Ελλάδα: Σχέδιο για «ψηφιακή ενηλικίωση» – Απαγόρευση social media σε ανηλίκους κάτω των 15 ετών

Η Ελλάδα ετοιμάζεται να θεσπίσει μια από τις πιο αυστηρές ρυθμίσεις στην Ευρώπη για την προστασία των ανηλίκων στο διαδίκτυο, ακολουθώντας το παράδειγμα χωρών όπως η Αυστραλία και πολιτειών των ΗΠΑ. Σύμφωνα με τις δηλώσεις του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, η κυβέρνηση σχεδιάζει την καθιέρωση «ορίου ψηφιακής ενηλικίωσης» και την απαγόρευση χρήσης των social media σε άτομα κάτω των 15 ετών.

Το μέτρο εντάσσεται σε μια ευρύτερη δέσμη περιορισμών που θα αφορά επίσης τον διαδικτυακό τζόγο, την αγορά αλκοόλ και καπνικών προϊόντων, αλλά και την πρόσβαση σε εφαρμογές γνωριμιών.

Το διεθνές πλαίσιο

Η πρόταση του Έλληνα πρωθυπουργού βρήκε στήριξη από την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ μίλησε υπέρ μιας ελάχιστης ηλικίας πρόσβασης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Παράλληλα, η Αυστραλία έχει ήδη θεσπίσει όριο στα 16 έτη, με τον νόμο Online Safety Amendment (Social Media Minimum Age) Act 2024, που θα τεθεί σε ισχύ τον Δεκέμβριο του 2025, ενώ η Φλόριντα και άλλες αμερικανικές πολιτείες κινούνται σε αντίστοιχη κατεύθυνση.

Η Κίνα, τέλος, εφαρμόζει ήδη ένα πλέγμα περιορισμών σε κινητά, social media και online παιχνίδια για ανηλίκους.

Τα εργαλεία της κυβέρνησης

Για την εφαρμογή της απαγόρευσης, το ελληνικό σχέδιο προβλέπει:

• Πλατφόρμα parco.gov.gr: θα συνδέεται με το ψηφιακό μητρώο και θα παρέχει στους γονείς δυνατότητα επαλήθευσης ηλικίας κατά την αγορά του πρώτου τηλεφώνου για το παιδί. Παράλληλα θα προσφέρει εφαρμογή γονικού ελέγχου για τα social media.
• Εφαρμογή Kids Wallet: θα μπλοκάρει την πρόσβαση ανηλίκων όχι μόνο σε κοινωνικά δίκτυα αλλά και σε ιστοσελίδες τζόγου, αγορές αλκοόλ/τσιγάρων και dating apps. Η εφαρμογή θα λειτουργεί σε κινητά, tablet και υπολογιστές.

Ωστόσο, η χρήση του Kids Wallet δεν θα είναι υποχρεωτική για τους γονείς, γεγονός που δημιουργεί κενά και ερωτήματα: θα υπάρξουν κυρώσεις αν διαπιστωθεί ότι ανήλικοι συνεχίζουν να χρησιμοποιούν τα social media;

Οι προκλήσεις και τα κενά εφαρμογής

Παρά τις νέες τεχνολογίες, η εμπειρία δείχνει ότι οι ανήλικοι βρίσκουν τρόπους να παρακάμπτουν τους περιορισμούς:

• χρήση λογαριασμών ενηλίκων (γονέων ή φίλων),
• ψευδείς ημερομηνίες γέννησης,
• εργαλεία απόκρυψης ταυτότητας ή τοποθεσίας,
• εικονικά προφίλ με παραπλανητικές εικόνες.

Από την άλλη πλευρά, οι ίδιες οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης έχουν κάθε λόγο να διατηρήσουν τους ανήλικους χρήστες τους, οι οποίοι θεωρούνται το «δυναμικό κοινό» λόγω της έντονης αλληλεπίδρασης και του χρόνου παραμονής στις εφαρμογές. Επισήμως, δηλώνουν στήριξη σε περιοριστικά μέτρα, αλλά στην πράξη συχνά αναπτύσσουν στρατηγικές για να διατηρήσουν ή να προσελκύσουν ακόμα νεότερους χρήστες.

Το επόμενο βήμα

Η κυβέρνηση στοχεύει να καταθέσει τη σχετική νομοθετική ρύθμιση εντός Οκτωβρίου, με άμεση ισχύ. Ωστόσο, η επιτυχία της θα εξαρτηθεί από τον τρόπο υλοποίησης και την αποτελεσματικότητα των εργαλείων επαλήθευσης.

Το κεντρικό ερώτημα παραμένει: μπορεί η τεχνολογία να βάλει φραγμό στη δημιουργικότητα των εφήβων και στη στρατηγική των social media;

Πηγή: pagenews.gr