Η ενταξιακή πορεία της Ουκρανίας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση εξελίσσεται σε μια από τις πιο περίπλοκες και πολιτικά φορτισμένες διαδικασίες που έχει αντιμετωπίσει η Ένωση εδώ και δεκαετίες. Η Ουγγαρία του Βίκτορ Όρμπαν αποτελεί τον κύριο πολέμιο, μπλοκάροντας συστηματικά κάθε βήμα προόδου, με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και αρκετά κράτη-μέλη να αναζητούν τρόπους παράκαμψης του ουγγρικού βέτο.
Ωστόσο, όπως αποκαλύπτει το Politico, στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων εμφανίζονται και «απρόσμενοι σύμμαχοι» του Όρμπαν —όχι ως προς την ουσία της ουκρανικής υποψηφιότητας, αλλά αναφορικά με την πρόταση αλλαγής των κανόνων της ΕΕ. Η πρόταση του νέου προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, να καθιερωθεί ειδική πλειοψηφία αντί για ομοφωνία στα ενδιάμεσα στάδια ένταξης, βρίσκει αντίθετες χώρες όπως η Ελλάδα, η Γαλλία και η Ολλανδία.
Η ελληνική διάσταση: κυριαρχικά εργαλεία και το ζήτημα Τουρκίας
Η Αθήνα έχει κάθε λόγο να αντιμετωπίζει με σκεπτικισμό την προοπτική κατάργησης του ομοφώνου στα βήματα της διεύρυνσης. Το δικαίωμα του βέτο αποτελεί για την Ελλάδα ένα κρίσιμο γεωπολιτικό εργαλείο, κυρίως απέναντι στην τουρκική υποψηφιότητα, η οποία παραμένει νομικά «παγωμένη» αλλά πολιτικά ζωντανή.
Η ελληνική διπλωματία επιδιώκει να διατηρήσει την ικανότητά της να μπλοκάρει οποιαδήποτε απόπειρα αναθέρμανσης των ενταξιακών φιλοδοξιών της Άγκυρας, ιδίως σε μια περίοδο που οι ελληνοτουρκικές σχέσεις δοκιμάζονται. Αν η διαδικασία περιοριστεί σε ειδικές πλειοψηφίες, η Αθήνα φοβάται ότι θα χάσει ένα από τα βασικά μέσα άσκησης πίεσης για την προάσπιση των εθνικών της συμφερόντων.
Η στάση της Γαλλίας και η ευρύτερη γεωπολιτική εικόνα
Η Γαλλία, παρότι δηλώνει ξεκάθαρα υπέρ της ευρωπαϊκής προοπτικής της Ουκρανίας, υπογραμμίζει ότι η ένταξη θα είναι μακρά και απαιτητική διαδικασία. Ο Εμανουέλ Μακρόν έχει επανειλημμένα τονίσει ότι η ΕΕ δεν πρέπει να ανοίγει τις πόρτες χωρίς βαθιές μεταρρυθμίσεις στο Κίεβο, κάτι που μεταφράζεται σε επιφυλάξεις απέναντι σε κάθε βεβιασμένη αλλαγή των κανόνων.
Σε γεωπολιτικό επίπεδο, η αντιπαράθεση αντανακλά δύο βασικά στρατόπεδα:
- Από τη μία, χώρες που πιέζουν για γρήγορη και αποφασιστική ενσωμάτωση της Ουκρανίας ως ασπίδα απέναντι στη ρωσική απειλή.
- Από την άλλη, κράτη που φοβούνται ότι μια τέτοια διαδικασία θα υπονομεύσει τη δική τους δυνατότητα ελέγχου σε μελλοντικές υποψηφιότητες.
Η Ελλάδα στη μέση του δρόμου
Η ελληνική στάση δεν ταυτίζεται με την ουγγρική ατζέντα. Η Αθήνα δεν αμφισβητεί την ανάγκη ευρωπαϊκής πορείας της Ουκρανίας ούτε δείχνει διάθεση να ευθυγραμμιστεί με τη φιλορωσική γραμμή του Όρμπαν. Αντίθετα, βλέπει την πρόταση Κόστα ως θεσμική παγίδα: μια αλλαγή κανόνων σήμερα για χάρη της Ουκρανίας μπορεί αύριο να γυρίσει εναντίον της Ελλάδας σε άλλα κρίσιμα ζητήματα.
Η Κύπρος συμμερίζεται ανάλογους φόβους, καθώς διατηρεί τις δικές της ενστάσεις για την τουρκική υποψηφιότητα, ενώ Βουλγαρία και Κροατία κινούνται σε αντίστοιχες λογικές σε σχέση με Βόρεια Μακεδονία και Σερβία αντίστοιχα.
Το αβέβαιο μέλλον
Για να αλλάξουν οι κανόνες ένταξης απαιτείται, ειρωνικά, ομοφωνία και των 27 κρατών-μελών —κάτι που μοιάζει σχεδόν ανέφικτο. Η συζήτηση στην Κοπεγχάγη αναμένεται να αποκαλύψει τα όρια των ελιγμών που μπορούν να κάνουν οι Ευρωπαίοι ηγέτες.
Το βέβαιο είναι πως η Ουκρανία, αν και έχει αποσπάσει πολιτική στήριξη σε υψηλό επίπεδο, βρίσκεται αντιμέτωπη με μια αργή και πολυεπίπεδη διαδικασία, στην οποία η Ελλάδα και οι γείτονές της θα συνεχίσουν να χρησιμοποιούν το βέτο ως γεωπολιτικό χαρτί.
Πηγή: pagenews.gr