Το μεγαλύτερο πυρηνικό εργοστάσιο της Ευρώπης, στη Ζαπορίζια της νότιας Ουκρανίας, παραμένει για ένατη συνεχόμενη ημέρα χωρίς εξωτερική ηλεκτροδότηση και ψύχεται μόνο χάρη σε εφεδρικές γεννήτριες ντίζελ.
Η κατάσταση έχει σημάνει συναγερμό, καθώς οι ειδικοί του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (IAEA) προειδοποιούν ότι «η ασφάλεια εξαρτάται αποκλειστικά από την επάρκεια καυσίμων».
Σύμφωνα με τη ρωσική διοίκηση του εργοστασίου, η τελευταία γραμμή παροχής ηλεκτρικής ενέργειας από το δίκτυο κόπηκε στις 23 Σεπτεμβρίου, μετά από ουκρανικά πλήγματα. Έκτοτε, μόνο οι γεννήτριες τροφοδοτούν τα συστήματα ψύξης που είναι απαραίτητα για να μην υπερθερμανθούν οι αντιδραστήρες και τα καύσιμα ουρανίου.
«Η κατάσταση είναι σταθερή όσο δουλεύουν οι γεννήτριες. Αν όμως σταματήσουν, ο κίνδυνος κατάρρευσης είναι άμεσος», δήλωσε ο Ραφαέλ Γκρόσι, επικεφαλής του IAEA.
Οι κίνδυνοι
Η Ζαπορίζια διαθέτει έξι σοβιετικού σχεδιασμού αντιδραστήρες VVER-1000, όλοι σε κατάσταση παύσης λειτουργίας. Αυτό σημαίνει πως δεν παράγουν ενέργεια αλλά συνεχίζουν να χρειάζονται ψύξη για τα καύσιμα που βρίσκονται εντός τους. Χωρίς ρεύμα, οι αντλίες που κυκλοφορούν το νερό θα σταματήσουν και τότε το σενάριο τήξης γίνεται εφιαλτικά πιθανό.
Το εργοστάσιο απέχει μόλις 500 χιλιόμετρα από το Τσερνόμπιλ, εκεί όπου το 1986 σημειώθηκε το χειρότερο πυρηνικό δυστύχημα στην ιστορία. Οι παραλληλισμοί είναι αναπόφευκτοι και προκαλούν τρόμο.
Η αντιπαράθεση Μόσχας – Κιέβου
Η Μόσχα υποστηρίζει ότι η ουκρανική πλευρά βομβαρδίζει επανειλημμένα τις γραμμές παροχής ρεύματος, καθιστώντας αδύνατη την αποκατάσταση. Το Κίεβο από την άλλη ρίχνει την ευθύνη στη Ρωσία, κατηγορώντας την ότι με τους συνεχείς βομβαρδισμούς κρατά την Ευρώπη όμηρο ενός πυρηνικού ατυχήματος.
Η ανησυχία της διεθνούς κοινότητας για την Ουκρανία
Η IAEA έχει επανειλημμένα προειδοποιήσει ότι η παραμικρή αστοχία μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες όχι μόνο για την Ουκρανία αλλά για ολόκληρη την Ευρώπη.
Ο Γκρόσι έκανε λόγο για «την πιο μακροχρόνια διακοπή εξωτερικής ηλεκτροδότησης που έχει καταγραφεί από την έναρξη του πολέμου» και τόνισε την ανάγκη να αποκατασταθεί άμεσα η τροφοδοσία.
Προς το παρόν, οι γεννήτριες λειτουργούν και υπάρχουν αποθέματα καυσίμων. Όμως, όπως τονίζουν ειδικοί, η εξάρτηση από ντίζελ δεν μπορεί να συνεχιστεί επ’ αόριστον.
Το φάντασμα ενός νέου Τσερνόμπιλ
Το πυρηνικό εργοστάσιο της Ζαπορίζια, αντί να παράγει ασφάλεια και σταθερότητα στην ενεργειακή τροφοδοσία, έχει μετατραπεί σε μία ωρολογιακή βόμβα στο κέντρο της Ευρώπης. Η εικόνα στην Ουκρανία είναι τρομακτική: η μεγαλύτερη πυρηνική εγκατάσταση της ηπείρου ζει από μέρα σε μέρα, χάρη σε γεννήτριες και βαρέλια ντίζελ.