολαβητή στη Μαύρη Θάλασσα, διατηρώντας σχέσεις τόσο με την Ουκρανία όσο και με τη Ρωσία. Στη Συρία, οι αντάρτικες δυνάμεις που υποστήριξε η Τουρκία κατέλαβαν την εξουσία πέρυσι τον Δεκέμβριο, γεγονός που όξυνε τις ήδη τεταμένες σχέσεις με το Ισραήλ.